باورهای اشتباه درباره نوشیدن آب
آب، مایه ی حیات است و شما این را خوب می دانید! شما می توانید بدون غذا تا مدتی زندگی کنید اما بدون آب، در کمتر از یک هفته خواهید مُرد. اما هنوز توافقی بر سر این موضوع وجود ندارد که دقیقا چقدر باید آب بنوشید و اینکه آیا سایر نوشیدنی های جایگزین مناسبی برای آب هستند یا نه. اگر در هوای گرم، ورزش کنید، آب زیادی از طریق عرق از بدن تان دفع شده و کم آبی بدن، یک احتمال بسیار قوی و جدی خواهد بود.
کم آبی بدن، در ابتدا شما را خسته و بیحال می کند و اگر در حال ورزش کردن باشید، عملکردتان افت قابل توجهی خواهد داشت. اما اگر بدون تامین آب بدن، به تمرین و ورزش ادامه دهید، خطر سکته ی مغزی یا گرمازدگی خیلی بیشتر می شود.
حتی اگر بیرون از خانه و در هوای گرم، فعالیت بدنی چندانی نداشته باشید، باز هم لازم است آبی را که از دست می دهید جبران کنید. پس، خیلی مهم است که نسبت به آب رسانی مناسب بدن تان و تاثیر آن بر سلامتی، آگاه باشید. در این مطلب نگاهی داریم به برخی از باورهای غلط در مورد نوشیدن آب و هیدارسیون بدن.
در روز چند لیوان آب بنوشیم؟
باورهای نادرست در مورد نوشیدن آب:
درست یا غلط:شما نمی توانید خیلی زیاد آب بنوشید
غلط است! متاسفانه این یکی از باورهایی است که در بین مردم رواج زیادی دارد. بودند دوندگان ماراتنی که به خاطر این باور اشتباه، مُردند! نوشیدن مقادیر زیاد آب حین ورزش های طولانی مدت می تواند سدیم بدن تان را بسیار کاهش داده و منجر به کمبود سدیم در سطح بسیار خطرناک شود. به همین دلیل است که حین ورزش های طولانی باید نوشیدنی بنوشید که حاوی الکترولیت هایی چون سدیم، پتاسیم و کلرید باشد. این نکته فقط زمانی کاربرد دارد که شما برای مدتی بیشتر از یک ساعت و یا در محیطی بسیار گرم ورزش می کنید. در غیر اینصورت، آب هم می تواند یک نوشیدنی قابل قبول باشد.
متاسفانه، علائم افت سدیم، مشابه علائم دهیدراته شدن بدن هستند. به همین علت ورزشکاران، آب بیشتری می نوشند که باعث تشدید علائم افت سدیم می شود. ولی اگر برای مدتی طولانی فعالیت دارید و مطمئن هستید که فقط به آب بیشتری نیاز دارید، می توانید هر چقدر که لازم است آب بنوشید.
درست یا غلط:نوشیدن آب به کاهش وزن کمک می کند
تا حدودی درست است! برخی از مطالعات از این ایده پشتیبانی کرده اند. مثلا، یک مطالعه ی کنترل شده نشان داد افرادی که قبل از غذا، دو لیوان آب نوشیده بودند، ۸۰ کالری کمتر خوردند. ضمنا، این اشخاص، دو و نیم کیلوگرم وزن کم کرده بودند در حالیکه گروه کنترل، هیچ کاهش وزنی نداشتند. آشامیدن آب باعث انبساط معده می شود که بازخورد آن برای مغز این است که شما سیر شده اید.
نوشیدن آب می تواند متابولیسم تان را هم تقویت کند. مثلا در مطالعه ای معلوم شد نوشیدن نیم لیتر آب سرد، سرعت متابولیسم را تا ۳۰ درصد افزایش می دهد. نکته ی دیگر هم اینکه نوشیدن آب، زمانی موثرترین است که از آن به عنوان جایگزینی برای نوشیدنی های شیرین استفاده کنید.
درست یا غلط:نوشیدنی های کافئین دار، بدن را دهیدراته می کنند
غلط! تحقیقات نشان داده نوشیدن نوشابه های کافئین دار، بدن تان را دچار کم آبی نمی کند. بر اساس این یافته ها، نوشیدن نوشیدنی های کافئین دار، مانند قهوه یا چای، منجر به یک افزایش کلی در سطح مایعات بدن شده که مشابه اثری است که نوشیدنی های غیر کافئینی بر بدن دارند. بله درست است، ممکن است با نوشیدن قهوه، ادرارتان بیشتر شود اما دلیلش تا حدودی این است که مثانه تحریک می شود. ضمنا، وقتی که مرتبا قهوه یا چای می نوشید و برای تان عادت شده است، بدن تان نسبت به اثرات ادرارآور کافئین، مقاومت پیدا می کند. پس به نوشیدن چای و قهوه تان ادامه دهید، تعادل را رعایت کنید و خیال تان راحت باشد که کافئین، بدن تان را دهیدراته نخواهد کرد.
در روز چند لیوان آب بنوشیم؟
درست یا غلط:فقط هر وقت تشنه شدید آب بنوشید
تا حدودی درست است! البته این موضوعی بحت برانگیز است. تشنگی، نشانه ی ایده آلی برای اینکه بدانید چقدر بدن تان هیدارته است نیست. شما معمولا زمانی احساس تشنگی می کنید که ۳ تا ۵ درصد دچار کمبود آب شده اید. اما هنوز شواهد مستحکمی وجود ندارد که نشان دهد این میزان دهیدراسیون بدن، مضر است. با کم آب شدن بدن، شما دچار احساس ضعف و خستگی و احتمالا یک سردرد خفیف خواهید شد.
جالب است بدانید مطالعه ای نشان داده، حتی کم آبی خفیف بدن هم، تغییراتی در عملکرد لایه ی درون رگی ایجاد می کند که شیوه ی واکنش رگهای خونی است. این اتفاق می تواند مشکلاتی چون افزایش فشار خون و حتی افزایش ریسک سکته ی قلبی یا مغزی را ایجاد کند، البته اگر در حال حاضر بیماری قلبی یا مشکلی از نظر رگهای خونی داشته باشید. دلیل دیگری که باید بدن تان را هیدارته نگه دارید، کاهش احتمال سنگ کلیه در افرادی است که از این نظر مستعد هستند.
درست یا غلط:شما باید هر روز ۸ لیوان اب بنوشید
غلط است! ممکن است نیاز بدن شما به آب، کمتر یا بیشتر از ۸ لیوان در روز باشد. بنابراین فاکتورهای زیادی در تعیین میزان ابی که باید بنوشید دخیل هستند. اگر سبک زندگی فعالی دارید و یا در شرایط گرم آب و هوایی زندگی می کنید، پس آب بیشتری از راه تعریق از دست می دهید و نیازتان به آب بیشتر است. عامل دیگر هم تغذیه ی شماست. اگر میوه ها و سبزی های زیادی مصرف می کنید، پس مقداری از آب بدن تان از راه این غذاها تامین می شود، پس ممکن است به نوشیدن آب ِ زیاد، نیازی نداشته باشید.
در روز چند لیوان آب بنوشیم؟
داروها هم می توانند بر نیاز بدن به آب اثر بگذارند. داروهای مربوط به قلب و فشار خون، تاثیرات ادرارآور داشته و منجر به از دست دادن مایعات بدن می شوند، پس اگر این دست داروها مصرف می کنید، نیاز به آب بیشتری دارید. سن و سایز بدن هم فاکتورهای دیگری هستند که در نیاز بدن به آب دخیلند.
مثلا، افراد سالخورده تر، بیشتر مستعد دهیدراته شدن بدن هستند و برای آنها، تشنگی ممکن است علامت کافی دال بر نیاز بدن به آب نباشد. بنابراین «یک میزان مشخص» وجود ندارد که بگوید چقدر باید آب بنوشید. به عنوان یک اصل عمومی، اگر به اندازه ی کافی آب به بدن تان برسانید، ادرارتان باید زرد کمرنگ یا کاه رنگ باشد.
اگر تمایلی به نوشیدن آب ندارید چه بکنید؟
اگر آب خالی و بدون طعم را دوست ندارید، می توانید برش هایی از میوه های مورد علاقه تان را در آن بریزید؛ خیار، بری ها و یا سبزیجات معطر، افزودنی های مناسبی برای طعم دار کردن آب هستند، می توانید چند ساعت آن را در یخچال بگذارید تا بهتر طعم بگیرد. می توانید در قالب های یخ تان هم از تکه های میوه استفاده کنید و بعد از این مکعب های یخی که حاوی میوه هستند در آب نوشیدنی تان بریزید، لیوان آب تان هم زیباتر و جذاب تر خواهد شد!