اسرار شگفت انگیز درباره دستگاه تنفس شما

نگاهی به دستگاه خارق العاده تنفس انسان

سیستم یا همان دستگاه تنفس انسان حقایق جالبی دارد. هوایی که ما تنفس می کنیم سرشار از اکسیژن است که تسویه می شود و توسط سیستم تنفسی دریافت می گردد. سیستم تنفسی با اعضا و ارگان های مختلفی در بدن همکاری می کند و فرآیند تنفس را ایجاد می کند.

کربن دی اکسید در جریان خون آزاد می شود و سپس از طریق قلب به ریه بر می گردد و به محیط بیرونی رفته تا به سیستم برونشیت و نای کمک کند . این فرایند در حالت سطحی را تنفس می گویند که یک شبکه درونی در آن دخیل است .

تنفس و سیستم گردش خون از درون با یکدیگر مرتبط هستند و سیستم گردش خون دو نوع سیستمیک و ریوی دارد که قسمت دوم شامل فرآیند تنفس و عملکرد سیستم تنفسی می شود . آنچه خواندید تنها دانستی های مهم و جذاب درباره دستگاه تنفس شما نیست، در ادامه ی این بخش از نمناک در این باره بیشتر خواهید خواند.

دانستنی ها و حقایق جالب درباره دستگاه تنفس انسان

برای شناخت توانایی و ویژگی های جذاب دستگاه تنفس انسان پیشنهاد می کنیم با دقت آنچه در ادامه عنوان شده است را بخوانید.

 فیلتر کردن هوا

موهای خیلی ریز در بینی به فیلتر کردن و تصفیه کردن هوایی که تنفس می کنیم، کمک می کند. موهای ریز که در بینی پیدا می شوند، به جلوگیری از پاتوژن هایی مثل باکتری به سیستم تنفسی کمک می کنند. این موها Vibrissae نامیده می شوند و میزان و تعدادشان مکانیسم فیلتر کردن هوا را تحت تاثیر قرار می دهد. مطالعات نشان می دهد که میزان این مو ها در بینی می تواند در بهبود یا شدت آسم موثر باشد زیرا ممکن است روی عملکرد تصفیه سازی هوا اثر منفی داشته باشد و باعث شود که آلرژن ها وضعیت آسم را بدتر کند .

تفاوت سرعت تنفس در آقایان و خانم ها

مطالعات روی حجم تنفس و سرعت آن نشان می دهد که این دو عامل در خانم ها و آقایان تفاوت دارد . جدا از آن کودکان هم سرعت تنفس متفاوتی نسبت به افراد جوان دارند. عموماً کودکان تنفس سریع تری دارند .

کیسه هوایی ارتباط دهنده های بین ریه و رگ های خونی

این کیسه های هوایی به تنفس و تبادل هوا بین ریه و رگ های خونی کمک می کنند. همچنین ساختارهایی داخل ریه هستند که عملکرد های مهم سیستم تنفسی را به انجام می رسانند. کیسه هوایی بخش بزرگی را شامل می شود که حدوداً ۱۶۰ متر مربع برای هر دوره است. طول آن برابر با سایز یک توپ تنیس است. سطح کیسه هوایی تعیین می کند که ظرفیت ریه چقدر باشد. 

شروع سیستم یا دستگاه تنفس انسان

سیستم تنفسی از انشعابات برونشیت تشکیل شده است و با بینی شروع می شود. سپس غشای بینی را طی کرده و به سمت برونشیت می رود که در برونشیت به چپ و راست تقسیم شده و بعد به کیسه هوایی می رسد که ساختار اساسی تنفس است .

تنظیم حیرت انگیز اپیگلوت

اپیگلوت قسمت باز شدن نای را پوشش می دهد. هنگامی که تنفس می کنیم، این قسمت باز باقی می ماند تا هوا وارد نای شود. هنگامی که غذا می خوریم، نای با اپی گلوت بسته می شود تا غذا وارد آن نشود. تنظیم اپیگلوت، عاملی برای وارد شدن غذا به نای و خفگی است.

ضرورت ماهیچه دنده برای تنفس

ماهیچه های موجود در دنده به تنفس کمک می کنند. این ماهیچه ها بین دنده وجود دارند و به حرکت هوا کمک می کنند. انقباض و انبساط را ایجاد می کند بنابراین فشار هوای داخلی تغییر پیدا کرده و فرآیند تنفس بهتر انجام می گیرد.

تفاوت ساختار ریه

ریه ها از لحاظ سایز و ساختار با یکدیگر متفاوت هستند. ریه سمت راست به ۳ لوب تقسیم می شود و ریه سمت چپ به دو لوب تقسیم می گردد. هر کدام از ریه ها یک غشای نازک روی خودشان دارند که آن را از قسمت قفسه سینه جدا می کند. ریه ها حالت الاستیک و اسفنجی دارند و می توانند انقباض و انبساط پیدا کنند و سایزشان حین تنفس تغییر پیدا کند.

چند مرحله ای بودن تنفس

تنفس یک فرآیند دو مرحله ای است. عمل تنفس دو مرحله ی دم و بازدم را شامل می شود. دم شامل ورود هوا به بینی و سپس ریه ها است که با انبساطِ حجم قفسه سینه و کمکِ ماهیچه های دنده اتفاق می افتد . بازدم یعنی خارج کردن هوا از ریه که شامل انقباض قفسه سینه و عملکرد ماهیچه های دنده است .

انقباض و انبساط

دیافراگم و ماهیچه های دنده ۱۶ بار در دقیقه منقبض و منبسط می شود و مدام در حال انجام این کار هستند. ماهیچه های دنده و دیافراگم در هر دقیقه ۱۶ بار انبساط پیدا می کنند. این انقباض و انبساط سیستماتیک باعث کنترل انقباض قفسه سینه شده و به تنفس کمک می کند.

هربار تنفس چقدر هوا ؟

هر زمان که ما نفس می کشیم، ۷ میلی لیتر هوا به اندازه هر کیلوگرم از وزن بدن، وارد بدنمان می کنیم. میزان هوای تنفسی بستگی به وزن بدن هر فرد دارد بنابراین سیستم تنفسی کودکان سریع تر از یک فرد جوان عمل می کند زیرا وزن کمتری دارند.

موهای ریز داخل برونشیت

برونشیت با مویچه پوشانده شده است. مویچه ها مو های بسیار ریزی هستند که داخل لوله های برونشیت یافت می شوند. حرکت مویچه ها در آن ها به حرکت مخاط در سیستم تنفسی کمک می کند . مخاط ماده اصلی سیستم تنفسی است که در بینی وجود دارد و به جلوگیری از وارد شدن پاتوژن ها، آلرژن ها و آلودگی ها و دیگر مواد ناخواسته به سیستم تنفسی کمک می کند.

نقش سینوس ها در تنفس

فضای هوایی موجود در سر یا جمجمه سینوس نامیده می شود که نقش مهمی در تنفس دارد. سینوس ها حفره ها یا فضا های هوایی است که در استخوان سر موجود است و به حفره بینی از طریق اتصال دهنده های کوچک وصل می شود و دما و رطوبت هوای تنفسی را تنظیم می کند.

جایگاه دیافراگم

دیافراگم یک ساختار ماهیچه ای نازک است که زیر ریه قرار دارد. دیافراگم زیر ریه ها قرار گرفته و قفسه سینه را از شکم جدا می کند، حجم هوا را کاهش می دهد، دم و بازدم را راحت تر می کند و عضلات مری هم کمی باعث کشش دیافراگم می شوند.

بافت لنفاوی داخل گلو

آدنوئید ها بافت لنفاوی موجود در گلو هستند که در قسمت بالایی آن قرار گرفته اند . بخشی از سیستم لنفاوی را شکل می دهند که به مبارزه با عفونت ها و تقویت سیستم ایمنی می پردازند. در بعضی از موارد در صورت بزرگ شدن بیش از حد، هنگام تنفس از بین می روند.

ریه های شناور روی آب

ریه می تواند روی آب شناور باشد. ریه ساختاری دارد که قادر به شناور شدن روی آب است. ساختار آن اسفنجی بوده و می تواند برای راحت تر کردن تنفس، منقبض و منبسط شود.

دفع پسماندهای بدن

۷۰ درصد پسماند بدن از طریق تنفس از بدن خارج می شود . تنفس فرآیندی است که به حذف کربن دی اکسید از بدن و راحت تر کردن دریافت اکسیژن کمک می کند . در انتهای تنفس سلولی، سلول ها حاوی مقدار زیادی کربن دی اکسید هستند که ریه ها در فرآیند تنفس، آن ها را حذف می کنند.

علل بیماری های ریوی

بیماری های ریوی به خاطر تغییر آناتومی ریه اتفاق می افتد. این تغییر ممکن است در عملکرد یا ساختار، مانند کاهش میزان انعطاف پذیری یا بیماری های مختلف باشد که حتی بعضی از آن ها به دلیل سبک زندگی غلط مانند سیگار اتفاق می افتد. ذات الریه هم یک عفونت است که به دلیل پاتوژن اتفاق می افتد که حالت ارتجاعی ریه را از بین می برد و باعث کاهش هوای وارد شده به ریه می شود.

سیگار بلای جان ریه

سرطان ریه به دلیل استعمال سیگار اتفاق می افتد. تنباکو و هرگونه سیگار عاملی برای ابتلا به سرطان ریه است. مواد موجود در تنباکو به ساختار ریه آسیب وارد می کند و باعث مسدودیت جریان هوا می شود و سرطان اتفاق می افتد. سیگار علاوه بر سیستم تنفسی روی بخش های دیگر بدن هم اثرگذار است و اثرات منفی آن فقط محدود به ریه نیست. مواد شیمیایی مضر موجود در سیگار عاملی برای آسیب به بافت و اعضای بدن هستند و از طریق خون به قسمت های دیگر پخش می شوند .

تفاوت سایز ریه

جالب است بدانید که ریه سمت چپ کوچکتر از ریه سمت راست است.

هوایی که خارج نمیشود

مقداری از هوای وارد شده هرگز از ریه خارج نمی شود و داخل آن باقی می ماند و فرایند بازدم را کامل می کند. این حجم تقریباً برابر با ۱۲۰۰ میلی لیتر است که به عملکرد بهتر ریه کمک می کند.

عامل بیماری های تنفسی

بیماری های تنفسی به دلیل آلوده کننده های محیطی رخ می دهند. آلاینده های محیطی مانند اوزون و سولفور دی اکسید عاملی برای ایجاد علائم تنفسی و بیماری های تنفسی هستند و مواد شیمیایی مضر را وارد بدن می کنند.