کاخ ورسای ایران چقدر می ارزد؟
کاخ ثابت پاسال که با عنوان کاخ ورسای ایران یا قصر سنگی هم شناخته می شود در آغاز متعلق به حبیب الله ثابت ،معروف به ثابت پاسال، سرمایه دار نامور ایرانی در پیش از انقلاب بوده است که پس از انقلاب مصادره شد. این ساختمان به عنوان بزرگترین خانه تهران در انتهای شمالی خیابان جردن در منطقه تجریش تهران جای گرفته است و معماری آن از روی الگوی معماری قصر پتی تریانو (تریانوی کوچک) در ورسای ساخته شده است.
کاخ ثابت پاسال که در دوره ی پهلوی ساخته شد و گفته می شود با دوران نخست وزیری هویدا هم رده است، به واسطه وسعت ۱۱ هزار و ۵۴۳ متر مربعی اش، بزرگ ترین خانه تهران لقب گرفته است.
با اظهارنظر یک کارشناس استانی درباره بزرگترین خانه تهران و به دنبال آن اظهارنظر خسروآبادی در یک رسانه، آن هم در شرایطی که هنوز نظر اعضای شورای فنی استان تهران را نگرفته بود که بخواهد پرونده را به جلسات و کمیته بالاتر در سطح معاونت میراث فرهنگی ببرد، محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری صحبت های مدیرکل خود را نه رد کرد و نه تائید!
بلکه او بیشتر به رفتار مدیریتی خود برابر مدیرکل میراث فرهنگی استان اشاره کرد که رجبعلی خسروآبادی، مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران، حق صحبت درباره ی این خانه را نداشته و اگر کسی هم در این زمینه باید اظهارنظر کند، فرهاد نظری، مدیرکل دفتر ثبت آثار تاریخی بوده، نه مدیرکل اداره میراث فرهنگی استان تهران.
او اظهار کرد:وقتی این خبر را از قول آقای خسروآبادی شنیدم، به او اعتراض کردم که چرا استان تهران درباره ی ثبت شدن یا نشدن کاخ «ثابت پاسال» اظهارنظر کرده است؟ این برنامه باید پس از اینکه در شورا بررسی شد، ستاد مرکزی بگوید که دارای چه ارزش هایی است و آیا در فهرست میراث ملی ثبت خواهد شد یا خیر؟ بنابراین بررسی این موضوع در استان تهران تنها یک مرحله از ثبت آثار تاریخی است.
وی ادامه داد:یک سری آثاری که منحصر به فرد و دارای تعریف خاص هستند فرآیند قانونی ابلاغ و رضایت مالک را دارند که استان هم در این زمینه با ستاد ثبت می تواند مشارکت کند. در واقع ما کاری نداریم که بنا متعلق به چه کسی است و کجاست؟ اگر آن بنا ویژگی های هنری ، فرهنگی ، تاریخی ، معماری و شهرسازی داشته باشد باید در این زمینه وارد شویم و دستگاه ها را از تخریب آن پرهیز کنیم. اکنون نیز منتظر انجام فرآیند هستیم.
او درخواست ایسنا برای اعلام نظر شخصی خود درباره ی ارزشمند بودن یا نبودن «کاخ ورسای ایران» را رد و اظهار کرد:در حال حاضر باید مدارک خانه «ثابت پاسال» از طریق اداره کل میراث تهران به شورای فنی سازمان میراث فرهنگی فرستاده شود.
وی تاکید کرد:البته بحث رضایت مالک یک پروسه ی دیگر است که دو بحث حقوقی و تخصصی به صورت مجزا را شامل می شود. ارزش این بنا پس از این که مدارک آن به شورای فنی سازمان میراث فرهنگی فرستاده و بررسی شد، به صورت رسمی اعلام می شود.
اما در کنار صحبت های مطرح شده، شنیدن نظرات تعدادی از اعضای شورای فنی استان تهران درباره ی برگزاری جلسه شورای فنی با هدف بررسی پرونده بزرگترین خانه تهران جالب است.
سید محمد بهشتی، رئیس پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و از اعضای شورای فنی استان تهران است که براساس قوانین، قطعا باید پیش از اعلام نظر رسمی خسروآبادی درباره ی ثابت پاسال آن پرونده را دیده باشد.
اما وی در این زمینه گفت:من مدتی است که فرصت نکرده ام در شورا شرکت کنم، به همین دلیل اطلاع ندارم. پاسخ رسمی در این زمینه را باید از معاونت میراث فرهنگی گرفت.
او تاکید کرد:به جز شورای فنی، که نظرات آن نهایی و قطعی نیست، مرجع نهایی درباره ی این قضیه معاونت میراث فرهنگی است.
اسکندر مختاری، مدیرسابق محور فرهنگی تاریخی شهر تهران، استاد دانشگاه، کارشناس پیشکسوت میراث فرهنگی و یکی دیگر از اعضای شورای فنی استان تهران است.
او نیز درباره ی برگزاری این جلسه با هدف بررسی «ثابت پاسال» این گونه توضیح داد:این قضیه در شورای فنی تهران مطرح شد، اما چون اعضا به حد نصاب نرسیده بود، رای گیری نشد و قرار است با اجماع نظر در آینده مطرح شود.
وی شورای فنی را بازوی فکری مدیریت میراث فرهنگی استان تهران دانست و افزود:مدیریت هر استان خود اختیار تصمیم گیری دارد و با وجود داشتن شورای فنی، می تواند حتی مخالف نظر همه ی اعضای عضو شورا نظر دهد، هر چند تا کنون مدیر کنونی تهران، آقای خسروآبادی این کار را انجام نداده است.
مختاری تاکید کرد:در این مورد هنوز رای گیری نشده و مشخص نیست نظر شورا چیست؟ شورای فنی برای جنبه های مشورتی است.
این کارشناس نظر شخصی خود درباره ی خانه ی «ثابت پاسال» را این گونه مطرح کرد که باید این ساختمان ها را در این دوره ی جدید در تهران نگهداری کرد، پس بهتر است آن هم نگه داری شده و برایش کاربری های عمومی تلقی شود.
او دوره ی کنونی مدیریت میراث فرهنگی را یک دوره ی آرامش در تهران دانست و افزود:خوشبختانه تصمیم گیری ها در تهران نسبت به دوره های گذشته خیلی بهتر شده است.
فریبرز دولت آبادی، یکی دیگر از اعضای شورای فنی اداره کل میراث فرهنگی استان تهران است که در دولت گذشته مدتی معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری بود. او نیز مانند سید محمد بهشتی در چند جلسه ی آخر این شورا شرکت نکرده است و از هیچ چیز مطلع نیست.
وی گفت:من یکی دو دوره را به دلیل داشتن کلاس در جلسات شرکت نکردم و اطلاع خاصی در این زمینه ندارم. او پیشنهاد داد که در این زمینه با سپیده سیروس نیا، معاون میراث فرهنگی استان تهران صحبت کند.
اما خبرنگار ایسنا هنوز موفق به تماس با سیروس نیا و دیگر اعضای شورای فنی استان تهران سیداحمد محیط طباطبایی، سپیده سیروس نیا، کیانوش تکلو و رجبعلی خسروآبادی نشده است.
البته که نباید صحبت های شهریار عدل، عضو ایکوموس جهانی را درباره ی این مالکیت و نام این خانه ی تاریخی را نیز نادیده گرفت.
وی در این زمینه گفت:«ثابت پاسال» وجود ندارد. نام «ثابت پاسال» متعلق به یک شرکت است، بلکه آقای «ثابت» وجود دارد. کلمه ی «پ» متعلق به پناهی است و «ل» متعلق به لک است، این شرکت واردات و صادرات می کرد.
