ضرب المثل های جالب نهج البلاغه به همرا معنی
ضرب المثل های نهج البلاغه
نهج البلاغه گزیده ای از خطبه ها، نامه ها و سخنان کوتاه علی ابن ابی طالب است که توسط سید رضی در قرن چهارم هجری قمری براساس ذوق ادبی خویش از نامه ها و خطبه های علی فراهم آورده است.
در این کتاب ضرب المثل های جالبی نهفته است که هر کدام در نوع خود جالب هستند،در این مطلب ضرب المثل های جالب نهج البلاغه را به همرا معنی آنها گردآوری کرده ایم با ما همراه باشید گزیده ای از این ضرب المثل ها را بخوانید.
۱٫ مفهوم ضرب المثل«حوضی برایشان از آب پر سازم که تنها خود بتوانم آبش را بکشم» یعنی چه و برای چه کسانی فرموده است؟
مفهوم ضرب المثل این است که:«نقشه ای برای آن ها(طلحه و زبیر) طرح کنم که راه فرار از آن را نداشته باشند.»
این ضرب المثل را برای طلحه و زبیر فرموده است که خواهان خون عثمان بودند و جنگ جمل را به راه انداختند.
۲٫ مفهوم ضرب المثل«گوسفند تک رو طعمه گرگ می گردد» یعنی چه و به چه مناسبتی حضرت علی ـ علیه السلام ـ ذکر کرده اند؟
مفهوم ضرب المثل این است که:«از تنهایی و پراکندگی بپرهیز که انسان تنها طعمه شیطان می شود.» وقتی که حضرت راجع به اشتباهات خوارج سبک مغز سخن می گفت این ضرب المثل را بیان فرمودند.
۳٫ ضرب المثل«خاشاک در چشم و استخوان در گلو» یعنی چه، و به چه مناسبت حضرت علی ـ علیه السلام ـ ایراد فرموده اند؟
این ضرب المثل را پیرامون غصب خلافت فرموده اند که حضرت علی ـ علیه السلام ـ در مقابل این غصب صبر و بردباری را پیش گرفتند که همچون خاری در چشم و استخوانی در گلو او را ناراحت می کرد.
۴٫ معنای ضرب المثل«ذمه من گرو سخنانی است که می گویم و تمام آن ها را ضمانت می کنم» چیست و به چه مناسبتی ایراد شده است؟
منظور و مقصود حضرت علی ـ علیه السلام ـ این است که:در راستی گفتارم تردیدی نیست و باطل و نادرستی در آن راه ندارد. این ضرب المثل را آن حضرت هنگامی که مردم مدینه با او بیعت کردند فرمود.
۵٫ ضرب المثل«شیری می خواهند از مادری که از شیردان باز ایستاده» به چه معنا است و در چه موردی ایراد شده است؟
معنای ضرب المثل این است که:طلحه و زبیر توقع دارند من هم مانند عثمان از مال فقرا و مسلمانان هر چه می خواهند به ایشان بدهم(لکن من چنین نخواهم کرد).
این ضرب المثل را در توبیخ کسانی ایراد می کند که توقعات بی مورد از آن حضرت داشتند.
۶٫ حضرت علی ـ علیه السلام ـ جمله«شما برای تیراندازی نشانه و برای خورنده لقمه و برای حمله کننده شکارید» را درباره چه کسانی فرموده و منظور آن حضرت چه بود؟
درباره اهل بصره. منظور آن حضرت این است که:شما به خاطر کم فهمی و نادانی، لشکر بیگانه(اصحاب جمل) را به شهر خود راه دادید که شما را هدف تیر خودشان قرار داده، و اموالتان را خورده و گرفتارتان ساخته اند.
۷٫ مفهوم ضرب المثل«من بینی و چشم این کار را زده ام» چیست و در چه موردی گفته شده است؟
این ضرب المثل بجای ضرب المثل فارسی است که می گویند:«من همه طرف این کار را زیر و رو کرده ام» یعنی این کاری که می خواهم انجام بدهم تصمیم نهایی من است. این ضرب المثل را حضرت در مورد جنگ با معاویه بیان داشته است و آن را حتمی می داند.
۸٫ مفهوم ضرب المثل«تربت ایدیکم» یعنی«دست های شما به خاک آلوده باد» یعنی چه و در مورد چه کسانی گفته شده است؟
یعنی خداوند شما را به فقر و پریشانی مبتلا سازد و خیر و نیکی نبینید. این ضرب المثل را حضرت علی ـ علیه السلام ـ خطاب به اهل کوفه فرموده است هنگامی که در جنگ با اهل شام سستی و سهل انگاری ورزیدند.
