اسرار شگفت انگیز جنگلهای بارانی

با لایه ها و حقایق جنگل های بارانی بیشتر آشنا شوید

جنگل های بارانی، جواهرات زمین و بزرگترین داروخانه زمین هستند که زیستگاه جانوران و گیاهان نادر هستند. این مناطق مهمترین عوامل جذب کربن دی اکسید و گازهای گلخانه ای مخرب در جهانند بنابراین تاثیر مستقیمی بر اکوسیستم جهان دارند. در این بخش از نمناک شما را با جنگلهای بارانی بیشتر آشنا خواهیم کرد.

جنگلهای بارانی چیست؟

جنگل های بارانی به انگلیسی rainforest، به جنگل هایی می گویند که باران در آنها بسیار زیاد می بارد، به طوری که در یک جنگل بارانی میزان کمینه بارش سالانه بین ۱۷۵۰ تا ۲۰۰۰ میلی متر است. در این جنگل ها که به جواهرات زمین معروفند گونه های گیاهی و جانوری فراوانی زندگی می کنند.

این مناطق گرم و دارای رطوبت فراوان هستند، به همین دلیل از انبوه گیاهان پوشیده شده است و رشد گیاهان و درختان در آنجا هرگز متوقف نمی شود. انبوه درختان با ارتفاع متفاوت در این جنگل ها آنقدر زیاد است که نفوذ به داخل این جنگل دشوار است.

۲۲ ژوئن، روز جهانی جنگلهای بارانی

در تقویم روز های جهانی، تاریخ ۲۲ ژوئن متعلق به جنگلهای بارانی است و از سال ۲۰۰۷ تا کنون این روز را به نام این جنگلهای شگفت انگیز میشناسند.

تفاوت جنگل های بارانی با سایر جنگل ها

جنگل های بارانی، اغلب جنگل های پردرخت، شرجی و پوشیده از درخت های بلند و برگ پهن و سرسبز هستند که هیچگاه رشد درختان در آنجا متوقف نمی شود. در این جنگل ها که معمولا در اطراف استوا یافت میشوند، تمام ماه های سال باران به صورت همیشگی و مداوم می بارد و بخاطر زیادی بارانی که دریافت میکنند به جنگل بارانی شهره اند.

بیشتر جنگلهای بارانی خیلی گرمند و متوسط دمای آنها ۸۶ درجه ی فارنهایت یا ۳۰ درجه ی سلسیوس در طول روز است و ۶۸ درجه ی فارنهایت یا ۲۰ درجه ی سلسیوس در شب است. یک جنگل بارانی از دو منطقه ی اصلی آسمانه یا سایبان و زیراشکوب تشکیل شده اند.

انواع جنگل های بارانی

در دسته بندی کلی انواع جنگلهای بارانی میتوان به دو مورد مهم اشاره کرد که شامل:

جنگل های بارانی حاره ای

جنگل های حاره ای اساساً در آمریکای جنوبی و مرکزی، آفریقای مرکزی و غربی، هند غربی، آسیای جنوب شرقی، جزیره گینه نو و استرالیا یافت می شوند. خورشید در این ناحیه به صورت مستقیم می تابد و انرژی خورشیدی بسیار قدرتمندی را تولید می کند.

دمای بالا باعث گرم شدن هوا و مرطوب شدن آن می شود و رطوبت آن بین ۷۷ و ۸۸ درصد باقی می ماند. چنین هوای مرطوبی باعث تولید باران های شدید می شود که بین ۲۰۰ الی ۱۰۰۰ سانتیمتر در سال باران می بارد. جنگل های بارانی گرمسیری بسیار گرم و مرطوب هستند و بیش از ۷۵ درصد باران های آن از طریق تبخیر و تعرق تولید می شود.

جنگل های بارانی معتدل

جنگل های بارانی معتدل یعنی جنگل هایی که دمای آن ها از جنگل های بارانی گرمسیری متعادل تر و خنک تر است. این جنگل ها معمولاً در نواحی ساحلی و کوهستانی بیشتر یافت می شوند.

وضعیت جغرافیایی آنها باعث شده است که باران های زیادی در این ناحیه ببارد. همچنین در سواحل شمال غرب آمریکای شمالی، شیلی، بریتانیا، نروژ، ژاپن، نیوزلند و استرالیا بیشتر یافت می شوند.

همان طور که از نامشان پیداست، از جنگل های گرمسیری خنک تر هستند و دمای آن ها بین ۱۰ الی ۲۱ درجه سانتیگراد است و معمولاً میزان باران و نور خورشید در این ناحیه کمتر است و میزان بارش سالانه در آن بین ۱۵۰ تا ۵۰۰ سانتیمتر خواهد بود.

جنگلهای بارانی استوایی کجاست؟

جنگل باران خیز استوایی یا جنگل بارانی حارّه ای را می توان در مناطق نزدیک به استوا و در ۲۸ درجه شمالی و جنوبی استوا میان مدارهای رأس السرطان و رأس الجدی در آسیا، استرالیا، آفریقا در پایین صحرای بزرگ، آمریکای جنوبی، آمریکای مرکزی، و بسیاری از جزایر اقیانوس آرام، اقیانوس هند و کارائیب یافت.

مناطق زیادی از جهان را مانند آمازون، سواحل شرقی برزیل در آمریکای جنوبی، کنگو در آفریقا و در آسیا، مانند شرق هند، فیلیپین و سواحل اندونزی و نواحی دورافتاده ی شرق آمریکای مرکزی را این نوع جنگل پوشانده اند.

لایه های جنگل های بارانی

جالب است بدانید که خفاش ها جزء رایج ترین گونه های پستانداران هستند که در جنگل های بارانی یافت می شوند و به طور دائم در طول جنگل و در لایه های بیرونی این جنگل ها زندگی می کنند. جنگل های بارانی گونه های مختلفی از حیوانات را در خودشان جای می دهند و لایه های مختلفی دارند که در ادامه ی این بخش از گوناگون نمناک به توضیح بیشتر آنها خواهیم پرداخت.

لایه کانوپی

در زیر لایه بیرونی، لایه کانوپی قرار گرفته است که یک لایه عمیق با ضخامت ۶ متری است. لایه کانوپی شبکه ای از برگ ها و شاخه هایی است که سقفی را برای دو لایه بعدی ایجاد می کنند.

این لایه هرگونه باد، نور خورشید، و بارش باران را مسدود می کند و باعث ایجاد محیطی مرطوب و تاریک در قسمت زیرین خود می شود. درختان خودشان را با این محیط مرطوب سازگار می کنند و برگ های آنها همیشه شبنم دارند و آب را درون خودشان نگه میدارند.

درختانی که در لایه بیرونی قرار گرفتند، معمولاً بیشتر در معرض باد هستند و حتی باد شدید ممکن است دانه های آن ها را به هم بریزد اما گیاهانی که در لایه کانوپی قرار گرفتند، با کمبود باد مواجه می شوند.

معمولاً میوه های شیرین این ناحیه مورد علاقه حیوانات است. درختان انجیر معمولاً در جنگل های بارانی جزء گونه های رایج درخت محسوب می شوند و رایج ترین درخت میوه در لایه کانوپی هستند. از آنجا که مواد غذایی زیادی در این لایه موجود است، به همین دلیل حیوانات زیادی در این قسمت زندگی می کنند.

هزاران هزار گونه حشره هم در این لایه یافت می شوند، از زنبورها گرفته تا انواع سوسک ها و پروانه ها. بسیاری از این حشرات رژیم غذایی خاصی دارند که فقط در لایه کانوپی یافت می شود.

لایه زیرین

این لایه چندین متر پایین تر از لایه کانوپی قرار گرفته و تاریک تر، مخوف تر و مرطوب تر از لایه کانوپی است. گیاهانی مثل پالم و فیلودندرون که قد کوتاه تری دارند و برگ های آن ها بزرگتر است، در این لایه قرار می گیرند. برگ های بزرگ این گیاه معمولاً کمترین نور خورشید را دریافت می کنند.

گیاهان لایه زیرین اغلب گل هایی می دهند که بزرگ هستند و به راحتی دیده می شوند. گیاهان دیگری هم در این لایه وجود دارند که بوی قوی دارند ، مثل گیاه ارکیده.

بسیاری از حیوانات به دلایل مختلف این محل را برای زندگی کردن انتخاب می کنند، زیرا از محیط تاریک آن برای پناه گرفتن استفاده می کنند. بسیاری از دوزیستان مانند قورباغه های درختی به دلیل رطوبت بالای این منطقه ترجیح می دهند که در این ناحیه باشند.

لایه کانوپی و لایه زیرین بهترین محل برای گونه های در معرض خطر مانند فیل های جنگلی، گوریل ها و دیگر گونه های نادر هستند.

لایه زمینی جنگل

لایه زمینی یا کف جنگل های بارانی، تیره ترین و تاریک ترین لایه موجود است که شرایط را برای رشد گیاه سخت می کند. معمولاً برگ هایی که در این ناحیه هستند، خیلی زود پوسیده می شوند. وجود قارچ ها و کرم ها در این لایه بیشتر است. معمولا مواد ارگانیک موجود در درختان و گیاهان در این لایه روی زمین فرو می ریزد و مواد داخل آن ها پوسیده می شود.

حیواناتی مثل خوک ها معمولاً در این ناحیه از حشرات تغذیه می کنند و بیشتر در آن یافت می شوند. شکارچی های بزرگ مثل لئوپارد هم در این تاریکی شکار های خوبی انجام می دهند. بسیاری از حیوانات این لایه را انتخاب می کنند تا بتوانند از دید شکارچی خود پنهان بمانند.

فواید جنگل های بارانی

جنگلهای بینظیر بارانی فواید بسیاری برای ما دارند که متاسفانه به آنها توجهی نمیکنیم و به همین دلیل گاهی با این جنگلها نامهربان هستیم، فواید این جنگل ها به شرح زیر است:

سلامت اکولوژی

جنگل های بارانی برای سلامت سیاره زمین اهمیت بسیار زیادی دارند و تقریباً ۱٫۲ میلیارد هکتار وسعت دارند که گیاهان مختلفی را در خودشان جای می دهند و شبیه به یک ترموستات برای زمین عمل می کنند. جنگل های بارانی تقریباً ۲۰ درصد اکسیژن را تولید کرده و مقدار زیادی کربن دی اکسید ذخیره می کنند و اثرات گاز گلخانه ای را در زمین می کاهند.

میزان زیادی انرژی خورشیدی در این جنگل ها جذب می شود که به تنظیم دما در سراسر کره زمین کمک می کند و باعث تعادل آب و هوای کره زمین خواهد شد. جنگل های بارانی همچنین به حفظ چرخه ی آب جهانی کمک می کند و بیش از ۵۰ درصد آب های تازه در این جنگل ها ذخیره می شود.

سلامت انسان

جنگل های بارانی همچنین محصولات زیادی را برای ما تولید می کنند که به صورت روزانه آن ها را مصرف می کنیم. چوب های مختلف برای ساخت لوازمی مثل در و پنجره، کابینت و هر وسیله دیگری از این جنگل ها به دست می آید. مواد غذایی گیاهی مثل وانیل، دارچین، و زنجبیل جزء مواد رایجی هستند که در جنگل های بارانی یافت می گردند.

اکوسیستم موجود در آن ها باعث رشد و پرورش میوه هایی مثل موز، انبه، پاپایا، کاکائو و قهوه خواهد شد. همچنین بسیاری از دارو های در دسترس در این جنگل های بارانی تولید می شوند.

۷۰ درصد گیاهان موجود در این جنگل ها می توانند برای بیماری هایی مثل سرطان مفید واقع شوند. معمولاً داروهای آرام کننده عضلات و استروئیدها در این جنگل های بارانی یافت می گردند. دارو های درمان آسم، آرتروز، مالاریا و بیماری قلبی هم در جنگل های بارانی پیدا خواهد شد.

تهدیدی برای جنگل های بارانی

جنگل های بارانی با سرعت زیادی در حال ناپدید شدن هستند. علت آن هم اقدامات انسانی در چند قرن اخیر است. جنگل ها به طور کلی ۱۴ درصد کره زمین را تشکیل می دهند که جنگل های بارانی فقط ۶ درصد آن ها را شامل می شوند.

البته از سال ۱۹۴۷ میزان این جنگل های بارانی به نصف رسیده است. احتمالا در هر دهه ؛ بین ۵ تا ۱۰ درصد گونه های مختلف گیاهی و حیوانی در جنگل های بارانی کاسته شوند و همین نشان می دهد که جنگل ها در معرض تخریب و آسیب زیادی هستند.