تایگون ایرانی ، نیم ببر نیم شیر + عکس
نگهداری تایگون ایرانی در مشهد
خاطره علی نسب:چشمانش نافذ، نگاه جدی و مغرور و یال زرد دور صورت، هر کسی را به یاد سلطان جنگل می اندازد. خط و خال مشکی رنگی که روی بدنش دارد، شیوه ارتباطش با موجودات دیگر و صدای غرشش، شبیه به ببرهاست، این درنده زیبا یک «تایگون» است؛ محصول جفت گیری ببر نر (tiger) با شیر ماده (lion). در حال حاضر سه تایگون در باغ وحشن «وکیل آباد» مشهد نگهداری می شوند. در این مطلب سری می زنیم به تایگون های ایرانی تا بیشتر با این گربه سان های دورگه آشنا شویم.
شباهت ها و تفاوت های تایگون ها به ببرها و شیرها
لایگرها و تایگون ها
او توضیحات جالبی درباره این موجودات می دهد و می گوید که تایگون ها و لایگرها زیر شاخه گربه سان ها هستند و حاصل جفت گیری ببر و شیر:«در طبیعت، ببرهای نر به صورت ذاتی با ببرهای ماده جفت گیری می کنند و شیرهای نر با شیرهای ماده. در طبیعت هیچ گاه ببر با شیر جفت گیری نمی کند اما در اسارت این اتفاق می افتد البته این جفت گیری با دخالت و تلاش انسان شکل می گیرد. هرگاه ببر نر با شیر ماده جفت گیری کند توله ای قدرتمند به نام تایگون به دنیا خواهدآمد و هرگاه شیر نر با ببر ماده جفت گیر کند توله ای عظیم الجثه به نام لایگر به خانواده آن ها اضافه خواهدشد. تایگون ها و لایگرها موجودات بسیار جالبی هستند که هم شاخصه هایی از سلطان جنگل را دارند و هم شبیه یک ببر رفتار می کنند، جانورشناسان، تایگون ها و لایگرها را عجیب ترین گربه سان های دنیا می دانند.»
شباهت ها و تفاوت های تایگون ها به ببرها و شیرها
اینکه چگونه این حیوان های زیبا به دست انسان متولد شده اند داستان طولانی دارد. محققان بعد از مدتی تحقیق و تجربه متوجه شدند که ببرها و شیرها می توانند در اسارت با هم جفت گیری کنند:«تلفیق ژن ببر و شیر با هم، ایده ای بود که مدت ها بود ذهن دانشمندان را به خودش مشغول کرده بود. آن ها سال ها روی این موضوع تحقیق کردند و متوجه شدند با یک دخالت کوچک در ژنتیک این دو حیوان، می توانند موجود نیرومند دیگری را متولد کنند که حیرت انگیز باشد.»
اصیل ترین حیوانات کنار گذاشته می شوند و مادر و پدر تایگون ها و لایگرها از میان ببرها و شیرهایی که زن اصیلی ندارند انتخاب می شوند. طیرانی تاکید می کند که کارشناسان هیچ گاه و تحت هیچ شرایطی، نژادهای خوب و اصیل حیوانات را به خطر نمی اندازند:«دخالت انسان در این مورد نباید لطمه ای به نسل حیوانات اصیل بزند، به همین خاطر تایگون ها و لایگرها از مادر و پدرهایی سالم و قدرتمند اما نه اصیل متولد می شوند.»
شباهت ها و تفاوت های تایگون ها به ببرها و شیرها
در این روش، بعد از انتخاب جفت، کارشناسان باید زمان جفت گیری ماده ها و نرها رادر نظر گرفته و چند روزی جفت را با یکدیگر هم قفس کنند:«فصل جفتگیری این حیوانات در اسارت، با فصل جفت گیری آن ها در طبیعت تفاوت دارد به همین خاطر متخصصان باید زمان جفت گیری هر دو حیوان را در نظر بگیرند و برای مدتی محل نگهداری آن ها را به هم نزدیک کنند تا ببر و شیر با یکدیگر آشنا شوند و به حضور هم عادت کنند.
شباهت ها و تفاوت های تایگون ها به ببرها و شیرها
دوقلاده توله تایگون نر و ماده حاصل این جفت گیری در سال ۸۶ بود. احتمال می رفته این موجودات مشکلات ژنتیکی داشته باشند به همین خاطر مسئولان تصمیم گرفتند که از تایگون ها برای مدتی در موقعیتی خاص که شبیه قرنطینه است نگهداری کنند.
شباهت ها و تفاوت های تایگون ها به ببرها و شیرها
شیر و ببر به طور متوسط در طبیعت ۱۷ سال و در اسارت حدود ۲۵ سال عمر می کنند اما تایگون ها به خاطر قوی تر بودن از ببر و شیر، اصولا بیشتر از مادر و پدر خود عمر می کنند:«تایگون ها به خاطر اختلال های ژنتیکی نمی توانند شیبه والدین شان و دیگر گربه سان ها از سه سالگی بالغ شوند و معمولا در شش سالگی به بلوغ می رسند. همچنین آن ها به دلیل مشکلات ژنتیکی توانایی باروری ندارند و احتمال این که بتوانند توله ای داشته باشند خیلی کم است.»
تایگون ها در ردیف حیوانات دورگه یا هیبرید قرار می گیرند به همین خاطر احتمال می رود که از آن ها رفتارهای غیرعادی دیده شود ولی طیرانی تاکید می کند تاکنون شاهد رفتارهای غیرطبیعی و آسیب رسانی که نتیجه اختلالات ژنتیکی این سه قلاده تایگون باشد نبوده است:«تایگون ها و لایگرها چه از طریق لقاح مصنوعی متولد شوند و چه از روش لقاح طبیعی به دنیا بیایند امکان تکثیر و تولید مثل با یکدیگر را نخواهندداشت. احتمال این که توله ای از یک جفت تایگون متولد شود بسیار کم است، به همین خاطر هرگز تایگون ها و لایگر ها نسل ادامه داری نمی توانند داشته باشند. در مواردی خاص و نادر ماده تایگون ها و لایگرها می توانند از حیوان نر دیگری چون شیر و ببر باردار شوند.» در حال حاضر تکثیر تایگون ها و لایگرها در ایران ممنوع است و این سه قلاده تایگون زیبا تنها موجودات دورگه ای هستند که در ایران نگهداری می شوند.