حرف های ناگفته بهرام رادان پس از بازگشت به ایران + عکس
از خودتان بگویید ولی نه آنقدر کلیشه ای که از شما خوانده و شنیده ایم، چه شد هنر شد حرفه شما و از میان این همه شاخه های این فضا، هنر تصویر، انتخاب بهرام رادان شد؟ شاید اولین قدم برای حضور در این عرصه را خودتان برنداشتید و آنچنان که گفته شده است و شنیده ایم تقدیر شما را به این وادی کشاند ولی گام های بعدی هدف شما بود و انتخاب شما، چرا ماندن در سینما و بازیگری؟
ن دراین دنیا افتادم. همه چیز ابتدا برایم شوخی بود، ولی کم کم همین شوخی برایم جدی شد، انتخاب کردم در فضای بازیگری بمانم و تازه آن زمان بود که رفتم برای آموختن علم و تکنیک این حرفه
گفتید افتادید دراین فضا؟ چه شد؟ چه کسی یا چه ماجرایی باعث شد؟
سربازی را تمام کرده بودم، دانشگاه تازه قبول شده بودم.
رشته مدیریت بازرگانی؟
بله، روزهای آخر سربازی بود، یک نفر در یک جایی در یک مکانی این جرقه را در من به وجود آورد.
کمی از این یک نفر و یک جا و مکان بگویید.
بشدت مجهول است،جزو رازهای زندگیم است که بعدها از آن خواهم گفت.
اصلاً حالا از این ماجرا بگذریم.
داشتم می گفتم، خلاصه یک نفر وقتی ۱۹ سالم بود مرا دید و گفت:«چقدر به تو می خورد بازیگر شوی» من این جمله را آن زمان تنها شنیدم و از کنارش گذشتم. ظهر همان روز سر میز ناهار به مادر و پدرم گفتم:«یک بنده خدایی امروز به من گفت به تو چقدر می آید که هنرپیشه شوی.
این آدم که انگار سرنوشت شما را با این یک جمله اش رقم زد از قبل می شناختید؟
نه ناشناس بود. برای کاری به یک اداره ای رفته بودم و او در آنجا مرا دید و این جمله را گفت.
خلاصه زمان گذشت و باز اتفاقی از روی یک آگهی روزنامه زنگ زدم به کلاس بازیگری که این تماس هم برای خود قصه ای دارد.
اینجا ماهی رودخانه هستی آنجا ماهی اقیانوس
چقدر این تماس با کلاس بازیگری با جرقه اولی که آن فرد ناشناس زده بود فاصله زمانی داشت؟
یک ماه و نیم. تازه این تماس تلفنی با کلاس بازیگری هم اتفاقی بود. در نیازمندی های روزنامه دنبال چیزی بودم، زنگ زدم به محلی که می خواستم وسیله مورد نظر خود را خریداری کنم ولی تلفنشان اشغال بود، منتظر بودم تلفن شان آزاد شود که چشمم افتاد به آگهی یک آموزشگاه بازیگری، و یک دفعه دستم روی دکمه های تلفن شروع به حرکت کرد،منشی آموزشگاه که تلفن را برداشت گفتم:درسته که همه فکر می کنند هر فردی می رود آموزشگاه بازیگری، هنرپیشه می شود؟ طرف برگشت گفت:شما اصلاً از صدات معلومه بازیگری! گفتم راست می گی؟ گفت آره بابا… خلاصه با چرب زبانی ترغیبم کرد در کلاس بازیگری اسم نویسی کنم و همین شد که رفتم و شاگرد آن آموزشگاه شدم.
چه زمانی بود، یعنی یادتان هست چه فصلی بود؟
همین موقع ها بود، پائیز بود، اواسط مهرماه سال ۱۳۷۸
چه سریع بازیگر شدید چون اولین فیلم خود را در همان سال بازی کردید؟
بله، واقعاً، اتفاقاً عید قربان هم که همین چند روز پیش بود. ما آن سال روز عید قربان فیلم را کلید زدیم. رفتم کلاس بازیگری، چند روز بیشتر نگذشته بود من و چند نفر دیگر را بردند در یک اتاق شیشه ای تا چند مرد که آمده بودند برای انتخاب بازیگر ما را دیده و انتخاب کنند.
چرا این شکلی؟! مثل زندانی ها که پشت شیشه می ایستند تا انتخاب شوند!
نه! نه! مثل این خانه قدیمی ها بود که بالکن بزرگ دارند با پرده های بلند، آن روز پرده اتاق کلاس را کنار زده بودند و آن افراد از پشت شیشه ما را نگاه می کردند، سه نفر از ما را در نهایت با انگشت نشان دادند که معنای انتخابمان را داشت. بعد رفتیم اتاق روابط عمومی، آنجا بود که متوجه شدیم آقایانی که ما را انتخاب کردند از یک پروژه فیلمسازی آمده اند و ما پسندیده شدیم و برای تست بازیگری در آن پروژه معرفی شدیم. یادم می آید گوشه یک روزنامه، آدرس محل تست، در میدان انقلاب حوالی خیابان ابوریحان بیرونی، دفتر(شکوفا فیلم) را نوشتم. همراه یکی از دوستانم فردای آن روز برای تست رفتیم.
تا آن زمان چند جلسه کلاس بازیگری رفته بودید؟
۵ یا ۶ روز کلاس رفته بودم، تکنیک خاصی هم تا آن زمان یاد نگرفته بودم،خلاصه ما رفتیم برای تست، در دفتر (شکوفا فیلم) نشسته بودیم، هیچ کسی هم ما را تحویل نمی گرفت، همین طور نشستیم و عقربه های ساعت هم جلو می رفت، یهو یک نفر از داخل یکی از اتاق ها بیرون آمد و گفت:اینجا چیکار می کنید؟ گفتم:به من گفتند برای تست بازیگری اینجا بیایم گفت:کی هستی شما؟ گفتم:اسمم بهرام رادان است. چند دقیقه بعد صدایم کردند داخل اتاق، چند مرد نشسته بودند،پشت سر هم سؤال می کردند از سن و سال، کار و تحصیل و… پرسیدند، من هم مثل بچه مظلوم ها روی صندلی نشسته بودم و به سؤالات جواب می دادم در نهایت هم گفتند:برو چند روز بعد با من تماس گرفتند و باز به آن دفتر رفتم و این پروسه رفت و آمد و گفت و گو چند مرتبه تکرار شد تا این که سه روز قبل از فیلمبرداری به من گفتند شما برای این فیلم انتخاب شدید! نمی دانستم نقشم درفیلم چیست. یک فیلمنامه دستم دادند، هرچه فیلمنامه را می خواندم می دیدم بیشترین نقش و دیالوگ مرد اول فیلم متعلق به نقشی است که گفتند من باید بازی کنم تازه متوجه شدم نه تنها بازیگر یک فیلم شده ام که نقش اول فیلم هم هستم، از آن زمان قصه سینمای من شروع شد. بعد از آن فیلم، قرارداد فیلم ساقی را بستم، بعد فیلم آبی را قرارداد بستم که البته آبی قبل از ساقی ساخته شد. بعد آواز قو،…
و اما جرقه اولی که مرا سوق داد برای یادگیری و آموختن بازیگری به زمانی برمی گردد که «زرشک زرین» را به فیلم شورعشق دادند، فیلمی که من یکی از بازیگران آن بودم، ولی نمی دانم چرا همه تصورشان این بود که این زرشک زرین به من داده شده است! اینقدر دوست و آشنا بهم گفتند:آقا زرشک گرفتی که موجب شد یک تصمیم جدی بگیرم، به جای افسرده شدن برای یادگیری ترغیب شوم، رفتم و آموختم و هنوز هم می آموزم.
خیلی ها می گویند سینمای ما استار ندارد ولی خیلی ها نیز برعکس معتقدند که استار هست، شما نظرتان در مورد استار در سینما و آیا در ایران هست یا نه چیست؟
اول این که آن افرادی که می گویند در ایران استار نداریم آنقدرها هم بیراه نمی گویند، اما بهتر است بگوییم ما استارهایمان مختص ایران و در حد و اندازه آن است.سیستم استار بودن در ایران با کشورهای دیگر فرق دارد، قدرتی که ستاره های هنر سینما در دنیای حرفه ای خود دارند با قدرت هنرمندان کشور ما متفاوت است، منظورم توان هنری هنرمندانه نیست، بلکه توجه و اجازه رشدی است که به آن ها داده می شود.ولی به این معنا نیست که آن ها ستاره یا استار دارند ولی ما نداریم، تفاوت مثل سمند با مرسدس بنز است،با توجه به این که ما توان و خلاقیت و علم مرسدس بنز ساختن را هم داریم ولی امکانات نداریم.
بازیگری و خلاقیت بازیگر چه ربطی به امکانات دارد؟
الان به شما می گویم، اولین چیزی که بازیگری نیاز دارد این است که بپذیرند که ستاره داشته باشیم. البته بازیگری با ستاره بودن دو مقوله جدا هستند، ستاره ممکن است بازیگری نباشد و بازیگر نیز امکان دارد ستاره نباشد. در مدل جهانی، این فضا نیز کم پیدا می شود، بازیگر ستاره هایی که هم بتوانند بازی کنند و هم ستاره باشند.
زمان دریافت سیمرغ دوم از جشنواره فجر وقتی داشتند نام برترین بازیگر نقش اول مرد را می خواندند قبل از بردن نام فرد برگزیده همه سالن یک صدا می گفتند بهرام رادان،شکی نبود که بر سن می روید از آن روز و حال و حسش بگویید؟
مطمئن بودم که نامم برده می شود و البته خیلی خیلی ناراحت بودم که بازی خوب بچه های دیگر فیلم سنتوری که بخاطر آن سیمرغ می گرفتم دیده نشده بود.
سنتوری عالی بود…
گریم فوق العاده ای در سنتوری داشتم، گریم چهره ام در صحنه های اعتیاد عالی بود، با این که گریمورمان جوان بود ولی بهترین کاری که می شد برای آن کاراکتر طراحی و اجرا کرد، صدا و تصویر فیلم هم عالی بود.
البته گریم با بازی شما خیلی هماهنگ بود…
تأکید من هم براین است که همه این عوامل در کنار بازیگری دیگر هنرپیشگان دست در دست هم یک فیلم را تشکیل می دهد و اگر یک فیلم می درخشد به خاطر پیوند محکم و چیدمان درست است،هرچند قصه سنتوری شاید آنقدرها هم تازه نبود ولی کارگردانی اش هوشمندانه بود.
حالا بد نیست برگردیم به بچگی هایتان به آن روزها که گفتید خیلی بازیگوش بودید و هیجان نفس زندگی تان بود،از آن روزها که انگار این جنون آنی که از آن می گویید راز موفقیت و ویژگی بازیگری هایتان شده است…
بچه کوچک خانواده بودم که از دیوار بالا رفتن کمترین بازیگوشیم بود. آن روزها عاشق این بودم که خرابه ها را آتش بزنم.
چرا خرابه ها را آتش می زدید؟
احساس قدرت می کردم. آتش برافراشته که می شد،دیده می شد و من این دیده شدن را دوست داشتم.
از ۱۹ سالگی آنقدر دیده شده اید آن هم در ابعاد زیاد. در وسعت پرده سینمای جهان هنوز هم دوست دارید دیده شوید؟
دوست دارم یک جاهای جدیدتری دیده شوم.
یعنی کجا دیده شوید؟
منظورم از جاهای جدیدتر در موقعیت های جدید تر است. همیشه به آن نمایش موزیکال ذهنی خودم فکر می کنم.
چرا تئائر نه؟
تئاتر هم بله. ولی هنوز هیچ نمایشنامه ای جرقه ای برای حضور در فضای تئاتر برایم ایجاد نکرده است.
شما با اکران پل چوبی از سفر غربت به وطن بازگشتید، فیلمی که سه سال اکرانش متوقف بود، فیلمی که گذشته را به آینده وصل می کرد و شما هم با پل چوبی از دیار دور به وطن بازگشتیداز بازی در پل چوبی بگویید.
در پل چوبی اصلاً بازی حرف اول را نمی زد، من با تأکید می گویم که بازی نکردنم در پل چوبی به قصد بود.نمی خواستم تماشاگر بازی مرا ببیند می خواستم حرفم را بشنود. امیر، کارآکتر امیر را دوست داشتم، امیر نماد کامل یک مرد ایرانی است، یک مرد ایرانی با تمام شک هایش، باتمام عشق دیوانه وار خود…امیر از آن کارآکترهایی است که همیشه دوستش خواهم داشت
دیالوگ در انتخاب یک فیلمنامه چقدر برایتان مهم است؟
خیلی مهم است. هرچقدر پیچ و مهره دیالوگ ها محکم تر باشد برای من فیلم دوست داشتنی تر است.البته زمانی نیز انتخاب ها برگرفته از شرایط است. مثلاً بعد از بازگشتم به ایران در شهریور ماه امسال تنها می خواستم دریک فیلم حضور پیدا کنم، زیرا آنقدر بی خودی گویانگفته بودند که دیگر بازی نمی کند، دیگر نمی تواند بازی کند، اصلاً به ایران باز نمی گردد… که برگشتم که بگویم بازی می کنم، نرفته ام که بمانم و…
بعضی موقع شرایط بر علایق حاکم می شود.
به محض بازگشت به ایران،همان شب رفتم سر ضبط یک فیلم، فیلم شاید برای حضور در آن، انتخاب برگرفته از یک فکر دقیق و همه جانبه به اثر نبود تنها می خواستم به سینما بازگردم و بگویم که برگشتم و قرار نبود بروم و بمانم.
چرا برگشتید؟ اصلاً چرا رفتید؟
باید می رفتم، همیشه دوست داشتم مدتی زندگی در غربت را تجربه کنم.به نظرم مردی که غربت را در هیچ کجای زندگیش تجربه نکرده باشد، چند تکه از پازل مردانه اش کم است.
غربت یعنی چی؟ چه چیزی به شخصیت شما در زاویه مثبت اضافه می کند؟
با آدم ناآشنا زندگی می کنی، دوراز مادر و پدر…استخوان هایت سفت می شود. زندگی در غربت سخت است، غربت سخت است، ۵،۶ ماه که از رفتن و غربت نشین شدن می گذرد تازه سختی هایش خودنمایی می کند، بعد از این زمان تازه متوجه می شوی که افسردگی داره میاد.
رفته بودید که دیگر برنگردید؟
نه! رفتم زندگی در غربت را تجربه کنم.از اولین روزی که رفتم گفتم: امروز می روم و سال دیگر شهریور ماه بازمی گردم و برگشتم.
گفتید در کانادا درس خواندید و این یک سال در کنار تجربه زندگی در غربت علم اندوزی هم کردید، چه خواندید؟
مدتی که کانادا بودم شش ماه متد اکتینگ آکادمیک خواندم، بخصوص در تئاتر با یادگیری شیوه های حفظ دیالوگ به زبان انگلیسی که مثل یک سد در زندگیم بود، می خواستم آن را بشکنم و فکر می کنم شکستم.بعد از آن یک فیلم مستند در کانادا ساختم به نام (رؤیای شهرت) که سوژه اش در آنجا در ذهنم شکل گرفت. شاهد آن بودم که در آنجا جوان ها چگونه اخبار هنرمندان مورد علاقه خود را دنبال می کنند تا شاید یک روزی هم خودشان ستاره شوند.
حال بعضی مواقع به آرزوی خود می رسیدند و بعضی مواقع هم نه. ولی این شهرت مختص بازیگری نیز نیست، اساساً عشق به شهرت در نهاد انسان است. تشویقی که در فضای شهرت از هم نوع های خود می گیرید برگرفته از شهرت در جامعه است و انرژی رسیدن به خیلی اهداف را ایجاد می کند.حال اگر این شهرت در فضای بازیگری باشد شرایط خاص خود را دارد. وقتی یک بازیگر ستاره می شود یک بازیگر معمولی یعنی تمام شده است و خیلی سخت و مهم است که از فضای بزرگ شهرت خود توان خداحافظی داشته باشید.
با این تازه های علمی که دراین یک سال آموختید از این به بعد از بهرام رادان بازی های خیلی متفاوتی را می بینیم؟
تأثیر زیادی خواهد داشت،ولی این تأثیر را از فیلم بعدی که بازی خواهم کرد سعی می کنم نشان دهم، این اولین فیلم بعد از بازگشتم تنها یک بازگشت به فضای سینما بود. البته به پیشنهاد کارها و کارآکترهایی که در قالب آن باید قرار بگیرم نیز بستگی دارد.بعضی از کارآکترها نیاز دارند که برای خلقشان از ابزارهای بیشتری برای به تصویر کشیدنشان استفاده شود ولی این فضا در دنیای همه کارآکترها لزوماً مورد استفاده نیست.