ناگفته های امیر مهدی کیا از بازی نقش شاه در معمای شاه
امیر مهدی کیا بازیگر نقش شاه
تا امروز پنج بازیگر در نقش محمدرضا پهلوی در فیلم ها و سریال های تلویزیونی ظاهر شده اند که آخرین آنها امیر مهدی کیاست. ناصر گیتی جاه اولین بازیگری است که نقش شاه را در تلویزیون بازی کرده؛ او یک بار در سریال «طبل توخالی» به کارگردانی احمد نجیب زاده این نقش را به عهده داشته و بار دیگر در تله فیلم «سقوط» به کارگردانی محمدرضا ورزی. رضا بنفشه خواه تا امروز رکورددار بازی در نقش شاه است. او در سریال «فراموش خانه» به کارگردانی عبدالرضا نواب صفوی، «عبور از تاریخ» و «چرخ گردون» به کارگردانی کاظم بلوچی و «شب چراغ» به کارگردانی امیر قویدل در هیات شاه مخلوع ایران ظاهر شده است.
شهریار فخاری بازیگر دیگری است که عمدتا در برخی آثار مستند از جمله مستند نوفل لوشاتو نقش شاه را به عهده داشته و بعد از حسین نورعلی که در سریال های «پدرخوانده» و «معمای شاه» در نقش جوانی محمدرضا پهلوی ظاهر شده است، امیر مهدی کیا آخرین بازیگری است که در همین دو سریال نقش میانسالی شاه را بازی کرده.
مهدی کیا بازی در فیلم های سینمایی همچون «سام و نرگس»، «چشمان سیاه»، «تا غروب»، «میهمان»، «شورعشق»، «آدم کش»، «شرط اول» را در کارنامه دارد و از جمله سریال هایی که بازی کرده می توان به «تا فردا»، «بچه های خیابان»، «مدار صفردرجه»، «شاید برای شما هم اتفاق بیفتد»، «راز ققنوس»، «پدرخوانده» و «معمای شاه» اشاره کرد.
وزن کم کردن بازیگر سریال معمای شاه
گفت گو با بازیگر سریال معمای شاه
شما یک بار در سریال «پدرخوانده» نقش شاه را بازی کرده بودید، پس برای بازی در همین نقش در سریال «معمای شاه» کار سختی نداشتید. درست است؟
من برای بازی در این نقش زحمت زیادی کشیده ام؛ از همان اولین باری که این نقش را به عهده گرفتم و حتی زمانی که قرار شد در «معمای شاه» هم همین نقش را به عهده داشته باشم، کلی مطالعه کردم؛ بیش از ۱۵ جلد کتاب خواندم، فیلم های زیادی دیدم، ۱۵کیلو وزن از دست دادم و سخت تلاش کردم به واقعیت نزدیک بشوم. بازی در نقش هایی که وجود خارجی دارند و مردم آنها را می شناسند خیلی کار سختی است و من واقعا می ترسیدم نکند از پس کار برنیایم. تصور کنید نقش کسی را به شما بسپارند که تمام مردم کشور او را می شناسند و همه می توانند بازی تو را قضاوت کنند! این کار خیلی سختی است. بجز کتاب خواندن، مشورت، گپ زدن با کسانی که تاریخ را می شناسند و مطالعه و تمرین، آقای ورزی برنامه ای ترتیب دادند و یک روز بخش های مختلف کاخ را به من نشان دادند؛ جایی که شاه غذا می خورد، اتاقی که تلویزیون می دید، اتاق خواب نیمروز، سالن دیدار با سفرای خارجی، سالن های کنفرانس با نظامی ها و دیگر زوایای کاخ را یاد گرفتم و سعی کردم با کمک آقای ورزی تصویری از شاه به نمایش بگذارم که قابل قبول باشد.
شنیده بودم که قبلا در سریال «پدرخوانده» هم برای ایفای این نقش ۱۳ کیلو وزن کم کرده بودید.
بله. این بار هم در قدم اول ۱۳ کیلو وزن کم کردم و از جایی که قصه به سال ۱۳۵۷ نزدیک می شود من دو کیلوی دیگر هم باید کم می کردم چون آقای ورزی معتقد بود شاه در سال های آخر و بخصوص در زمان پرواز با هلی کوپتر به سمت فرودگاه و شنیدن شعار «مرگ بر شاه» از ایوان قصر، لاغرتر و شکسته تر شده بود.
چطور این همه وزن کم کردید؟
زمانی بود که مشغول تمرین تئاتر بودم و از فلکه سوم تهرانپارس تا تالار رودکی پیاده می رفتم. رژیم غذایی را رعایت می کردم تا بالاخره به وزن مورد نظر رسیدم. بعد از آن بود که برای من لباس های شاه را دوختند و کمی بعد هم مقابل دوربین رفتم و در تمام مدت تصویربرداری هم باید مراقب وزنم می بودم. من خیلی زحمت این کار را کشیدم و شنیده ام حسین نورعلی هم خیلی وزن کم کرده بود تا به وزن مطلوب برسد.
وزن کم کردن بازیگر سریال معمای شاه
بعد از این همه زحمت، حالا از مردم چه بازخوردی می گیرید؟
به نظر می رسد مورد توجه مردم قرار گرفته است. بیشتر مردم، شاه را در این دوره سنی که من بازی کرده ام به یاد می آورند؛ یعنی دوره میانسالی و روزهای آخر سلطنتش. برای همین به نظرم کار خیلی سختی داشتم و از بازخوردهایی که دریافت می کنم به نظر می رسد در مجموع از کارم راضی هستند.
برای این که چهره شما شبیه به شاه بشود، چند بار گریم شدید و هر بار چقدر کار گریم طول می کشید؟
تقریبا ۲۰ بار گریم شدم. در سریال «پدرخوانده» آقای عبدالله اسکندری گریم را به عهده داشت و در سریال «معمای شاه» آقای شهرام خلج. این بار گریم من با تاکید و وسواس زیادی انجام شد و تمام سرم را قالب گیری کردند، تکه های مو بافته شد و خط و خطوط چهره را مشخص کردند. هر بار از نوک سر تا گردنم گریم می شد و تقریبا شش تا هشت ساعت زمان می برد، اما بعد از اتمام تست گریم و بعد از دو یا سه ماهی که تقریبا مداوم در مقابل دوربین بازی داشتم، این زمان به سه ساعت رسید.
بعد از این که خودتان را با گریم نهایی دیدید چه احساسی داشتید؟
گریم، به بازیگر کمک می کند که بهتر بازی کند. وقتی بازیگر لباس نقش را می پوشد، خودش را در ظاهری تازه با چهره ای متفاوت می بیند و به طور طبیعی با حس نقش بیشتر ارتباط برقرار کرده و بخشی از مسیر را تا رسیدن به نقش طی می کند. همه اینها برای من باعث می شد با جدیت بیشتری کار کنم.
با این حجم گریم، مردم شما را در خیابان می شناسند و می دانند که شما بازیگر نقش «محمدرضا پهلوی» هستید؟
بله مردم مرا می شناسند. البته انتقادهایی هم هست، اما همیشه به آنها گفته ام که آنچه در سریال می بینند، همان چیزی است که در تاریخ نوشته شده است.
از ابتدا می دانستید که قرار است بیژن علیمحمدی دوبله نقش شما را به عهده داشته باشد و قرار نیست صدای خودتان روی شخصیت شاه باشد؟
بله دراین باره کارگردان به من توضیحاتی داده بود. از همان ابتدا قرار بود صدای آقای علیمحمدی مانند کار قبلی روی بازی من باشد، ولی به این معنا نبود که کارم راحت بشود، چراکه هنگام تصویربرداری سعی کردم متناسب با لحن و بیان شاه حرف بزنم تا در مرحله دوبله و صداگذاری مشکلی ایجاد نشود. در تمرین هایی که برای این نقش داشتم، روی لحن و بیان هم کار کرده بودم و سعی می کردم لهجه شاه را پیاده کنم و حتی حرف «ر» را با لهجه او اجرا می کردم. سخنرانی های شاه را گوش کرده بودم و می خواستم بازی من طوری باشد که کار آقای علیمحمدی ساده تر شود و مشکلی در دوبله ایجاد نشود.
وزن کم کردن بازیگر سریال معمای شاه
چه مدت در قالب شاه مقابل دوربین ظاهر شدید؟
بجز یکی دو صحنه که این اواخر جداگانه بازی کردم، دو سال جلوی دوربین کار داشتم. در مواردی این بازی ها مستمر و پیوسته نبود چون باید منتظر تغییر فصل ها می ماندیم یا لازم بود بخش های دیگری از سریال تصویربرداری شود.
از این دوره خاطره ای دارید؟
برایم جالب بود که به عنوان بازیگر نقش شاه، چند نفر در طول کار همیشه همراهم بودند آقای ورزی خیلی به نقش شاه حساسیت داشتند؛ چون نمی خواستند فضای مجازی پر از عکس های پشت صحنه بشود. با وجود همه مراقبت ها، تعدادی عکس از دستمان در رفت و در اینترنت و فضای مجازی منتشر شد.
چرا دوره پیری شاه را شما بازی نکردید؟
چرا، این دوره را هم من بازی کردم، فقط بیماری شاه و بستری شدن او را آقای نورعلی بازی کرد؛ چون به لحاظ جثه آقای نورعلی ظریف تر است و راحت تر می توانست شاه را در این دوران به نمایش بگذارد.
چند بازیگر دیگر هم نقش شاه را بازی کرده اند، با این بازیگران گفت وگو نکرده بودید؟
بازی این بازیگران را دیده ام و از آنها بسیار آموخته ام. البته من برای بازی در نقش شاه بیشتر به فیلم ها و تصاویری که از شاه وجود داشت مراجعه می کردم، اما با آقای بنفشه خواه یک بار مفصل درباره نقش شاه حرف زدیم و تبادل نظر کردیم. درباره حس شان، کارشان، فیلم هایی که درباره شاه دیده بودند، کتاب هایی که خوانده بودند، شیوه رسیدن به نقش و این موارد صحبت کردیم و البته معتقدم آقای بنفشه خواه از من به شاه شبیه تر است. ایشان حتی بدون گریم به شاه مخلوع شباهت دارد.
