آزاده صمدی و احسان کرمی در آیس لند

آزاده صمدی در نمایش آیس لند

این روزها آزاده صمدی، احسان کرمی به همراه بازیگرانی دیگر در نمایش آیس لند به کارگردانی آیدا کیخایی در سالن نمایش باران روی صحنه می روند.

نمایش آیس لند نوشته نیکلاس بیلون، نمایشنامه نویس جوان کانادایی است که به کارگردانی آیدا کیخایی و ایفای نقش آزاده صمدی، احسان کرمی و فهیمه امن زاده در سالن تئاتر باران روی صحنه رفته و استقبال تماشاگران را به دنبال داشته است. اتفاقی جذاب برای نمایشی برپایه «مونولوگ» که توسط سه شخصیت روایت می شود.

آزاده صمدی و احسان کرمی بازیگران نمایش آیس لند

آزاده صمدی با ایفای نقش در «آیس لند» دومین تجربه متوالی حضور در نمایشی را پشت سر گذاشت که بر اساس مونولوگ خلق شده است. با او درباره تجربه اخیرش، جهانی که در بازیگری برای خودش در نظر دارد و سال های آغازین ورود به تئاتر گفت وگو کرده ایم. صمدی در سال های پرنشاط هنرهای نمایشی وارد دانشگاه شد و همزمان به کسب تجربه عملی پرداخت که ایفای نقش در نمایش «بی شیر و شکر» – ۱۳۸۳- کاری از حمید امجد حاصل آن دوران است. این بازیگر به ویژه در سال های اخیر بسیار فعال تر از گذشته با گروه های نمایشی همکاری می کند. به همین نسبت در سینما نیز حضور پررنگ تری دارد اما بهانه اصلی گفت وگوی پیش رو استمرار حضورش در آثار نمایشی است. گفت وگو با آزاده صمدی را در ادامه می خوانید.

کمی از سال های ابتدایی آشنایی خود با تئاتر بگویید؛ از تجربه حضور در نمایش «بی شیر و شکر» حمید امجد و دورانی که قطعا به یاد می آورید در مقایسه با امروز شور تئاتری متفاوتی بین مردم وجود داشت.
آن سال ها دانشجوی تئاتر بودم و بیشتر نمایش های مجموعه تئاتر شهر را تماشا می کردم. علاقه به تماشای نمایش از سال ها قبل تر نیز وجود داشت ولی در دوران دانشگاه تشدید شد. مدتی هم دستیاری شبنم طلوعی و افروز فروزند را تجربه کردم. به واسطه همین رفت و آمدها با افشین هاشمی که انتخاب بازیگران نمایش «بی شیروشکر» آقای امجد را برعهده داشت به بازیگران این نمایش پیوستم. سال دوم دانشگاه در این نمایش روی صحنه رفتم و بعد در یک موسسه آموزش بازیگری و کارگردانی ثبت نام کردم. دانشگاه برایم بستری فراهم آورد تا ببینم اصلا توانایی بازیگری در من هست یا نه؟ برای پاسخ به این پرسش در موسسه ثبت نام کردم و اطمینان دارم اگر به نتیجه می رسیدم چنین استعدادی نیست حتما برای موفقیت در حرفه دیگری تلاش می کردم.

نخستین نمایشی که به تماشا نشستید کار کدام کارگردان بود؟

. نخستین تئاتری که دیدم نمایش «شب سیزدهم» به کارگردانی حمید امجد بود و تماشای آن کار قضیه را بسیار برایم هیجان انگیزتر کرد. عواملی اینچنین موجب شد تئاتر بیش از هر هنر دیگری به دغدغه ام بدل شود.
نمونه های دیگری از آن سال ها به یاد می آورید؟ به هرحال آن دوران شور و نشاط تئاتر بسیار بیشتر بود.

آزاده صمدی در نمایش آیس لند

بله،هیچ وقت نمایش «شازده احتجاب» دکتر رفیعی از ذهنم نمی رود. دکور، بازی ها و اتفاق های روی صحنه برایم به جادو بیشتر شباهت داشت. اتفاقی که با نمایش «در مصر برف نمی بارد» هم تکرار شد. همان سال ها یک نمایش عروسکی خارجی نیز در ایران روی صحنه می رفت که فراموش نمی کنم همه چیز مثل جادو بود. یا وقتی روبرتو چولی نمایش «خانه برنارد آلبا» را با بازیگران ایرانی مثل فریده سپاه منصور، پانته آ پناهی ها و عاطفه تهرانی روی صحنه برد بسیار برایم جذابیت داشت. سالن تئاتر محلی بود که من در آن جان گرفتن رویاها روی صحنه را می دیدم.

وقتی به دانشگاه بازمی گشتید خبری از این شور و هیجان بود؟

نه، واقع بینانه این بود که سیستم آموزش توان نداشت آنچه نیاز داشتید را به شما آموزش بدهد و فقط یک بستر فراهم می کرد. بیشتر محلی برای آزمون و خطا بود. عروسک سازی را بیرون از دانشگاه و در همکاری با کارگردان ها فرا گرفتم. حتی فراموش نمی کنم به دلیل غیبت زیاد از درس کارگردانی خانم ماسوری حذف شدم چون همراه گروه و برای شرکت در یک جشنواره پانزده روزه به جزیره کیش سفر کرده بودیم. با تمام اینها یک حسی درونم می گفت کاری که می کنم درست است.

البته آن سال ها شرایط طوری بود که واقعا کشش زیادی ایجاد می شد. حتی مخاطبان دیروز و امروز متفاوت هستند. در مجموع فضای تئاتر حرفه ای تر به نظر می رسید.
دقیقا، فضا حرفه ای تر بود و با مخاطب حرفه ای تری هم مواجه بودیم.

مثلا در همان دوران شما فکر می کردید چقدر زمان نیاز است تا در یکی از سالن های حرفه ای تئاتر روی صحنه بروید یا مثلا به چهره تئاتری تبدیل شوید؟

واقعیت را بخواهید چه آن زمان و حتی امروز اصلا به این نکته فکر نکردم که قرار است به چه جایگاهی دست پیدا کنم. به صورت کاملا حسی و غریزی چیزهایی که برایم جذابیت داشت را ذخیره می کردم و پیش می رفتم. آن زمان حال خوبی داشتم و مشغول کشف بودم. اصلا به فکر بیلبورد یا سردر تئاترشهر نبودم و همه اش به این فکر می کردم که چه روزی در سالن اصلی مجموعه تئاتر شهر روی صحنه می روم. چون تا آن زمان بازیگران صاحبنامی روی صحنه سالن اصلی قدم گذاشته بودند و من هم آرزو داشتم جایی بازی کنم که بازیگران بزرگ تئاتر ایران در آن به ایفای نقش پرداخته بودند.

در این مدت هم قطعا با دشواری های کار بازیگر خانم مواجه شدید. آیا فکر کردید که هرطور شده باید پیش رفت و کوتاه آمدن در کار نیست؟

بله، چون دقیقا برایم اتفاق افتاد. وقتی آموزشگاه می رفتم کار بسیار دشوار بود و فضای رقابتی متفاوتی وجود داشت. یک روز اعلام کردم دیگر به آموزشگاه نمی آیم و درحالی که شاگرد اول آموزشگاه بودم هیچ مقاومتی نشد. وقتی دلیل را پرسیدم پاسخ این بود که «اینجا نمونه بسیار کوچک فضای سینما است. تو اگر این را تاب نمی آوری، دوام آوردن در سینما که اصلا ممکن نیست. » پاسخ برخورنده ای بود. همین نکته موجب شد مقاومت کنم.

ولی همان دوران شاهد اتفاق هایی مثل ماجرایی که برای شبنم طلوعی پیش آمد یا قبل تر سوسن تسلیمی بودید.
و همه این اتفاق ها پشت سر هم رخ می داد و با هر قدم شاهد جریان های عجیبی بودم. دیدم چیزی به اسم عدالت اصلا وجود ندارد. باید تصمیم می گرفتم این جریان ها روحم را آزرده کند یا نه. فکر می کنم خود شبنم طلوعی هم در نهایت متوجه نشد چه اتفاقی افتاد؛ ولی واقعا جای تاسف دارد. چون علاوه بر استعداد، هنرمند با جربزه ای بود. بعد از بازی در نمایشی به کارگردانی دکتر رفیعی تصمیم گرفت وارد بازیگری به شیوه رئال شود و این کار را انجام داد. کارگردانی را تجربه کرد و بعد از ۹ ماه تمرین با تعدادی بازیگر جوان نمایشی را روی صحنه برد. واقعا حیف است ما افراد را به دلایل بی ربط به هنر حذف کنیم و سرنوشت آنها را تغییر بدهیم.
البته همان دوران استقرار دولت نهم هم بر سرنوشت شما اثر گذاشت.

همه متوجه بودیم چه اتفاقی در حال رخ دادن است ولی مگر می توان جلوی بعضی مسائل ایستاد؟ ما در دوران اصلاحات آزادی تئاتر و سینما را دیده بودیم و در آن شرایط نفس می کشیدیم. صف های طولانی جشنواره های فیلم و تئاتر فجر فراموش شدنی نیست. روزگاری که فرهنگ و هنر اهمیت داشت. به هرحال برایم روشن بود چه اتفاقی در حال رخ دادن است و بر همین اساس سعی کردم با انداختن رای به صندوق نظرم را اعلام کنم. در نهایت وقتی دولت روحانی سر کار آمد همه اش به این فکر می کردم که آیا واقعا امکان دارد به آن سال ها بازگردیم؟ ولی خب گذر زمان نشان داد که قطعا چنین اتفاقی نمی افتد و نباید امید زیادی داشت.

اما یک پرسشی برایم مطرح است که معمولا در گفت وگو با هر بازیگری تکرار می شود. اینکه با توجه به وضعیت دانشگاه ها و آموزشگاه ها شما چطور خودتان را به روز می کنید یا مطابق جریان های روز پیش می روید؟

خیلی به این مساله فکر می کنم. حتی گاهی به این نتیجه می رسم کارم را برای دوره ای یکساله تعطیل کنم و مدتی را به گذراندن کارگاه های آموزشی بازیگری خارج از کشور اختصاص بدهم. زمانی روبرتو چولی به ایران می آمد و ما این امکان را داشتیم از نزدیک با شیوه بازی بازیگران و کارگردانی هنرمندان صاحبنام خارجی آشنا شویم، اما متاسفانه همین امکان را هم از دست دادیم. متاسفانه جشنواره تئاتر فجر هم از کیفیت سابق برخوردار نیست و اصلا قرابتی با عنوان یک رویداد بین المللی ندارد. این خیلی غم انگیز است و ما به عنوان بازیگر درحال دست وپا زدن هستیم.

من اگر کاری انجام می دهم فقط برای روح خودم و کسب تجربه ارتباط نفس به نفس با تماشاگر است. حس ورزشکاری را دارم که با خودش در رقابت است. صحنه تئاتر برای من محل ایجاد یک ماه چالش با خودم است و همین ویژگی همه چیز را برایم جذاب می کند. فراموش نکنیم ما همه چیز را تجربی آموخته ایم و در این بی بضاعتی آموزش بازیگری کار چندانی از دست مان ساخته نیست. البته جا دارد به این نکته هم اشاره کنم که بعضا شاهد هستیم بعضی همنسلان ما به واسطه حضور در دو یا سه نمایش مشغول تدریس می شوند.

در این بین اهمیتی ندارد فقط به عنوان بازیگر تئاتر شناخته شوید؟ یا مثل بعضی اصولا خودتان را بازیگر می دانید؟

زمانی به شدت ایده آلیست بودم و اصلا تصور نمی کردم با سریال های تلویزیونی همکاری کنم. اما بعد از مدتی به این نتیجه رسیدم کنار تئاتر و سینما حضور در سریال های تلویزیونی هم ایراد ندارد؛ چون به این ترتیب با خیال آسوده به عشق اصلی ام یعنی بازیگری تئاتر می پردازم. به هرحال همه بر این نکته اعتراف داریم که تامین هزینه های زندگی فقط با حضور در آثار نمایشی امکان پذیر نیست.
در فقدان نقد جدی، کیفیت بازی خود را چگونه مورد ارزیابی قرار می دهید. مثلا استقبال مخاطب یا توجه کارگردان ها؟ چه چیز موجب می شود تصور کنید مسیر را درست طی می کنید؟

اول باید به این نکته اشاره کنم که در هر مقطع طوری تصمیم گرفته ام که بعدا پشیمان نباشم. گاهی هم پیش آمده که از همه کارنامه کاری ام رضایت نداشته باشم اما به این نکته هم توجه دارم که حتما شرایط منجر به تصمیم گیری شده و خودم را سرزنش نمی کنم. در زمینه نقد اتفاق چندانی شاهد نیستم و سال ها است که پذیرفته ام نقد در کشور ما به شکلی کاملا سلیقه ای انجام می شود. وقتی شما در رسانه ملی با برنامه ای مواجه هستید که منتقدش می گوید فیلم های اصغر فرهادی بسیار بد و فیلم های مسعود ده نمکی بسیار خوب! هستند، تکلیف روشن است. همه چیز در این حد مغرضانه اتفاق می افتد.

دو تجربه اخیرتان «پنج ثانیه برف» و «آیس لند» هردو نمایش به شیوه مونولوگ اجرا شدند اما ایفای نقش در کدام یک دشوارتر بود؟

در «پنج ثانیه برف» ایفای نقش شخصیت اکرم را برعهده گرفتم که بسیار برایم جذاب بود، چون تابه حال تجربه بازی در چنین نقشی را نداشتم. البته در «زبان اصلی» تجربه متفاوتی را پشت سر گذاشته بودم ولی بازی در «آیس لند» طعم متفاوتی از بازیگری را برایم به همراه آورد. بنابراین جا دارد تاکید کنم در این دو نمایش با جنس متفاوتی از بازیگری مواجه هستیم. باید به یک نکته هم اشاره کنم و آن اهمیت انتخاب نقش است. یکی از خصوصیت های سینمای ما این است که تمایل دارد از بازیگر تیپ بسازد و ما اگر حواس مان نباشد و اندکی وا بدهیم خیلی سریع به کلیشه تبدیل خواهیم شد.

مثلا امکان داشت با ایفای نقش در فیلم «پنجاه کیلو آلبالو» تا ابد به یک چهره تکراری بدل شوم اما به سرعت شخصیتی مثل اکرم در نمایش «پنج ثانیه برف» را جایگزین کردم که البته برایم یک چالش اساسی بود. بعد از آن ماجرای «آیس لند» پیش آمد که واقعیتش را بخواهید اگر دست خودم بود دلم می خواست نقش حلیم – تنها شخصیت مرد داستان – را برعهده بگیرم. ایفای این نقش می تواند آرزوی هر بازیگری باشد و حقیقتا دوست داشتم مرد بودم این نقش را بازی می کردم. بعد از مطالعه نمایشنامه به حدی شیفته اش شدم که می خواستم هرطور شده در آن بازی کنم.

ما در تئاتر با اسامی کارگردان هایی مواجه هستیم که بازی در نمایش های شان مساوی با ایجاد چالش برای بازیگر است. اما در تجربه های اخیر شما خبری از همکاری با این افراد نیست و بیشتر با کارگردان هایی کار کرده اید که به نظر توانایی چندانی در این زمینه ندارند.

به هرحال همواره خودم تلاش می کنم در مسیر کاری ام چالش به وجود بیاورم. مثلا وقتی با مصطفی کوشکی در نمایش «رویای یک شب نیمه تابستان» همکاری می کنم جنس بازی ام تفاوت زیادی با کارهای قبلی دارد. کارگردان در این نمایش از بازیگر بازی فیزیکال می خواست که شما در کارنامه ام چندان به آن برنخورده اید. نقش هیپولیتا در نمایش «رویای یک شب نیمه تابستان» هم کار ساده ای نبود. در زندگی هم تک بعدی نیستم و بنابراین در بازیگری هم این گونه نخواهم بود. به همین دلیل می بینید بلافاصله از آن تجربه که برای تان گفتم به نشستن روی صندلی در برابر تماشاگر در نمایش «آیس لند» می رسیم.

چه عاملی موجب شد در سال های اخیر با کارگردان هایی عموما جوان کار کنید؟

خب همیشه برای یک بازیگر بحث پیشنهاد هم مطرح است. من تلاش کردم از بین نمایشنامه های پیشنهادی همکاری با کارگردان هایی را انتخاب کنم که به توانایی شان اعتماد داشتم. از طرفی جذابیت کاراکتر هم در این مسیر موثر نبود چون همان طور که اشاره کردم تجربه نقش های متفاوت برایم اهمیت زیادی دارد. من پویایی بازیگری را دوست دارم و به نظرم بازیگر باید با کارگردان هایی همکاری کند که تجربه و اندوخته فکری زیادی داشته باشند.
با ورود تهیه کننده ها به تئاتر این طور حس می شود که رفته رفته اختیار بازیگر و کارگردان کاهش پیدا کرده و بعضا تهیه کننده است که می گوید کدام بازیگر در نمایش حضور داشته باشد.

این جریان در تئاتر کمتر است ولی نمی گویم اصلا وجود ندارد. البته بعضی کارگردان ها با گروه مشخص همکاری می کنند و شاید این است که باندبازی و مافیا لقب می گیرد ولی همکاری با افرادی که ذهنیت مشترک و درک نزدیک تر دارند طبیعی به نظر می رسد. هرچه عرصه تئاتر گسترش پیدا کند یا در گستره ای قرار بگیریم که پول و شهرت اهمیت پیدا کند بیشتر با چنین مسائلی مواجه خواهیم شد.
یا مثلا عنوان می شود بعضی بازیگرها گیشه را بیمه می کنند.

اصلا نمی گویم چنین چیزی مطرح نیست ولی نمی توان گفت به طور مطلق همین است. به هرحال در تئاتر باید میزانی از توانایی هم در بازیگر موجود باشد. شاید یک نفر برای مدتی چنین کارکردی داشته باشد ولی قطعا همیشگی نخواهد بود. جمله شازده کوچولو یادم می آید «به تعداد همه آدم ها راه برای رسیدن به خدا وجود دارد» پس بازیگر است که مسیر نهایی اش را انتخاب می کند. در این حرفه کشف و شهود برایم بسیار جذابیت دارد مثل کودکی که وقتی به دنیا می آید آشنایی با زندگی و دریافت شناخت از محیط پیرامون را با لمس اشیا آغاز می کند.
به عنوان نمونه شما و احسان کرمی در نمایش های «p2» و «آیس لند» کنار یکدیگر بازی می کنید و نام یک تهیه کننده و مدیرتولید در هر دو نمایش مشترک است.

جالب است چنین بحثی به وجود آمده اما آیدا کیخایی که کارگردانی نمایش را برعهده دارد خودش معتقد است وقتی در کانادا نمایشنامه را خوانده بازیگران نقش های «کاساندرا» و «آنا» را انتخاب کرده است. برای همکاری در این نمایش هم خودش مستقیم با من تماس گرفت. برای نقشی که احسان کرمی برعهده دارد هم کار سختی در پیش داشتیم و این طور نبود که از ابتدا مشخص باشد قرار است بازیگر کار باشد. البته به دلیل آسیب دیدگی پا در نمایش «رویای یک شب نیمه تابستان» اصلا مشخص نبود بتوانم در «آیس لند» بازی کنم.

بازی در نمایش «آیس لند» کار ساده ای نیست. دشواری کار هم از ویژگی «مونولوگ» می آید. سختی جان بخشیدن به شخصیت و ساختن اتمسفر و برقراری ارتباط با تماشاگر.
به ویژه که نمایش با حضور من در برابر تماشاگر شروع می شود و اگر کاستی به وجود بیاید به ریتم کل کار آسیب می زند. اینکه بتوانم در آغاز نمایش توجه بیننده را چنان جلب کنم که بخواهد ادامه ماجرا را بشنود اهمیت زیادی دارد.

اضطراب آور بود؟

باور کنید نه تنها در این نمایش بلکه پیش از شروع هر کار نگرانی و اضطراب دارم. در نظر بگیرید ما در یک اتاق تمرین می کردیم ولی بعد از چند روز ادامه تمرین ها به سالن نمایش منتقل شد. تازه آنجا تمام تصورمان از نقش ها به هم ریخت و متوجه شدیم بیان بازیگران باید طور دیگری باشد. بعد هم از جایی در ارتباط با تماشاگر است که شما متوجه می شوید جنس بازی درست است یا باید تغییراتی به وجود بیاید. تازه در ادامه اجراها و در جریان ارتباط با تماشاگر است که کمی از این دلهره کاسته می شود.

حالا نکته اینجاست که در این میان وظیفه کارگردان در هدایت بازیگر چیست؟

به نظرم در بعضی نمایش ها وظیفه کارگردان لزوما هدایت بازیگر نیست. انتخاب هوشمندانه متن، چیدمان درست میزانسن در خدمت اجرا و انتخاب بازیگران بخشی از کار را پیش می برد. ایجاد هماهنگی میان اجزا به نحوی که خودنمایی کارگردان غالب نشود هم اهمیت زیادی دارد. کاری که آیدا کیخایی در نمایش آیس لند انجام داد به وجود آوردن همین اتمسفر مورد نیاز بازیگران کار بود. طراحی صحنه ساده و به وجود آوردن شرایطی که بازیگر بتواند پیشنهادهای خودش را هم در نمایش اجرا کند. از هیاهو برای هیچ فاصله گرفت و این تشخیص را داشت که به آنچه بسته شده دست نزند.

پس بین شما و کارگردان درک مشترک وجود داشت.

بله و به نظرم آیدا قصد نداشت نمایش را طوری پیش ببرد که به زور اعلام کند اینجا من کارگردان هستم. همین رفتار هم نشان دهنده هوشمندی کارگردان است.
در نمایش «پنج ثانیه برف» چطور؟ چون به نظرم آنجا خودنمایی کارگردان و طراحی صحنه کاملا واضح بود.
شیوه کار کارگردان در نمایش «پنج ثانیه برف» در مقایسه با آنچه در «آیس لند» اتفاق افتاد متفاوت بود. اینجا کارگردان بسیاری اجزای شکل دهنده نمایش مثل چیدمان و طراحی صحنه را به نفع دیده شدن بازی ها عقب کشید.

اصلا ایفای نقش دو شخصیت که به نظر می رسد قربانی هستند از کجا سرچشمه می گیرد؟

در «پنج ثانیه برف» همه کاراکترها قربانی بودند حتی فردی که مرتکب قتل می شد. در نمایش «آیس لند» شخصیت نمایش قربانی کاپیتالیزم است ولی بی مرزی و جهانشمولی نمایشنامه بیش از هرچیز برایم جالب بود. یعنی در متن، مناسباتی وجود دارد که به راحتی در همین تهران قابل مشاهده هستند. نویسنده هیچ روزنه امیدی برای جهان متصور نیست و تو با خودت می گویی نظر درستی دارد و این واقعیت حاکم بر جهان هستی است.
«پول» همه چیز است.
بله و این حقیقتی است که این روزها نه تنها بر کشور ما که بر تمام جهان سایه انداخته است.

پیش تر از واژه «شهود» استفاده کردید و من نمی دانم چقدر بنا بر نیاز جمله بود و چقدر آگاهانه به کار رفت، اما به نظرم تئاتر این روزها کمتر به چنین مسائلی توجه می کند.

آگاهانه است چون من برای پایان دوران بازیگری ام زمان در نظر گرفته ام و بعد از آن دوران می خواهم به کسب تجربه های بیشتر و شناخت بهتر جهان تلاش کنم. این حرفه برای من همه زندگی نیست ولی فعلا یک پویایی هیجان انگیز دارد و ایستادن روی صحنه همواره قلبم را به هیجان می آورد. اما در این جهان چیزهای زیادی وجود دارد که همچنان کشف نکرده ام و دلم می خواهد با سفر به جست وجوی آنها بپردازم. اگر قرار باشد همه داشته های هستی را در بازیگری خلاصه بدانیم به جهان و ظرف کوچکی بدل می شود که قرار است انسان های زیادی از آن آب بنوشند قطعا نتیجه چندان جذابی نخواهد داشت.
در یکی دو سال اخیر بعضی افراد که تجربه چندانی هم در بازیگری نداشتند از ایران مهاجرت کردند و بهانه شان هم پیشنهادهای غیراخلاقی بود.

معتقدم سالم ماندن در هر حرفه ای کاملا به روحیات و ذهنیات اشخاص بستگی دارد. مثلا عده ای بیان می کنند «سینما کثیف است.» خب مگر سینما جزیی از جامعه نیست؟ و آیا همه چیز در جامعه پاک و پاکیزه و تمیز است؟ به نظرم کاملا به زاویه دید افراد بستگی دارد. به هرحال این مسائل در جامعه وجود دارد و حالا بخشی از آن در سینما هم دیده می شود ولی این طور نیست که بگوییم همه سینما ناپاک است. تفاوت اصلی اینجاست که به دلیل شهرت افراد، هر اتفاقی در سینما رخ می دهد در جامعه و بین مردم نمود و بازتاب گسترده تری پیدا می کند. در نهایت اگر سینما بیمار است پس مشکلی در کل جامعه وجود دارد که باید به آن توجه کرد. به عنوان مثال اگر ملاک قضاوت ما آمار طلاق در میان اهالی سینما باشد ؛ کافی است به راهروهای دادگاه های خانواده سر بزنیم و آمار طلاق در کشور را جست وجو کنیم.

دقیقا، طوری مطرح می شود که گویا اصناف دیگر مشکل ندارند.
بله، جامعه در مرحله گذار قرار دارد و طبیعی است که نسبت به سی سال قبل ملاک های متفاوتی به میان بیاید. ما بین آنچه سه دهه قبل ارزش تلقی می شده و مسائلی که امروزه به عنوان ارزش مطرح هستند، گیر افتاده ایم. همچنان تابوهایی وجود دارد ولی در مرحله ای است که باید از آن عبور کنیم. در نهایت به شخص بازمی گردد. اگر کسی بخواهد سالم زندگی کند هیچ چیز نمی تواند مانع شود. ما هر روز در معرض دوراهی انتخاب قرار می گیریم و عملکرد نهایی است که نشان می دهد حقیقتا چطور آدمی هستیم.