کتک زدن زنان در زندگی زناشویی

کتک کاری زنان توسط مردان عقب مانده

تنبیه بدنی نشان دهنده عقب ماندگی فرهنگی و یادگار دوران مردسالاری در خانواده است. داستان امروز و دیروز نیست، می گویند دعوا نمک زندگی است به خصوص اگر اوایل زندگی مشترک باشد، لذت چشیدن آشتی بعد از هر دعوا، خودش می شود بهانه قهر و دعواهای بعدی، البته اگر کار بالا بگیرد و زد و خوردی، اتفاق بیفتد، ماجرا تغییر می کند. در دوران پدربزرگ و مادربزرگ های ما آخر هر دعوای خانگی چند روز قهر بود و بعد از منت کشی پدر و بساط آشتی کنان پهن و خواهر یا برادری هم به جمع خانواده اضافه می شد نه این که این روزها خبری از این آشتی ها نباشد.

همین هفته گذشته بود که یکی از دوستانمان بعد از چند روز زد و خورد و دعوا و فریاد وامصیبتا من دیگر این شوهر را نمی خواهم و طلاق می خواهم، به یکباره با همسرش آشتی کرد و قرار است ٩ماه دیگر دوستانش را خاله کند، اما تعداد چنین آشتی هایی بسیار کم است و بسیاری از دختران با اولین سیلی راه پزشکی قانونی را شناخته اند و با گرفتن گواهی پزشکی قانونی راه را برای منت کشی و آشتی کنان می بندند. آمار دقیقی از میزان کتک کاری زوجین و طلاق های ناشی از بدرفتاری و همسرآزاری نیست اما طی یک هفته گذشته از مجموع تماس هایی که داشتیم، چندین مورد مربوط به زنانی بود که کتک خورده و در خانه حبس شده بودند و یکی هم در محل کارش مورد ضرب وشتم قرار گرفته بود. تمامی این زن زخم خورده از توهین و تهدید های شوهر اولین گزینه پیش رو را طلاق می داند و به دنبال راهکاری برای جدایی از زندگی پردردشان بودند.

کتک کاری در محل کار

شماره گروه حقوقی را از یکی از دوستانم گرفته بود تا بتواند از ما کمک بگیرد. صدای وحشت زده ای داشت، آرام حرف می زد و اولین جمله اش این بود که اگر تقاضای طلاق کنم، می توانم مهریه ام را بگیرم؟ و بعد پرسید که چگونه می تواند از همسرش که عاشق زن دیگری شده، جدا شود؟ داستانش برایم تکراری بود طی چند هفته گذشته چندین بار با زنانی برخورد داشتم که مورد ضرب وشتم شوهران خود قرار گرفته بودند و نکته جالب هم حبس اکثر آنها در خانه بود. گویی مردان راه آزار زنان امروزی را به خوبی یافته اند، یعنی ضرب وشتم و شکستن شیشه ها و حبس در خانه.
البته در بین تماس ها یکی ماجرای تلخ تری داشت و آن کتک خوردن در خیابان بود. مرد برای تحقیر وی هر آنچه از دستش بر می آمد، به کار بسته بود و یک روز هم به محل کار زن مراجعه و میان چشمان بهت زده همکارانش با فریاد به سمت وی حمله ور شده بود.

مشکلات ضرب و شتم در زندگی زناشویی

فریادهایی که در خانه رخنه کرده اند

صدای فریاد و جیغ از دیوارهای اتاق به خانه رخنه می کند. صدای فریادهای توهینی که از سمت زن به شوهر و شوهر به زن در سکوت ساختمان می پیچد. فریادها و دعواهایشان ساعت نمی شناسد؛ ممکن است ساعت ٢ نیمه شب باشد یا ٢ بعدازظهر. از میان صدای فریاهای زن و شوهر صدای ناله و گریه کودکی هم شنیده می شود که با التماس از پدر و مادرش می خواهد دعوا را تمام کنند. صدای شکستن ظرف، پرتاب شدن اشیا و تکان خوردن میز و صندلی هم میان صدای فریادها شنیده می شود. از میان صداها، صدای شیون های زن بیش از همه به گوش می رسد و با فریاد سعی می کند از خود دفاع کند. فریادهایی با مضمون این که دیگر نمی خواهد کتک بخورد، توهین هایی که به همسرش می کند و می گوید، چرا دست روی یک زن بلند می کنی.

در آخر هم همیشه صدای کوبیده شدن دری می آید و پس از آن صدای شیون های زن که به نظر می رسد در اتاقی زندانی شده است و با التماس و گاهی هم با توهین می خواهد که از زندان درون خانه اش نجات پیدا کند. این شیون ها ساعت های طولانی به گوش می رسد و در این میان هم صدای هق هق ها و التماس های کودک در میان فریادهای زن و صدای کوبیده شدن مشت هایش به در اتاق، لرزه به اندام تن هر آدمی می اندازد، اما بعد از ساعت ها گویی زن دیگر تاب و توان فریاد و مشت کوبیدن را ندارد و دیگر هیچ صدایی از دیوارها به داخل راهرو و خانه های همسایه ها رخنه نمی کند، اما این چرخه تکراری شاید هر روز نباشد ولی در طول هفته بارها و بارها اتفاق می افتد.

بارها همسایه ها جلوی در خانه این زوج جمع شده اند و خواسته اند تا کمکی کنند اما با فریادهای توهین آمیز ساکنان خانه مواجه شدند و با ناامیدی و سرهایی که تکان می دهند، راهشان را به سمت در خانه های خود می کنند. تعداد دفعه هایی که این زوج در خانه با یکدیگر دعوا می کنند، بسیار زیاد است و با کمی تغییرات جزیی، هربار اتفاقات تکرار می شوند. تنها در زمان مدارس است که از خوش شانسی کودک، زمان هایی که در مدرسه است، دعواهای وحشتناک والدینش در خانه را نمی بیند. از هر سو که بخواهیم به این جریان نگاه کنیم، نمی توان پذیرفت که حق کودک یا زنی زندگی اینچنینی باشد. زنی که دیگر شکننده شده است و کودکی که آینده روحی اش گنگ و نامعلوم است.

تفاهم نداریم اما دوستش دارم

٥ سال است ازدواج کرده و زندگی شادی هم داشته و هرگز فکر نمی کرده با چشمان کبودشده از مشت های تنها عشق زندگیش به دنبال یافتن راه نجات از زندگی مشترکش باشد. یک ازدواج عاشقانه، خانه ای نقلی، درآمد کارمندی و یک زندگی معمولی که برایش مملو از خاطرات تکرارنشدنی است. تا چند ماه پیش همه چیز عالی بود تا این که بحث و جدل ها سر مسائل کوچک، کشدار شد و هر بحث به دعوایی پرسروصدا ختم و در نهایت کار به کتک کاری کشید. تمام بدن زن کبود است.

نمی داند چرا هر شب کتک می خورد. شوهر می گوید، طلاقش نمی دهد. مهریه اش ١١٠ سکه است. می خواهد آن را ببخشد و جانش را نجات دهد، اما مرد به هیچ روی دل به طلاق و جدایی ندارد. هر دو نمی دانند مشکل چیست فقط با هم نمی سازند. به قول مرد دیگر تفاهم ندارند اما همچنان عاشق زنش است. زن حدس می زند مرد به موادمخدر اعتیاد پیدا کرده که هر شب جنی می شود و او را می زند. فعلا خبری از حقیقت ماجرا نیست یا آنها نمی گویند یا نمی دانند اما تنها واقعیت پیش رو تن کبود زن و التماس او برای جدایی است.

پس از کتک زدن دلجویی می کند و من را به خانه باز می گرداند

بیست وچهار سال دارد. چهار سالی می شود که ازدواج کرده و دو سال است که با همسرش اختلاف دارد. آستین لباسش را بالا می زند و کبودی روی دستش را نشان می دهد و داستانش را شروع می کند. از بچگی عاشق پوشیدن لباس عروس بودم. حتی وقتی در مهدکودک ازم پرسیدند:«دوست داری چه کاره شوی؟» پاسخم همیشه این بود که دوست دارم عروس شوم. ١٩ سال داشتم که با همسرم آشنا شدم. عاشقش بودم. البته هنوز هم هستم. وقتی خواستگاری ام آمد، با وجود مخالفت پدر و مادرم پایم را توی یک کفش کردم که فقط همین را می خواهم و بالاخره راضی شان کردم و ازدواج کردیم. همه چیز خوب بود، اما یواش یواش زندگی آن رویش را به من نشان داد.

مشکلات ضرب و شتم در زندگی زناشویی

همسرم شب ها دیر به خانه می آمد و وقتی دلیل را از او می پرسیدم، می گفت که خانه مادرش است. یک بار که اعتراض جدی کردم، مرا کتک زد. اولین باری بود که دستش روی من بلند می شد. البته بعدها به هوای شوخی هم چند باری مرا زد، اما دلجویی می کرد. رفتارش تغییر کرده بود و هر بار به بهانه ای دعوا راه می انداخت. پیش از به دنیا آمدن پسرمان دعوای سختی داشتیم و من با قهر به خانه مادرم رفتم و آن جا متوجه شدم که حامله هستم و همسرم تا حامله شدنم را فهمید برای دلجویی به خانه آمد و مرا به خانه مان برگرداند. دعواها تمام شده بود تا همین دو هفته گذشته که برای خرید با همسر و پسرم بیرون رفتیم.

بعد از این که خرید خودم تمام شد از همسرم خواستم که لباسی برای خودش بگیرد که ناراحت شد و شروع کرد به زدن من. ضربه هایش را به سر و صورتم می زد و من تنها کاری که می توانستم انجام دهم این بود که دستانم را سایه بان پسرم کنم تا ضربه ای به او نخورد. تقریبا گیج شده بودم که در خودرو باز شد و من و پسرم را از خودرو بیرون کشیدند. همسرم بعد از پیاده شدن ما، گاز خودرو را گرفت و رفت. همان روز به خانه مادرم رفتم و سه روز بعد به کلانتری برای شکایت مراجعه کردم. اما چون شاهدی نداشتم هیچ کاری نتوانستم انجام دهم. دنبال وکیل هم رفتم و کلی هم راه حل گرفتم. اما نمی توانستم از شوهرم طلاق بگیرم و از طرفی هم اگر طلاق می گرفتم تا ٧سالگی می توانستم از پسرم نگهداری کنم. در فکر راه حل بودم که یک شب همسرم با خانواده اش به خانه پدرم آمدند و عذرخواهی کردند. چاره ای جز برگشتن نداشتم، چون عاشقش بودم. برای رفع مشکلات خانوادگی و از بین رفتن ضرب وشتم زنان باید فرهنگ سازی شود

تنبیه بدنی دلیلی برای طلاق

خشونت علیه زنان، پدیده شایع و تأسف باری است که ابعاد گسترده آن، زمینه آسیب های فردی و اجتماعی متعدد را نسبت به آنها، خانواده و جامعه فراهم می آورد. دکتر رحمدل، حقوقدان، در رابطه با این موضوع می گوید:این موضوع در قوانین موضوعه نه تنها انعکاسی ندارد بلکه تنبیه زن توسط مرد می تواند در قالب عسر و حرج موجب درخواست طلاق از طرف زن باشد. وی با بیان این که قانون اساسا اجازه تنبیه خارج از سیستم قضائی را به کسی نمی دهد، می افزاید:استثنائا در مورد اطفال و مجانین در بند (ت) ماده ١٥٨ قانون مجازات اسلامی قانونگذار با رعایت شرایطی اجازه تنبیه داده است. طبق بند مزبور «اقدامات والدین و اولیای قانونی و سرپرستان صغار و مجانین که به منظور تأدیب یا حفاظت آنها انجام می شود، مشروط بر این است که اقدامات مذکور در حد متعارف و حدود شرعی تأدیب و محافظت باشد».

البته وی معتقد است که تنبیه بدنی اساسا نشان دهنده عقب ماندگی فرهنگی و یادگار دوران مردسالاری در خانواده است که امروزه با توجه به تحولاتی که از حیث فرهنگی و اجتماعی در جوامع صورت گرفته است، این امر شدیدا مورد نکوهش است. خانواده بیش از آن که با تنبیه اداره شود باید براساس تفاهم اداره شود و بیش از آن که بر آن قانون حاکم باشد باید اخلاق حاکم باشد. رحمدل با اشاره به مراحلی که یک زن آسیب دیده برای اعلام شکایت باید پشت سر بگذارد، معتقد است که این گروه از زنان همانند هر شاکی خصوصی دیگر می توانند رأسا یا با توکیل به وکیل دادگستری اقدام به طرح شکایت کنند. علاوه بر آن طبق ماده ٦٦ قانون آیین دادرسی کیفری سال ١٣٩٢، سازمان های مردم نهادی که اساسنامه آنها در زمینه حمایت از اطفال و نوجوانان، زنان، اشخاص بیمار و دارای ناتوانی جسمی و ذهنی، محیط زیست، منابع طبیعی، میراث فرهنگی، بهداشت عمومی و حمایت از حقوق شهروندی است، می توانند نسبت به جرایم ارتکابی در زمینه فوق اعلام جرم و در تمام مراحل دادرسی شرکت کنند.

ضرب وشتم زنان باید از جامعه رخت ببندد

ارفع نیا، حقوقدان و وکیل پایه یک دادگستری| گاهی اوقات یک موردی که گفته می شود، برخی آن را به نفع خود تفسیر می کنند و به آن شاخ و برگ می دهند. در مورد این موضوع که در سنت و اسلام آمده است که مردان می توانند زنان خود را تنبیه کنند، می توان گفت بله، این سخن بیان شده، اما در ادامه نیز شرط و شروطی برای آن در نظر گرفته شده است. آن گونه که وجود داشته است، تنها در این منظور که اگر زنی سرکش بوده است یا به گمراهی کشیده شده است، مرد می تواند وی را تنبیه کند.

اما این موضوع نیز چون مطلبی بوده است که به طور عادی در جوامع پیشرفته وجود ندارد، برخی آن را برجسته کرده اند و عنوان می کنند که اسلام گفته است می توانید زن خود را کتک بزنید. همان طور که در مورد تعدد زوجین هم این موضوع مطرح می شود و می گویند اسلام این اجازه را داده است تا ٤ همسر اختیار کنند، اما بسیاری شرط و شروط آن را بیان نمی کنند. شرط و شروطی که حرف از عدالت می زند و در انتها می گوید شما نمی توانید عدالت را در میان آنها برقرار کنید. درواقع افراد تنها منفعت خود را در بیان موارد خاص در نظر می گیرند و باقی مطلب را کوتاه می کنند. البته که کشور ما در میان دیگر کشورهای مسلمان جهان بهتر و بیشتر با این مسائل برخورد کرده است و بیشتر در تلاش برای احقاق حقوق مساوی میان افراد جامعه است.

با توجه به قانون در موارد عسر و حرج که یکی از موارد آن ضرب و جرح یا فحاشی یا هرگونه سوء رفتار مستمر زوج که عرفا با توجه به وضع زن قابل تحمل نباشد، است. در این صورت زوجه می تواند در صورتی که هر یک از موارد عسر و حرج برایش به وجود آید، به دادگاه مراجعه کند و درخواست طلاق بدهد. البته برای اثبات ضرب وشتم معمولا به پزشکی قانونی مراجعه می شود اما در بسیاری از موارد قاضی با این منظور با درخواست طلاق موافقت نمی کند.

مشکلات ضرب و شتم در زندگی زناشویی

البته شاید این به این منظور باشد که معمولا قضات ما در ایران مرد هستند و احتمالا شرایط و احساسات زنان را در چنین موقعیت هایی به درستی درک نمی کنند. اگر بخواهیم به قانون نگاه کنیم، ضرب وشتم و زندانی کردن زوجه، قانونی نیست و زوجه می تواند به این منظور از زوج شکایت کند و دادخواست طلاق بدهد. اما روند رسیدگی به این پرونده ها در دادگاه ها به گونه های متفاوتی است و معمولا زوجه درنهایت به طلاق توافقی رضایت می دهد. مهمترین نکته ای که در این موضوع وجود دارد، فرهنگ سازی در مورد آن است.
نیاز به فرهنگ سازی معمولا در تمام زمینه ها در کشورهای درحال توسعه یا کشورهای جهان بشدت احساس می شود. همان طور که می توان دید همین فرهنگ سازی ها در کشورهای توسعه یافته بشدت در فرهنگ جامعه و حتی زندگی های خانوادگی موثر بوده است.

حال نیز به نظر می رسد که برای رفع مشکلات خانوادگی و یا از بین رفتن ضرب وشتم زنان در خانواده ها باید فرهنگ سازی شود. با ساخت انیمیشن ها، فیلم های کوتاه و نوشتن مطالب در نشریات و دست به دست شدن همین موارد در شبکه های اجتماعی می توان تأثیر بسیار خوبی در این مورد روی خانواده ها و به ویژه مردان گذاشت و درنهایت باید کتک خوردن زنان از جامعه ما رخت ببندد. البته علاوه بر این موارد، حمایت های دولتی و قانونگذاران نیز می تواند موثر باشد. اگر دولت و دیگر مسئولان حمایت های اجتماعی لازم از زنان را در دستور کار خود قرار دهند، می توان امیدوار بود که این موضوع نه تنها در شهرهای بزرگ بلکه در کل کشور به مرور زمان حل شود و دیگر دادگاه های خانواده با چنین مسائلی پر نشود.