مصاحبه جدید احسان علیخانی + عکس
گفتگویی متفاوت با احسان علیخانی
ایران آنلاین : برنامه «ماه عسل» با اجرای احسان علیخانی و انتخاب و حضور مهمانان خاص و ویژه، مخاطبان بسیاری را به خود جذب کرد. قطعا یکی از عوامل موفقیت این برنامه اجرای احسان علیخانی است. او پس از سال ها اجرای برنامه «ماه عسل» رگ خواب مخاطبانش را به دست آورده و شاید بتوان گفت نقطه اوج اجرای علیخانی ماه عسل امسال بود.
گفت و گوی صمیمانه با احسان علیخانی را در ادامه می خوانید:
«ماه عسل» سال ۹۲ چندمین برنامه از این سری است که شما اجرای آن را بر عهده داشتید؟
-من تا به حال ۶ اجرای ماه عسل را بر عهده داشته ام و ۲ سال هم برنامه ماه رمضانی جذر و مد را اجرا کرده ام، می توان گفت که تجربه اجرای ۸ سال برنامه ویژه ماه رمضان را بر عهده دارم.
احسان در این سال ها چند پیراهن بیشتر پاره کرده است، از اولین برنامه ای که احسان علیخانی اجرای آن را بر عهده داشته، تا امروز چقدر فرق کرده است؟
-بزرگ شده است. احسان در این سال ها بیشتر راه رفته، بیشتر پیراهن پاره کرده، سنش بالا تر رفته، تجربه اش بیشتر شده، آزمون و خطا کرده حتی اشتباه هم کرده است.
بیشترین اشتباهات را در کدام بخش ها می بینید؟
-در آزمون و خطاهایی که داشتم بیشتر دچار آزمون و خطا شده ام. در حوزه اجرا هم که اتفاقاتی بوده که افتاده است. وقتی عادلانه و منصفانه از چشم سوم و مخاطب که نگاه می کنی، سنت هم که بالاتر می رود می توانی غلط هایت را هم بگیری.
برنامه امسال ماه عسل چه تفاوتی با برنامه های قبلی از حیث محتوا دارد؟
-قطعا تغییرات بسیاری داشته است.
تلویزیون معمولا برای پر کردن برنامه های گفت وگو محور خود از ستاره ها استفاده می کند، شما چرا این کار را نمی کنید؟
-ما الان هم از ستاره ها استفاده می کنیم منتها ستاره های ما مردم هستند. ستاره های ورزشی و هنری دیگر نیستند. این افراد که خیلی هایشان از دوستان و رفقای خودم هستند، در ایام دیگر سال نیز هستند و در برنامه های مختلف حضور پیدا می کنند. حالا یک ماه رمضان است، بپردازیم به ستاره هایی که گمنام هستند. بپردازیم به خود مردم. من سالهاست که می گویم صندلی ماه عسل کاملا متعلق به مردم است.
شما در کنار اجرای برنامه «ماه عسل» در سال گذشته اجرای برنامه پشت صحنه را هم بر عهده داشتید و یا ویژه برنامه های شب تحویل سال را هم اجرا می کنید، اما در ماه عسل هایی که تا به حال شما اجرا کرده اید، همان طور که اشاره کردید مردم و مسائل اجتماعی از جایگاه ویژه ای در ماه عسل برخوردار بوده اند، آیا می توان گفت پرداختن به موضوعات اجتماعی از دغدغه های شما محسوب می شود؟
-ماه عسلی که از سال ۸۶ شکل گرفت، بر پایه تفکری بود که ما پشت برنامه ما بود. ما فکر کردیم که چه کنیم تا این برنامه جذاب باشد و به این نتیجه رسیدیم که تفاوت در حضور خود مردم است. مردم کاملا ساده و برنامه ای که به عنوان واقعی کلمه تعریف و تفسیر و ترسیم مردم باشد. کسانی که تجربه برنامه های تلویزیونی نداشته باشند، کسانی که تا به حال جلوی دوربین ننشسته اند. ما مهمانانی به برنامه آورده ایم که حتی پیش از این به تهران نیامده بودند چه برسد به تلویزیون و برنامه های تلویزیونی. خود این یک تفاوت است. ما اگر بتوان اسم آن را آزمون و خطا گذاشت، تجربه کردیم و دیدیم که جواب داد.مردم هم اتفاقا دوست دارند که جاهایی خودشان را ببینند. جلوی آینه بایستد و خودشان را تماشا کنند. ماه رمضان با تمام قشنگی اش به همین آینه است. ما هم فکر و رمضان را داریم و هم آینه خودشناسی را. خدا را شکر… آینه در آینه عجب حسن ختامی…
شما هم به عنوان مجری این قابلیت را در خود می بینید که هم برنامه های گفت و گو محوری که بعضا هم خیلی درام می شوند را اداره کنید و هم ویژه برنامه نوروز را که قالب فانتزی دارد و کلا حال و هوایش متفاوت است؟
-من حتی در برنامه سال تحویلم نیز رد پای ماه عسل را با خود به همراه داشته ام. من فکر نمی کنم تا به حال نمونه های ماه عسلی را در برنامه های عید نداشته باشم. یعنی مردم نباشند. امسال که نقد با هم صحبت می کنیم، من در نوروز پیرزن و پیرمردی را آورده بودم که در ۷۰ سالگی بچه دار شده بودند و یا فرد بی سوادی را آورده بودم که ۱۰ کتاب تالیف کرده بود. چند تا نمونه این چنینی داشته ایم. می خواهم بگویم که من مسئولیتی روی دوشم احساس می کنم و آن این است که تا آن جایی که می توانم و به هر قیمتی که شده مردم عادی را جلوی دوربین تلویزیونم بیاورم. حتی کنار ستارگان سینما و ورزش و سیاست و …
آنچه در ذهن شما از آوردن مردم عادی جلوی دوربین وجود دارد چیست؟
-صرفا روایت قصه مردم است. ماجرا و زندگی آنها… همین. مجالی باشد که مردم قصه زندگیشان را تعریف کنند. این قصه می تواند خوش باشد، می تواند تلخ باشد، می تواند هیجان انگیز باشد و خیلی اتفاقات دیگر. گاهی نیز قصه هایی که در یک شب می آوریم متفاوت با هم هستند و یا متناقض هم هستند یا جاهایی به هم وصل می شوند و یا نقاط عطف مشترک دارند. یک روز نیز فقط یک قصه را می گوییم. یک شب هم می بینی که چهار قصه و پارت متفاوت را در کنار هم داریم. یک ظرفی است که ما سوژه ها را در داخل آن قرار می دهیم. بعضی موقع ها ما فرم را فدای سوژه جذاب می کنیم. می بینیم که سوژه خیلی جذاب است و ظرف برنامه کاملا شکل سوژه مان می شود.
شما طراح، نویسنده و تهیه کننده برنامه هستید، چقدر زمان برای طراحی برنامه امسال در اختیار داشتید؟
-از پیش از عید و فروردین پیش تولید جدی ما شروع شد. اول ما به طرحمان فکر کردیم، فضایمان، دکورمان و فرم و شکل برنامه و آیتم ها و تیتراژ ها و در ادامه قالب حضور مهمانان. حرفم را تکرار می کنم که ماه عسل شبیه به یک ظرف شده است. شبیه یک ظرف گلی در حال ساخت است که ما می توانیم شکل آن را عوض کنیم. منتها نمی توانیم از اصل و مبنای آن خارج و منحرف شویم. گاهی فرم را فدای سوژه می کنیم و گاهی هم عکس عمل می کنیم. مثلا ما چند موضوع پیدا کردیم و برای آنها سوژه پیدا کردیم. این چند قسمت… در چند مورد هم سوژه خوب داشتیم و برنامه مان را با آن منطبق کرده ایم. این موضوع به این دلیل است که توقع از ماه عسل خیلی بالاست. جمع کردن پروژه پشت صحنه خیلی نفس گیر است ولی استرس و اضطراب برنامه ماه عسل چندین برابر است. یک بار کل اکیپ تمام ایران رفت. ماه عسل به ذات استرس زاست چون شما نیامده جلوی دوربین توقع مردم از شما خیلی بالاست. من که حداقل اگر قرار باشد برنامه های قبلی خودم را با هم مقایسه کنم، کارم به شدت سخت می شود.
چرا این توقع تا این حد بالا رفته است؟
-برای اینکه اتفاقات خوبی در ماه عسل برای مخاطب افتاده است. این که خاطره خوبی دارد، کار ما را چندین برابر میکند.
شما تقریبا در چهار فصل سال اجرای ماه عسل را تجربه کرده اید، آیا بازخورد مخاطب در فصل های متفاوت، با هم فرق دارد؟ یا حتی برنامه سازی برای خود شما؟
-بله. دقیقا درست است. فرق می کند… وقتی ماه رمضان وارد تابستان شد، برای من کاملا جدی شد. الان احساس می کنم بیننده ما بیشتر است. چون روزها بلند شده است و فکر نمی کنم که روزه بگیرها از ساعت چهار و پنج به بعد دیگر خیلی توان داشته باشند و خودشان را زودتر به خانه می رسانند. اما در فصل های سرد اینطور نیست. یک موضوعی را هم بگویم که بخشی از مخاطبان ما اصلا روزه نیستند. به هر دلیلی که به ما ربطی ندارد، روزه نمی گیرند ولی ماه عسل را با همین اتمسفر ما نگاه می کنند. این خیلی نکته جذابی است که هر دو گروه بیننده این برنامه هستند.
برنامه های گفت وگو محوری در دنیا ساخته می شوند که طرفداران بسیاری دارند، شما از آنها در برنامه تان الگوبرداری می کنید؟
-اصلا و ابدا. این یک قیاس مع الفارق است. تلویزیون رسانه دولتی با وظایف و وظیفه خطیری که دارد هرگز نمی تواند با تلویزیون خصوصی مقایسه شود. هرگز. اصلا حیطه، دایره، محدودیت ها و وظایفشان خیلی با هم متفاوت است. من احساس می کنم ما در کشورمان گوینده ها، مجری ها و شومن هایی داریم که با همین سوژه هایی که غربال می شود از سوی رسانه ملی، مخاطبان بسیاری را بدست می آورند. مجری ها و شومن های دنیا هرکاری که می خواهند می کنند. نه احتیاط می کنند، نه شرع را در نظر می گیرند، نه عرف را و نه مادر من و شما را در نظر می گیرند. من همیشه می گویم که مادرهای ما ناظر پخش های خوبی هستند. من نه می توانم فیلمی بسازم که مادرم حاضر نباشد آن را ببیند و نه می توانم برنامه ای بسازم که مادرم نگاه نکند. این یعنی احترام به عرف و جامعه. شرعیات ما هم همینطور. بنا بر این دایره ما محدودتر است و ادب حکم می کند که مواردی را رعایت کنیم. ولی انها به هیچکدام از این موارد توجهی ندارند و فقط برایشان برنامه اهمیت دارد و میزان مخاطب. بنا بر این هر کاری که دلشان بخواهد می کنند. اگر در اندازه و ترازوی خودش به طور عادلانه بخواهید مقایسه کنید، این فضا، با آن فضای بسیط اصلا قابل مقایسه نیست و شک نکنید که بچه های ما خیلی تلاش کردند چون از قوه خلاقانه شان استفاده می کنند. قبول کنیم و انصاف داشتیم. ما اینجا موضوعاتی را انتخاب می کنیم و رویش کار می کنیم، اما در آن طرف دنیا طرف دست روی موضوعی می گذارد که به ذات یعنی مخاطب. اسمش را بیاوری یعنی مخاطب. اما ما نه دوست داریم که به سمت چنین سوژه هایی برویم و نه شرایطش را داریم. بعضی وقت ها بچه های تلویزیون ما کارهایی می سازند که اِن تا مخاطب پیدا می کند و این یعنی خلاقیت.
شما چقدر برای جذب مخاطب تلاش می کنید؟
-بدون مخاطب که ما اصلا معنا پیدا نمی کنیم و اصلا یک شوخی رسانه ای است که من کار کنم برای دل خودم. برای دل خودم بخواهم کار کنم باید بروم خانه مان کار کنم. در رسانه تو باید برای دل مردم کار کنی.
هر دلی؟
-نه خوشایند هر دلی. چیزی که شأن مخاطب را در نظر بگیرد. تا مادران نسل ما هستند، نمی توان هر چیزی ساخت. برای اینکه ما در دامان این مادران بزرگ شده ایم. آنها از روز اول به ما یاد داده اند که حواست به شرع، عرف، دین، منافع ملی و … باشد. همه اینها را که جمع کنی، بخواهی فرار هم کنی، نمی توانی. انگار با آنها بزرگ شده ای.
نکته جالب توجه هم این موضوع است که شما برای گروه سنی خاصی هم برنامه سازی نمی کنید.
-بله. درست است. از بچه های کوچک تا پیرمرد ۹۰ ساله این برنامه را نگاه می کنند و تاثیرات این برنامه چیزی شبیه معجزه است. برای من خیلی ساده است که در یک زمان دیگری و یک برنامه دیگری را بسازم. مثلا سریال بسازم یا برنامه ای شبیه به پشت صحنه بسازم که همیشه هم به من گفته اند بساز. انواع و اقسام شبکه ها. ولی این برنامه نفوذش عجیب و غریب است. برنامه ای ساخته ایم که زندگی آدمی را تغییر داده است. نه به خاطر من نه به خاطر تیتراژ یا دکور. به خاطر مهمانی که آمده، دیالوگی که شکل گرفته و صداقتی که لحظه افطار رقم خورده است. مثلا یک مورد طرف از خودکشی صرف نظر کرده است، یا خودش را جمع کرده است. چیزی را در زندگی اش کنار گذاشته است. وقتی این ها را می بینی می گویی خدایا مگر من برنامه ساز چیز بیشتری از این می خواهم. آکادمیک برنامه ساز یعنی جریان ساز، کسی که بتواند در جامعه تاثیر بگذارد. یعنی آن داشته باشد. حال شما این را در جامعه ما به معنا اضافه کن ببین چه رنگی پیدا می کند. شما کاری بسازید که جریان داشته باشد، پویا باشد و بتواند در زندگی مردم تاثیر بگذارد… فوق العاده است.
ما شما در یکی از مصاحبه هایتان گفته بودید که نمی خواهید حتی پس از مرگ هم تاریخ مصرفتان به پایان برسد؟
-اتفاقا یک سوالی از من کردند که آرزویت در عالم هنر چیست. من هم گفتم آرزویم این است که یک کاری کنم شبیه اذان مؤذن زاده… یک کاری کنم شبیه فیلم محمد رسول الله(ص) که ماندگار باشد… خیلی به این موضوع امیدوارم که اگر روزی مردیم و از این دنیا رفتیم، برایمان بیاید… آن زمانی که ایستاده منتظر صدقه و دعا هستیم برایمان برسد… نمی گویم برایم محقق شده… نه …اصلا این ادعا را نمی کنم ولی آرزویم این است.
اگر روزی به شما بگویند که دیگر هیچ وقت نمی توانید برنامه ماه عسل را اجرا کنید، عکس العمل شما چه خواهد بود؟
-مطمئن باشید که آن وقت من خیلی زودتر می گویم که دیگر نمی آیم. سعی می کنم که اینجا سبقت بگیرم. مگر من در چند سالی اجرای برنامه را نداشتم، چه شد؟
شما مجری شناخته شده ای هستید که برخی معتقدند الگوی جامعه محسوب می شوید، این موضوع چه بایدها و نبایدهایی در زندگی شخصی شما ایجاد کرده است؟
-من اصلا با این موضوع موافق نیستم و مجری را الگوی جامعه نمی دانم. این اصطلاح غلطی است که شما ژورنالیست ها به جان ما انداخته اید. ما اصلا اندازه ای نیستیم که الگوی جامعه باشیم. این حرف از اساس غلط است. کجا بازیگر و مجری الگوی جامعه است؟ ورزشکار کجا الگوی جامعه است؟ این افراد فقط در جامعه بیشتر دیده می شوند. والا الگوی جامعه ما یکسری از همین آدم هایی هستند که در جامعه ما وجود دارند.
این شهرت چه تاثیری در زندگی شما دارد؟
-تاثیرش این است که چند وقت پیش با بچه های ماه عسل رفته بودیم مشهد زیارت بعد هم رفتیم شهر بازی… عین یک موجود عجیب و غریب به من نگاه می کردند. اول که ۵۰ ، ۵۰ می فهمیدند من هستم، وقتی هم می فهمیدند من هستم جوری نگاهم می کردند که مثلا پرفسور حسابی در خیابان بستنی یخی گاز می زده است. آقا شما مجری برنامه ماه عسلی آن وقت چرخ و فلک سوار می شوی؟ کلا مردم حواسشان هست اما من بچه پر رو هستم. اوایل توی خیابان داد می زدند احسان ! من هم با خودم می گفتم قطعا اگر برگردم قطعا پسر خاله ام پشت سرم است.. اما یک آقایی بود که من نمی شناختم. اوایل کمی گارد می گرفتم ولی بعد با خودم گفتم مردم من را در خانه شان پذیرفته اند. من او را نمی شناسم اما او من را می شناسد. الان کاملا اینطوری است…. (می خندد).
سالی بود که تلویزیون برنامه نداشتم، رفته بودم حرم امام رضا(ع) داشتم نماز می خواندم، بالا سر امام رضا(ع)… من نمازم را می خواندم بعضی می آمدند از پشت می زدند به شانه ام و می گفتند:«هه… تلویزیون راهت نمی دهند اومدی به غلط کردن افتادی؟!» ببینید تا کجا مردم حواسشان به ما هست.
این شهرت برایتان دردسر ساز نیست؟
-بله… خیلی… خیلی جدی می گویم به کسانی که هنوز به شهرت نرسیده اند، توصیه می کنم که هنوز تا به شهرت نرسیده اند، خیلی راحت تر زندگی می کنند. شهرت خیلی جذاب است. شبیه باتلاقی است که گل های نیلوفر خوشگلی روی آن هست و خیلی جذاب است… اما وقتی داخل آن می افتی زندگی تو را تغییر می دهد و تو زورت نمی رسد که با تغییرات زندگی خودت را سازگار کنی… بعد خسته ات می کند… زده ات می کند…
وقتی همراه با خانواده تان هستید، این مشکلات برای آنها دردسر ساز نمی شود؟
-من گاهی با دوستان ورزشکارم یا هنرپیشه ها بیرون می روم، مردم با آنها سلام و علیک می کنند اما با من حرف می زنند. مثلا یک هو سرت داد و بی داد می کنند یا از کرایه اتوبوس سر تو داد می زنند تا سریال شبکه فلان که نگرفته… جدی می گویم… مثلا تیم ملی از لبنان باخت سر تو داد می زنند… به خاطر گرانی سر تو داد می زنند… و احساس هم می کنند که تو یک نقشی جایی داری.
در مصاحبه قبلی که با شما داشتم روی این موضوع تاکید داشتید که سعی می کنید میانگینی از متوسط جامعه باشید، هنوز روی این موضوع تاکید دارید؟
-بله… قطعا… در ماه عسل که حتما باید این طور باشد.
زندگی شخصی من متعلق به خود من است ، در زندگی شخصی خودتان چطور؟ از لحاظ سبک زندگی منظورم هست، اینجا هم سعی می کنید همچنان در حد متوسط باشید؟
-زندگی شخصی من، متعلق به من است خیلی هم نمی فهمم که بعضی ها درباره زندگی خصوصی شان حرف می زنند. در شب های اجرای ماه عسل امسال هم بارها در گفت وگوهایم به مرزی رسیده ام که گفته ام این زندگی خصوصی توست. اگر دوست داری و می خواهی بگو و اگر نه اصراری بر گفتنش نیست. اصلا یک کاری که من شما و رسانه ها باید انجام بدهیم این است که باید به حریم خصوصی افراد احترام بگذاریم. هرکسی مختار است هر جور که دوست دارد زندگی کند، حداقل در خلوتش. اما یک جاهایی که زیر چتر قانون قرار می گیرد باید رعایت کند بلاشک. اما جایی که شما دیده می شوی باید رعایت کنی…
اگر این صداقت نباشد، و این صداقت را مردم در شما نبینند، بعد از مدتی نسبت به شما دلزده می شوند.
-اتفاقا من همیشه جاهایی به قدری با صداقت رفتار کرده ام که به ضررم تمام شده است. بارها به من گفته اند چرا خودزنی کرده ای روی آنتن برنامه زنده. چند شب پیش سوالی از یکی از مهمانان پرسیدم و بعد گفتم سوالم احمقانه بود معذرت می خواهم. حداقل من این را فهمیده ام که اگر صادق باشی مردم سوتی و گاف تو را هم دوست دارند. صادق باشی اشتباه تو را هم دوست دارند.
مجری باید طوری جلوی بیننده بنشیند که مردم یاد بدهکاریشان نیفتند! ، بحث لباس های مجری از جمله مباحث مهمی است که خیلی مورد توجه است، شما لباس هایتان را چطور انتخاب می کنید؟
-مجری باید آراسته باشد. او جلوی مردم می نشیند و نباید طوری لباس بپوشد که مردم یاد بدهکاری هایشان بیفتند. قطعا یکی از موارد این است که مجری باید آراسته و تمییز باشد، اصلا خوش تیپ باشد. چه اشکالی دارد؟ ترجیح من این است که کت و شلوار خوبم را برای مردم بپوشم. نه لباس های بدم را جلوی آنها بپوشم.
یکی از مجریان در مصاحبه ای گفته بود که من افتخار می کنم که زمان اجرای برنامه هایم کت و شلوار و کفش میلیونی به تن می کنم. آیا چنین فردی واقعا می تواند معدل و میانگین مردم باشد؟
-شما نباید کاری کنید که دل مردم بسوزد. یعنی وقتی من اجرا می کنم باید خودم و فضای من شکلی نباشم که حتی کسی که زیر خط فقر زندگی می کند، دلش بسوزد و ناراحتش کنم. هرگز… من به چنین چیزی اعتقاد ندارم… اما ما در مدیران و برخی افراد می بینیم که مثلا طرف را می خواهند دعوت کنند به تلویزیون بیاید، لباس پاره پوره اش را می پوشد و در خلوت خودش لباس های خوبش را می پوشد. اما من برای مردم به قدری شأن و احترام قائلم که بهترین لباسم را برای مردم می پوشم و اگر شما من را بیرون از استودیو ببینید با لباس هایی که می پوشم، خنده تان می گیرد. به قدری درگیر هستم و کار دارم که بیرون از استودیو قطعا خیلی معمولی لباس می پوشم. مجری نباید به مردم فخر بفروشد.
شما همیشه در گفت وگوهایتان اعلام می کنید که مادرتان برایتان از جایگاه والایی برخوردار است، این رابطه خوب همچنان ادامه داد؟
-بله…حتما… مگر می تواند غیر از این باشد؟ من هرچه دارم از دعای خیر مادرم دارم.
مادر شما هم برایتان ناظر پخش هستند؟
-بله. مهم ترین گوش گیر در زندگی ام مادرم است. البته بیرون از برنامه هم مادرها ارتباط خیلی خوبی با من دارند و خدا را شکر می کنم.