۲۸ تیرماه مصادف است با هشتمین سالگرد درگذشت خسرو شکیبایی هامون سینمای ایران. خبری ناگهانی که بسیاری را شوکه کرد و رفتنی که خیلی زود بود. شکیبایی در ساعت ۴ صبح جمعه ۲۸ تیرماه ۱۳۸۷ در سن ۶۴ سالگی در اثر بیماری عارضه قلبی در بیمارستان پارسیان تهران درگذشت و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا دفن شد.
خسرو شکیبایی در ۷ فروردین ماه سال ۱۳۲۳ در خیابان مولوی تهران به دنیا آمد. در ۱۹ سالگی برای اولین بار روی صحنه تئاتر رفت و بعد از مدتی به عباس جوانمرد ، معرفی و به صورت کاملاً حرفه ای بازیگر تئاتر شد. وی فارغ التحصیل بازیگری دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران بود و فعالیت هنری خود را از سال ۱۳۴۲ با بازیگری تئاتر آغاز کرد، ۵ سال بعد یعنی در سال ۱۳۴۷ وارد حرفهٔ دوبلوری شد.
نمایش تمام شد و کارگردان دنبال بازیگرش رفت اما ناگهان متوجه شد خسرو به بیمارستان چشم پزشکی فارابی مراجعه کرده. بخشی از چشمش به یکی از نقاب های تیز نمایش گرفته و پاره شده بود اما او دو ساعت و نیم روی صحنه مانده بود تا بازی اش تمام شود… خسرو شکیبایی چنین بازیگری بود.
چندین سال پشت صحنه ی تئاتر، انتهای سالن ها، نشسته بود تا روزی بیایند و بگویند «آی پسر بیا فلان کارو انجام بده» و این کار، البته بازیگری نبود، کار بی اهمیتی پشت صحنه بود اما خسرو شکیبایی صبور بود و عاشق و از همه این روزها گذشت تا شد هامون سینمای ایران.
عده ای او را «خسرو» سینما می نامند و گروهی «هامون» می خوانندش اما او با هر نامی که خوانده شود، بازیگر لحظه های به یادماندنی است.
مانند بسیاری از هم نسلانش مدت ها انتظار کشید تا روی صحنه تئاتر برود و به نقش های گوناگون جان ببخشد؛ از شاهزاده و گدا تا یک جوان انقلابی و شورشی، از یک برادر معتاد تا پاپ مقدس…
در همین درخشش ها بود که چشمان تیزبین داریوش مهرجویی، او را کشف کرد. کارگردان خوش فکر سینما دنبال مردی بود در قامت «هامون» و به همان اندازه شیدا و شوریده و حالا این مرد را روی صحنه نمایش «شاهزاده و گدا» یافته بود، نمایشی که شکیبایی در آن هم نقش شاه را بازی می کرد و هم گدا را.
هادی مرزبان کارگردان این نمایش درباره آن روزها گفته است:قرار بود خسرو در نمایش «آهسته با گل سرخ» نقش جلال را بازی کند. شبی به اتفاق همسرش پروین کوشیار به خانه ی ما آمدند و او گفت« به من پیشنهاد بازی در یک فیلم شده که اگر بازی کنم تا شب عید خانه دار می شوم.» نگاهش کردم و گفتم«می دانی به هنر تو خیلی اعتقاد دارم اما برو و خانه دار شو!» بعد از مدتی سکوت اولین جمله اش این بود:«خیلی بی معرفتی! به همین سادگی بروم؟!» و چهره اش درهم شد، دوباره گفت:« لامصب یه چیزی بگو! بگو نرو!» اما من گفتم «خسرو برو و خانه دار شو!» پروین خانم گفت:« دنبال بهانه ای است که نرود.» به هر حال رفت و فیلم «هامون» را بازی کرد.
خسرو شکیبایی در سینمای ایران بی نظیر بود
هامون را بازی کرد و در سینما ماند. حالا دیگر هیچ فرقی نمی کرد «اسد» و «صفا»ی فیلم «پری» باشد یا «گشتاسب» فیلم «سارا»،«رضا»ی «کیمیا» باشد یا پدر دوقلوهای «خواهران غریب»، راننده خسته «اتوبوس شب» باشد یا روشنفکر سرخورده «درد مشترک»، «مدرس» باشد یا «مراد بیگ» … یک قانون ثابت در تمام این نقش ها وجود داشت؛ او همیشه عاشق بود!
عاشق بود و این عشق را به بازیگر مقابلش هم می بخشید آنچنان که همه بازیگران مقابل او همچون رضا کیانیان، بیتا فرهی، مهرانه مهین ترابی، رامبد جوان، هدیه تهرانی و … گفته اند او همیشه به بازیگر مقابلش کمک می کرد تا بهتر بازی کند.
این عشق فقط در سینما خلاصه نمی شد. پسربچه دیروز که در تمام دوران کودکی به همراه پدرش، خود را به جادوی پرده نقره ای سینما سپرده بود، به همان اندازه هم عاشق شعر بود. خوب هم شعر می خواند و با خواندن شعرهای فروغ، سهراب، سید علی صالحی یا محمدرضا عبدالملکیان و … ما را در این عشق نیز شریک کرد.
صبح روز ۲۸ تیر سال ۸۷ چه کسی می دانست در اتاق سرد بیمارستان «پارسیان» چه مرد شوریده حالی خفته است.چه کسی باورش می شد با آن صدای گرمش با آن حضور شیدایی اش، این چنین آرام خفته باشد اما او همه را غافلگیر کرد! «و رفت تا لب هیچ…»
هشت سال از آن روز عجیب می گذرد، از روزی که در اوج گرمای تابستان، چه سرد بود ! بی رحمانه رفت. رامبد جوان راست می گفت «عمو خسرو به طرز بی رحمانه ای دوست داشتنی بود! نمی شد او را ببینی و دوستش نداشته باشی!»
اما ای کاش به تاسی از نام خانودگی اش، برای رفتن هم کمی شکیبایی به خرج می داد و این گونه ناگهانی مهمان قطعه هنرمندان نمی شد.
روز خاکسپاری اش محمد اصفهانی در میان جمعیت غیرقابل کنترلی که در تالار وحدت گرد هم آمده بودند، قطعه مورد علاقه اش «بهار دلنشین» را اجرا کرد تا کوچ تابستانی بازیگر شیدایی ما رنگ و بویی از بهار داشته باشد.