آیا رژیم غذایی در پیشگیری یا پیشرفت سرطان نقش دارد؟

رژیم غذایی چه تاثیری در پیشگیری یا پیشرفت سرطان دارد؟

هیچ ماده غذایی واحدی نمی تواند خطر سرطان را کاهش دهد، اما ممکن است کاربرد ترکیب مناسب مواد غذایی در کاهش دادن این خطر مهم باشد. در تعیین مواد غذایی مصرفی، باید بین دست کم دو سوم مواد غذایی گیاهی و حداکثر یک سوم مواد غذایی حیوانی موازنه برقرار شود. این رژیم غذایی ابزار مهمی برای مبارزه با سرطان است.

استفاده از مواد غذایی رنگی میوه ها و سبزیجات که سرشار از موادی مغذی هستند باعث می شود با سرطان مبارزه کنیم، و هرچه پر رنگ تر باشد ، مواد مغذی بیشتری در بر دارند. و عامل خوبی برای جلوگیری از سرطان هستند.

نکات مهمی در مورد رژیم غذایی 

مطلب زیر که به صورت پرسش و پاسخ تهیه شده برای رفع سوالات تهیه و تقدیم خوانندگان گرامی شده است:

۱- نخستین پرسش این است که رژیم غذایی می تواند خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهد؟

– رژیم غذایی عامل ایجاد ۴۰-۳۰ درصد از سرطان ها در مردان و ۶۰ درصد از سرطان ها در زنان است. سرطان کولون و سرطان سینه که از شیوع بالایی برخوردارند، بیشترین ارتباط را با رژیم غذایی دارند.

با یک تغییر ساده در رژیم غذایی می توان خطر ابتلا به سرطان را پایین آورد و میزان تلفات ناشی از آن را به طور چشمگیری کاهش داد.

۲- چگونه رژیم غذایی باعث پیشگیری یا پیشرفت سرطان می شود؟

– وقتی یک عامل سرطان زا وارد بدن ما می شود، سلول ها به روش های مختلفی با آن مقابله می کنند که اگر در این مرحله موفق نشوند، سلول به یک تومور تبدیل شود. بعضی از غذاها از رسیدن سلول به این مرحله پیشگیری می کنند و در نتیجه سرطان پیشرفت نمی کند. بعضی از غذاها هم ممکن است باعث سرعت یافتن رشد و تکثیر غیر طبیعی سلول و تبدیل آن به یک تومور شوند.

در پاسخ به این پرسش که «آیا پرهیز از برخورد با عوامل سرطانزا و استفاده از یک رژیم غذایی سالم می تواند به ما در کنترل عوامل ابتلا به سرطان کمک کند؟»

پاسخ می دهیم:بله.

عوامل موثر در پیشرفت سرطان

عوامل پیش برنده سرطان در رژیم غذایی

چربی: روی چربی مطالعات دقیقی انجام گرفته و معلوم شده در بین مواد مختلف موجود در رژیم غذایی، چربی بیشترین ارتباط را با سرطان دارد.

تحقیقات آزمایشگاهی و مطالعاتی که روی عادات غذایی مردم انجام گرفته است، نشان می دهد که مصرف بالای چربی اشباع و غیر اشباع. باعث بالا رفتن احتمال ابتلا به سرطان های کولورکتال، سینه و پروستات می شود.

دانشمندان هنوز نتوانسته مشخص کنند که چگونه چربی باعث پیشرفت سرطان می شود ولی به نظر می رسد که چربی، سلول های غیر طبیعی اولیه یی را که تغییر یافته اند، در بر می گیرد و منجر به سرطانی شدن آنها می شود و یا ممکن است باعث رشد تومورهای ایجاد شده، گردد.

الکل: ارتباط دقیقی بین الکل و سرطان شناخته نشده است، اما مطالعات نشان می دهد که مشروبات الکلی خطر ابتلا به سرطان های دهان، گلو و کبد را بیشتر می کند. افراد سیگاری که مشروبات الکلی هم مصرف می کنند بیشتر در معرض خطر ابتلا قرار دارند.

غذاهای نمک سود و دودی:این غذاها وقتی که مرتب و به مقدار زیاد خورده شوند، احتمال ابتلا به سرطان معده را بالا می برند. غذاهای کباب شده روی ذغال چوب به طور چشمگیری خطر سرطان را بالا نمی برند، اما عاقلانه است که از مصرف این غذاها نیز اجتناب شود.

سایر عوامل:دانشمندان در حال مطالعه و تحقیق هستند تا دریابند که آیا چاقی، انرژی کل یا میزان پروتئین دریافتی روزانه، با خطر ابتلا به سرطان ارتباط دارد یا نه؟

احتمال اینکه افراد چاق در سن جوانی در اثر ابتلا به یکی از انواع سرطان بمیرند بیشتر از افراد دیگر است.

باید به این مساله مهم توجه کنیم: «چه چیزی بخوریم و به چه مقدار مصرف کنیم».

تحقیقات نشان می دهد که دریافت انرژی کمتر، می تواند خطر سرطان را کاهش دهد.

دیگر عوامل خطرزا

آفت کش ها:آزمایشات انجام شده بر روی حیوانات نشان می دهد که آفت کش ها می تواند ایجاد سرطان کند ولی در انسان، ارتباط بین آفت کش ها و ایجاد سرطان هنوز با ابهامات زیادی همراه است.

افزودنی های غذایی: روی مواد رنگی و طعم دهنده ها آزمایشات لازم انجام می شود و اگر سرطان زا بودن آنها مشخص شود، اجازه استفاده از آنها در محصولات غذایی داده نمی شود.

تحقیقات انجام یافته، ارتباط روشنی را بین مصرف شیرین کننده های مصنوعی (مثل سیکلامات و ساخارین) با سرطان مثانه و دیگر سرطان ها نشان نمی دهد.

کافئین: مطالعات گویای آن است که کافئین منجر به سرطان و یا پیشرفت آن نمی شود.

پرتوافکنی (اشعه دادن):هیچ مدرک علمی از ارتباط بین پرتو افکنی روی غذا و ایجاد سرطان منتشر نشده است.

FDA (سازمان غذا و داروی آمریکا)، غذاهای اشعه داده شده را از نظر ایمنی تایید می کند و اشعه داد غذا، باعث ایجاد رادیواکتیو در آن نمی شود، اما مخالفان پرتوافکنی غذا معتقدند که اشعه دادن به غذا باعث تغییراتی در آن می شود و ترکیبات جدیدی را در آن ایجاد می کند که ممکن است مضر و سرطان زا باشد.

نقش محافظتی غذاها

آزمایشات انجام گرفته نشان می دهد که خوردن سبزیجات، میوه جات و غلات کامل، به ویژه سبزی های سبز، زرد و مرکبات باعث پایین آمدن خطر ابتلا به سرطان های ریه، معده، و روده بزرگ می شود.

سعی کنید روزانه ۵ واحد میوه و سبزی و ۶ واحد از تولیدات غلات کامل مصرف کنید. هر واحد معادل نصف فنجان است، بنابراین به راحتی می توان ۲ واحد را در یک وعده غذایی میل کرد.

عوامل محافظت کننده بدن در مقابل سرطان

دیگر عوامل محافظت کننده

سلنیوم عنصری است که به کاهش شیوع سرطان کولون و پستان و دیگر سرطان ها در انسان کمک می کند.

کلسیم هم اثر محافظتی در برابر سرطان کولون دارد.

ویتامین E از ویتامین هایی است که از سرطان معده، مری و ریه پیشگیری می کند.

فیبر بخش غیر قابل هضم غذای گیاهی است.

به نظر می آید که وقتی فیبر به اندازه کافی مصرف شود، ابتلا به سرطان روده را کاهش می دهد.

غذاهای غنی از فیبر

حبوبات خشک (لوبیا قرمز و عدس)، غلات سبوس دار، بروکلی (کلم ایتالیایی)، کلم، هویج، ذرت بو داده شده، آلو بخارا و آلو خشک، دانه غلات، نخودها، کشمش، آرد کامل، غلات

اسید اسکوربیک یا ویتامین ث به محافظت در مقابل سرطان مری و معده کمک می کند.

 منابع ویتامین ث عبارتند است از:

بروکلی (کلم ایتالیایی)، کلم بروکسل، طالبی و گرمک، گل کلم، مرکبات و آب آنها، کیوی، فلفل قرمز و سبز، توت فرنگی، خانواده شلغم.

هم ویتامین A و هم بتاکاروتن که شکلی از ویتامین A است، در میوه ها و سبزیجات یافت می شوند و عقیده بر این است که خطر ابتلا به سرطان ها را کاهش می دهند.

در افرادی که منابع غنی از ویتامین A مصرف می کنند، خطر ابتلا به سرطان، به خصوص سرطان ریه پایین تر از افرادی است که این غذاها را کمتر مصرف می کنند

بهترین منابع بتاکاروتن میوه ها و سبزی های زرد و سبزه تیره است.

 منابع بتاکاروتن عبارت است:

زردآلو، بروکلی (کلم ایتالیایی)، طالبی و گرمک، هویج، کلم برگ (کلم پیچ)، کدو، اسفناج، سیب زمینی شیرین

ویتامین A در محصولات لبنی و مارگارین نیز یافت می شود.

برخلاف بتاکاروتن، ویتامین A اگر بیش از مقدار توصیه شده مصرف شود، می تواند سمی باشد، لذا نباید در دوزهای بالا مورد استفاده قرار گیرد، البته استفاده از دوزهای بالا در معالجه برخی بیماری ها، زیر نظر پزشک لازم است.

اکنون که به ارتباط بین رژیم غذایی و سرطان پی برده اید. ممکن است این احساس در شما پیدا شود که باید هر چه سریع تر رژیم غذایی خود را تغییر دهید. ولی بهترین راه است که این کار را به صورت فوری یک دفعه انجام ندهید. عادات غذایی شما طی زمانی طولانی ایجاد شده است و تغییر آن وقت زیادی می برد.

 کلید موفقت شما میانه روی است:

مصرف غذاهایی را که چربی بالایی دارند محدود کنید و از مواد غذایی پخته شده و میان وعده هایی که چربی بالینی دارند استفاده کنید. مصرف کره، خامه سس، سالاد و گوشت را محدود کنید.

اگر برنامه رژیمی خود را با مصرف مقدار فراوانی میوه، سبزی و غلات کامل متعادل کنید، احساس گرسنگی نخواهید کرد.

وقتی یک وعده غذایی پرچرب مصرف کردید، سعی کنید با مصرف غذاهای کم چرب در طول روز، رژیم غذایی خود را متعادل کنید.