هرم مازلو ، مثلث نیازهای اساسی انسان

هرم مازلو چیست و سطوح مختلف آن در مورد نیاز انسان چه میگوید؟

چه چیزی می تواند محرک رفتار یک فرد باشد ؟ جدول نیازهای مازلو یکی از بهترین تئوری های مطرح شده برای انگیزه است . طبق نظر مازلو فعالیت های ما باید همگی بر اساس انگیزه ای درونی باشند .

نگاهی نزدیک تر به هرم مازلو

این تئوری اولین بار در سال ۱۹۴۳ مطرح شد که به آن تئوری انگیزشی انسان می گفتند. این هرم به افراد پیشنهاد می دهد که نیازهای اولیه خود را قبل از حرکت به قدم بعدی و نیازهای پیشرفته تر برطرف کنند . مازلو روی این موضوع تاکید دارد که چگونه باید افراد را خوشحال کرد و باعث شد که آن ها به هدف خود نزدیک تر شوند .

مازلو عقیده دارد که افراد در وهله اول و هنگام تولد به طور ناخوداگاه تمایل به خود حرکتی دارند و می توانند به اهداف بزرگ دست پیدا کنند و نیاز های پایه ای خود را مثل غذا خوردن، امنیت، عشق، اعتماد بنفس و … . برطرف کنند . پنج سطح مختلف در هرم مازلو وجود دارد و در این قسمت نمناک قصد داریم که به این پنج سطح اشاره کنیم و از کمترین سطح ، آن ها را توضیح دهیم.

از پایه تا قله نیازهای پیچیده

هرم مازلو اغلب در پایه ای ترین سطح، نیازهای پایه ای را دارد و در نوک آن کم کم به نیازهای پیچیده می رسد . نیازهای پایه ای شامل نیازهای جسمی فرد مثل غذا خوردن، نیاز به آب، خواب، گرما و .. است و زمانی که این نیازها برآورده شود، افراد می توانند با امنیت کامل به سطح بعد بروند .

زمانی که در یک هرم پیشرفت کنیم، نیازهای اجتماعی فرد نیز برطرف می شود و بنابراین نیاز به عشق، دوستی و صمیمیت مهم می شوند و بعد از آن نیاز به داشتن اعتماد بنفس و رسیدن به موفقیت در فرد افزایش می یابد.

مازلو به شدت روی خودکار بودن و قبول داشتن خود واقعی فرد تاکید دارد و معتقد است که این کار باعث رشد و پیشرفت فرد می شود تا بتواند نیازهای پنهانی اش را برطرف کند .

نیازهای کمبودی در برابر نیازهای رشدی

مازلو باور دارد که نیازها شبیه به شعور هستند و نقش قابل توجهی را در رفتارهای انگیزشی ایفا می کنند. امنیت، حضور در اجتماع، نیازهای فیزیولوژیکی و اعتبار از نیازهای کمبودی هستند؛ به این معنی که بدون برآورده ساختن آن ها زندگی ما کاملا غیر طبیعی پیش خواهد رفت و برآورده کردن همین نیازهای کم باعث می شود که از احساسات ناخوشایند و نتایج بد در ما جلوگیری شود.

مازلو بالاترین سطح این هرم را نیازهای رشدی قرار می دهد، یعنی نیازهایی که باعث رشد فرد می شود و این نیازها از کمبود چیزی صحبت نمی کنند، بلکه میل فرد به رشد کردن را نشان می دهند.

مازلو به این نکته تاکید دارد که این نیازها همیشه رشد کافی را نخواهند داشت ؛ مثلا برای بعضی از افراد نیاز به اعتماد بنفس نسبت به نیاز به عشق مهم تر است یا برای بعضی دیگر نیاز به خلاقیت مهم تر از از هر نیاز دیگری قابل اهمیت تر می باشد .

نیازهای فیزیولوژیکی

نیازهای پایه ای فیزیولوژیکی واضح هستند و شامل چیزهایی می شوند که برای زنده ماندن فرد حیاتی است که نمونه های این نیاز شامل موارد زیر است:

• غذا
• آب
• تنفس
• ثبات

علاوه بر نیازهای پایه ای به غذا و آب و اکسیژن، نیازهای فیزیولوژیکی شامل چیزهایی مثل مسکن و پوشاک نیز هستند. مازلو نیاز به دستشویی رفتن را نیز جزء این نیاز ها محسوب می کند .

نیازهای امنیتی

با بالا رفتن و رسیدن به قسمت دوم این هرم از پایین، نیازها کم کم پیچیده تر می شوند و در این سطح نیاز امنیت مقدماتی است. افراد در این زمان ها نیاز به کنترل زندگی دارند و مایلند که امنیت کامل را احساس کنند . بعضی از نیازهای امنیتی شامل موارد زیر می باشد :

• امنیت مالی
• سلامتی
• امنیت در برابر تصادف و آسیب دیدگی

پیدا کردن شغل، بیمه داشتن، پول در حساب شخصی داشتن و زندگی کردن در یک محله امن جزء فعالیت هایی است که نیاز به امنیت را در فرد نشان می دهد. تمام نیازهایی که تا الان نام بردیم، نیازهای پایه ای بودند .

نیازهای اجتماعی

نیازهای اجتماعی در هرم مازلو، شامل مواردی مثل عشق، پذیرش و تعلق داشتن است . در این سطح، نیاز به روابط عاطفی باعث رفتار مناسب انسانی می شود که این نیازها شامل موارد زیر می باشد :

• دوستی
• روابط عاشقانه
• خانواده
• گروه های اجتماعی
• گروه های اتحادی
• سازمان های مذهبی و حسینه و مسجد و غیره

انسان ها برای دور شدن از مشکلاتی مثل افسردگی، تنهایی و اضطراب باید توسط کسی دوست داشته شوند و مورد پذیرش قرار بگیرند. روابط شخصی با دوستان ، خانواده و افرادی که دوستشان داریم، نقش مهمی را در برآورده کردن این نیازها ایفا می کنند که در این بین عضویت در گروه های کتابخوانی ، گروه های مذهبی ، ورزشی ودیگر فعالیت ها نیز بسیار موثر است .

نیاز به اعتبار

در سطح چهارم هرم مازلو نیاز به قدرانی، اعتبار و احترام وجود دارد. زمانی که این نیازهای قبل را برآورده کنیم، به این سطح می رسیم که نیاز به اعتبار نیز نقش مهمی را در انگیزه فرد ایفا می کند .

در این مرحله چنانچه بخش سلامت نمناک اشاره کرده است فرد باید به گونه ای احساس کند که تمام تلاش هایش دیده می شود و نیاز به تمجید و تشکر از سمت دیگران را دارد .

این افراد با برآورده شدن این نیاز می توانند اعتماد بنفس خوبی را در بروز دادن قابلیت های خود به دست بیاورند .

نیازهای هویتی و قبول خود واقعی

در قسمت نوک این هرم نیاز به واقعیت بخشیدن به وجود خود را می بینم. بر آورده شدن این نیاز نهایت پتانسیل ها و توانایی فرد را بروز می دهد که تعریف مازلو از این نیاز به شرح زیر است :

این نیاز به این معناست که باید استعداد ها، توانایی ها، پتانسیل ها و . . . را بشناسیم و از آن ها استفاده کنیم. چنین افرادی می توانند بهترین باشند و این افراد از خوداگاهی بسیار بالایی برخوردار هستند و از عقاید و نظرات دیگران نمی ترسند و نسبت به آن ها بی اهمیت می باشند .

انتقادات به نیازها در هرم مازلو

هرم مازلو بسیار پر طرفدار است و در بسیاری از کارهای تجاری و آموزشی مورد استفاده قرار می گیرد. مفهوم مازلو اما بدون انتقاد نیست .

نیازهای یک انسان لزوما مطابق با هرم مازلو نیست .

تحقیقات نشان می دهد که بعضی از نیازهای هرم مازلو را نمی توان برای تکمیل شدن انسان در نظر گرفت و بعضی از نیازهای اساسی هنوز در این هرم وجود ندارد و از طرفی بعضی از افراد معتقدند که ترتیب صحیح در این هرم استفاده نشده است .

آزمایش کردن این هرم سخت است .

یکی دیگر از انتقادهای موجود این است که نمی توان مورد آخر یا همان قبول خود واقعی را به طور کاربردی برای افراد توضیح داد زیرا مثال ها و نمونه های محدودی برای آن وجود دارد و در نتیجه آزمایش و به دست آوردن نتایج آن نیز سخت است .

هرم مازلو چگونه باعث رشد افراد می شود؟

هرم مازلو به نیازهایی تاکید دارد که باعث احساس راحتی در صحبت کردن، نشان دادن احساسات و فعالیت در اجتماع می شود و مازلو عقیده دارد که با این نیازها راحت تر می توان به اهداف خود رسید .

مازلو علاوه بر تمام این ها تاکید دارد که افراد باید اطلاعات جدیدی را بیاموزند و بفهمند که چه چیزی در اطرافشان در حال رخ دادن می باشد و اینکه در مورد محیط اطراف خود اطلاعات داشته باشیم ، باعث می شود که راحت تر به نیازهای مان رسیدگی کنیم و در یک محیط امن تر زندگی کنیم .

البته که مازلو به این موضوع اشاره می کند که اگر نتوانیم یکی از این نیازها را برآورده کنیم، به این معنی نیست که هیچ گاه به هدف خود نمی رسیم و از طرفی می توان با انجام یک کار دو نیاز را برطرف کرد ، مثلا به اشتراک گذاشتن غذا با شخصی دیگر باعث می شود که هم نیاز فیزیولوژیک ما به غذا خوردن برطرف شود و هم حس کمک به دیگران و نیاز به تعلق داشتن به افراد دیگر نیز در ما ارضاء شود .