محسن تنابنده از زندگی کاری و سریال پایتخت می گوید

برای رسیدن به خانواده معمولی زمان زیادی را صرف کردم و آنها را ساده پیدا نکردم. قبل از اینکه استارت این کار را به شکل جدی بزنم، مدت ها وقت، صرف تحقیق این خانواده کردم، چون می خواستم داستانی را روایت کنم که خارج از کلیشه های رایج باشد و از تکرار در آن پرهیز کنم؛ بعدها هم با سیروس مقدم و به دنبال آن احمد مهران فر در مورد این خانواده تحقیق کردم و رفته رفته معمولی در ذهن ما شکل گرفت. بعد از آن هم برای ساخت هر مجموعه این سریال زمان و انرژی صرف کردیم.

 

 اگر شما لهجه نقی را حذف کنید، متوجه خواهید شد او نماینده طیف وسیعی از مردمی است که در شهرستان هستند و زندگی های سالم و بی آلایشی دارند؛ به همین خاطر در طراحی شخصیت این کاراکتر با وجود اینکه به شمالی بودن او فکر کردم، نمی خواستم او را صرفا نماینده قشر خاصی معرفی کنم چون نگاهی کلی تر داشتم و می خواستم افراد از زاویه نگاه خودشان با او همذات پنداری کنند.

 

بارها این جمله را در مورد بازیگران پایتخت گفته ام که تک تک آنها باید این قابلیت را داشته باشند که از قاب تلویزیون بیرون بیایند و به نوعی محرم مردم شوند و در کنار سفره های شان بنشینند. چنین اتفاقی معمولا در کمتر کاری رخ می دهد و اکثر کاراکترها این حس نزدیکی را به مخاطب نمی دهند؛ درحالی که فکر می کنم مردم خودشان را زانو به زانوی نقش های این سریال حس می کنند؛ به همین خاطر راحت اعتماد می کنند، شیشه تلویزیون را در نظر نمی گیرند و اهالی پایتخت را مهمان خانه های شان می دانند.

 

با وجود اینکه در طراحی قصه سعی می کنم در هر قسمت و در نهایت مجموعه سراغ فضاهای متفاوت بروم اما این موضوع باعث نمی شود اجازه دهم برای ایجاد گره افکنی، راستی و درستی شخصیت خانواده معمولی را زیر پا ببرند و شرایطی فراهم شود که مخاطب به درستی آنها شک کند. به نظرم اشتباه بزرگ زمانی رخ می دهد که مخاطب صداقت این خانواده را حتی در ذهنش زیر سوال ببرد.

 

نکته با اهمیت دیگری که در این سریال وجود دارد این است که ما در این اثر دور بی تربیتی را خط کشیده ایم و شما به هیچ عنوان نمی توانید ردپای بی تربیتی را در قصه پیدا کنید. ما می خواهیم در فضای محترمانه شوخی کنیم و این موضوع کار را سخت می کند اما با این وجود باعث می شود ما از خلاقیت بیشتری استفاده کنیم و هر چیزی را دستمایه شوخی کردن قرار ندهیم.

بعضی ها تصور می کنند که من و نقی به یکدیگر شبیه هستیم و رگ هایی از او در من وجود دارد؛ در حالی که این طور نیست و من برخلاف نقی فرد بداخلاقی هستم و آن میزان مهربانی در من وجود ندارد.

 

من معتقدم بداهه به سریالی نظیر پایتخت ضربه می زند؛ به همین خاطر برخلاف تصور، ما دور بداهه پردازی را در این سریال خط کشیدیم و موضوع همفکری را به زمان تمرین موکول کردیم؛ زمانی که دور هم نشسته ایم و در حال دورخوانی متن هستیم، هر کس پیشنهادی دارد، مطرح می کند؛ اگر حس کردیم که این پیشنهاد به نقش کمک می کند آن را مدنظر قرار می دهیم؛ در غیر این صورت از متن استفاده می کنیم؛ البته این موضوع باعث می شود رنگ آمیزی بیشتری در کلیت کار ایجاد شود و همه چیز حساب شده پیش برود. 

 

وقتی پای بازیگری به میان می آید من تبدیل به آدمی بی عقل می شوم که به راحتی تن به هر خطری می دهد و هر مشکلی را به جان می خرد تا نقشش دیده شود چون بیشترین خطرهای زندگی ام را در حرفه بازیگری مرتکب شده ام؛ البته از انجام هیچ کدام از آنها پشیمان نیستم.

 

وقتی قرار شد من کار نگارش این سریال را انجام دهم همان طور که پیش تر هم به آن اشاره کردم همه جوانب آن را در نظر گرفتم؛ حتی انتخاب اسم های آن را به گونه ای انجام دادم که به نوعی آنها را نمایندگی کند؛ مثلا فامیلی نقی را معمولی گذاشتم چون به نظرم او نماینده قشر معمولی بود. در مورد اسم ارسطو هم به خاطر نگاه و فلسفه عجیب و غریبش در زندگی چنین اسمی را برای او انتخاب کردم. در مورد هما هم چنین موضوعی وجود داشت چرا که او برای نقی واقعا حکم همای سعادت را داشت و هر کاری انجام می داد تا خانواده زندگی آرام و شیرینی داشته باشد و با صبوری زیاد مدیریت خانواده را بر عهده داشت.

 

از همان ابتدا تاکید زیادی داشتم که فرزندان نقی دوقلو باشند چون در سریال های ما کمتر سراغ دوقلو بودن بچه ها می روند. وقتی سارا و نیکا به جمع ما اضافه شدند واقعا فکر نمی کردم در زمان کوتاهی تا این حد در دل ما جای باز کنند اما آنها از همان روزهای اول من و ریما رامین فر را پدر و مادر خود خطاب کردند و من هم ناخوادگاه حس عاطفی زیادی به آنها پیدا کردم؛ بطوری که در پشت صحنه رابطه پدر و دختری واقعی بین ما وجود دارد و من مانند یک پدر باید حواسم به نیازهای آنها باشد. این رابطه در پشت دوربین به ما کمک می کند مقابل دوربین کنار هم به راحتی قرار بگیریم؛ ضمن اینکه آنها باعث شدند در این کار به نوعی تجربه پدر شدن را هم داشته باشم و به این رابطه عاطفی غنی پی ببرم.

 

در عین حال که من به شدت به کار گروهی اعتقاد دارم و بر این باورم که اگر همکاری های خوبی در تیم انجام نشود ماحصل کار هم تعریف چندانی ندارد اما باید اعتراف کنم که در طول کار فرد سختگیری هستم و بداخلاقی های مختص به خود را دارم؛ هر چند که دوستان پشت صحنه می دانند این بداخلاقی ها صرفا به دلیل فشار کاری و حساسیت من برای ارتقای اثر است؛ به همین خاطر لطف می کنند و کمتر از من به دل می گیرند اما به هر حال خودم به این نقطه ضعفم اشراف دارم.

 

بعد از پخش پایتخت۳ برخی افراد نقدهای تندی علیه پایتخت داشتند که بیشتر شبیه به هوچی گری بود و یک جور انتقام گیری فردی به شمار می رفت تا نقد منصفانه؛ چراکه مردم مازندران واقعا با این سریال نه تنها مشکلی نداشتند بلکه این اثر بیشترین مخاطب را از مردم این استان داشت؛ اگر غیر از این بود این سریال تا این حد نمی توانست با مخاطبانش ارتباط برقرار کند. به هر حال من فکر می کنم بعضی ها چشم دیدن موفقیت سریال هایی نظیر پایتخت را که از پتانسیل مانایی برخوردار  هستند ندارند.

 

همه اتفاقاتی که در این سریال رخ می دهد حساب شده است و ما چیزی را به شکل اتفاقی انجام ندادیم. حتی برای انتخاب تکیه کلام ها هم ما فکر زیادی کردیم و سعی کردیم آنها را از زبان و فرهنگ خود مازندرانی ها انتخاب کنیم و چون چنین فکری پشت این کار بود، این تکیه کلام ها در میان مردم ماندگار شده است.

این سوال را بسیاری از مردم این روزها دارند که چرا ما نمی توانیم مانند کشورهای پیشرفته سریال هایی را بسازیم که پنج تا ده سال زمان پخش آن طول بکشد؟ واقعیتش این است که بخشی از این موضوع به مسائل فرهنگی ما باز می گردد و اینکه معمولا زود از مسائل سیر می شویم و بخشی دیگر هم عدم برنامه ریزی مناسب و نداشتن روحیه تیمی خوب است؛ هر چند که در این میان مسایل مالی و حمایتی نقش عمده تری را بازی می کند چراکه اگر حمایت مالی مناسبی وجود داشته باشد می توان گام هایی جدی در این راه برداشت و کارهایی را ساخت که زمان پخش طولانی دارند.

 

طی این سال ها کار نویسندگی و بازیگری را به موازات هم جلو بردم. من از زمانی که کم سن و سال بودم به فیلمنامه نویسی روی آوردم و برای موفق شدن در آن زحمت زیادی کشیدم؛ البته عشق و علاقه به بازیگری هم از همان دوران کودکی همراه من بود اما از بین بازیگری و نویسندگی باید اعتراف کنم که بازیگری را بیشتر دوست دارم چون جذابیتی که در این حرفه برای من وجود دارد کم نظیر است.

 

کسی نمی تواند زحمت و تلاشی را که مهران مدیری و رضا عطاران در عرصه طنز کشیدند نادیده بگیرد. آنها در این عرصه به نوعی جاده صاف کن بودند و همه سختی ها را به جان خریدند تا مسیر برای ما هموار شود. جنس طنز مهران مدیری و رضا عطاران برای همه مردم ملموس و قابل باور است و آنها با همه وجودشان آن را دوست دارند. بی تردید اگر زحمت و تلاش آنها در این حیطه نبود ما نمی توانستیم در این حوزه موفق عمل کنیم.

 

اگر به پای از خود متشکری نگذارید باید بگویم استعدادم در ورزش خوب است. در مقطعی بوکس کار می کردم و اتفاقا در همان زمان کوتاه پیشرفت خوبی داشتم؛ زمانی هم که در ساخت سری سوم پایتخت تصمیم گرفتم بدون بدل، خودم کشتی بگیرم، هیچ کس باور نمی کرد بتوانم این کار را به درستی انجام دهم چون همه فکر می کردند کم می آورم اما من خیلی خوب در این زمینه عمل کردم و ظرف مدت کوتاهی همه فنون کشتی را یاد گرفتم و کشتی خیلی خوبی را هم انجام دادم. در فوتبال هم کم استعداد نیستم. در تیم فوتبال هنرمندان یکی از بازیکن های اثرگذار هستم.

 

من مخاطب جدی فوتبال هستم و بازی های فوتبال را به طوری جدی دنبال می کنم. از کسی پوشیده نیست که طرفدار دو آتیشه تیم استقلال هستم. نقی معمولی هم مانند من طرفدار تیم استقلال است. از بین تیم های خارجی هم عاشق رئال مادرید هستم.

 

من هیچ اعتقاد و اصراری به پرکاری ندارم و همیشه ترجیحم این بوده که در کارهایم انتخاب کننده باشم. بالاخره مشکلات و مسائل مالی برای همه وجود دارد اما خیلی وقت ها با این مسائل کنار می آیم و به بازی در کاری که دوستش ندارم تن نمی دهم.

 

برای بازیگری ریاضت زیادی کشیدم. هیچ وقت یادم نمی رود برای رفتن به سر تمرین تئاتر گاهی اوقات مجبور می شدم مسیرهای طولانی را پیاده روی کنم چون کرایه رفتن به سر تمرین را نداشتم اما همه این تجربیات باعث شد بتوانم شناخت خوبی نسبت به قشرهای مختلف جامعه داشته باشم و هر وقت در مقام نویسنده و بازیگر قرار می گیرم باورپذیر تر می توانم نقش های مختلف را بازی کنم.