فتوایجینگ و پیری پوست انسان های امروزی
آشنایی با فتوایجینگ، نوعی دیگر از پیری پوست
فتوایجینگ نتیجه قرارگیری در معرض نور خورشید بدون اقدامات احتیاطی است. اگر قرار است در معرض آفتاب باشید، حتما از ضدآفتابی با SPF بالا استفاده کنید و لباس هایی آستین دار و مناسب بپوشید. فتوایجینگ به وخامت پوست در اثر قرارگیری درمعرض نور خورشید و در نتیجه علائم پیری پوست اشاره دارد.
طبق تخمین ها، بین ۷۵-۹۰ درصد از چین و چروک ها و عدم قابلیت ارتجاعی پوست نتیجه نور خورشید است و به افزایش سن ربطی ندارد بنابراین مهم است که از دلایل و عواقب فتوایجینگ مطلع شوید.
قرارگیری در معرض اشعه ماورابنفش UVA و UVB عامل مهمی در بروز علائم زودرس پیری است. کارشناسان بر این باورند که فتوایجینگ از حدود ۲۰ سالگی بروز می کند و آسیب آن مستقیما با زمان قرارگیری در معرض نورخورشید بدون حفاظت بستگی دارد.
بنابر آنچه گفتیم فتوایجینگ یک فرآیند طولانی مدت است. به عنوان مثال، اگر فردی در سن ۱۵ سالگی در معرض نورخورشید قرار بگیرد، عواقب آن در ۴۰ سالگی نمایان خواهد شد.
افزایش سن و فتوایجینگ
پیری تحت تاثیر عوامل داخلی و خارجی قرار دارد:
- در میان عوامل داخلی، ژنتیک نقشی اساسی دارد زیرا ضخامت و کیفیت پوست و همچنین میزان ترمیم آن، کیفیت الاستین و الیاف کلاژن و … را تعیین می کند.
- از طرف دیگر عوامل خارجی شامل چندین فاکتور می شود که با تاثیر بر روی پوست روند پیری را تسریع می کند. اگر چه رژیم غذایی، آلودگی محیط زیست و سبک زندگی نیز نقش مهمی دارند اما مهم ترین عامل تعیین کننده، نورخورشید است.
پس از ۲۵ سالگی ظرفیت بازسازی سلول های پوستی کاهش میابد که این امر منجر به ازبین رفتن تدریجی قابلیت ارتجاعی پوست و ایجاد چین و چروک هایی در صورت می شود. اگر در معرض آفتاب و نور خورشید قرار داشته باشید، این علائم افزایش میابد که بدان فتوایجینگ گفته می شود.
علل فتوایجینگ
فتوایجینگ ناشی از عملکرد اشعه ماورابنفش بر روی پوست است. چنانچه در بخش بهداشت و سلامت نمناک می خوانید اصولا اشعه ماورابنفش دو نوع است:
- اولین اشعه UVA است که لایه های سطحی پوست را تحت تاثیر قرار می دهد و باعث برنزه شدن و همچنین علائم پیری زودرس مانند چین و چروک پوست می شوند.
- اشعه دیگر، UVB است که به عمق پوست نفوذ می کند. این اشعه قادر به عبور از شیشه نیز می باشد که در تمام طول سال وجود دارد و ممکن است باعث آفتاب سوختگی و سرطان پوست شود.
قرارگیری در معرض اشعه ماورابنفش باعث تخریب کلاژن می شود، مولکول های کلاژن تجزیه می شوند و باعث تجمع غیرطبیعی الاستین خواهند شد. در مواجهه با این تجمع، غشای میانی پوست (درم) با تولید تعداد زیادی آنزیم به نام ماتریس متالوپروتئیناز(MMP) پاسخ می دهد.
نتیجه این اتفاق، تغییر شکل فیبر های کلاژن است. آن ها ظاهری نامنظم به خود می گیرند و با گذشت زمان، باعث ایجاد چین و چروک می شوند و پس از مدتی، پوست حالت پوسته پوسته به خود می گیرد، ناهموار شده وتغییراتی در رنگدانه پوست به وجود خواهد آمد.
چگونه می توان از عواقب فتوایجینگ پیشگیری کرد؟
بهترین اقدام برای پیشگیری از عواقب فتوایجینگ دوری از قرارگیری در معرض نورخورشید است. بهترین راه برای این کار استفاده روزانه از کرم ضد آفتابی با طیف گسترده است. طیف گسترده به این معنی است که هم در برابر اشعه UVB و هم اشعه UVA محافظت می کند. در حالت ایده آل، آن ها باید دارای ضریب محافظت در برابر آفتاب (SPF) 30 یا بالاتر باشند.
توجه داشته باشید که صرف نظر از هر فصل سال، استفاده روزانه از ضد آفتاب مهم است. حتی اگر روزی هوا ابری باشد، باز هم اشعه ماورا بنفش وجود دارد. بنابراین فقط در تابستان یا در هوای آفتابی محافظت از پوست کافی نیست.
بهترین ضد آفتاب آنی است که حاوی هلیوپلکس و مکسوریل باشد. این مواد باعث طولانی شدن اثر می شوند و استفاده مجدد و مکرر آن ها لازم نیست. اگر نشانه هایی ازفتوایجینگ دارید که قبلاً ظاهر شده است، بهتر است از کرم ها یا سرم های حاوی رتینوئید استفاده کنید.
نکاتی که باید در نظر بگیرید
روش دیگر برای پیشگیری از فتوایجینگ، قرار دادن غذاهایی سرشاراز آنتی اکسیدان در رژیم غذایی است که همه این ها به مبارزه با اشعه ماورابنفش کمک می کند. این موادغذایی شامل مرکبات، سبزیجات تازه، فلفل، هویج، کرفس، کاهو و . . . می شود.
سازمان بهداشت جهانی خاطر نشان کرده است که بهترین محافظت در برابر آفتاب این است که مستقیماً در معرض آن قرار نگیرید، خصوصاً در ساعاتی که بیشترین شدت را دارند. علاوه براین، استفاده از ضد آفتاب را فراموش نکنید، از لباس محافظی مانند کلاه های لبه دار، عینک آفتابی و . . . استفاده کنید.
