ابیانه روستایی با خانه های آجری سرخ رنگ + عکس

ابیانه روستایی با خانه های آجری سرخ رنگ

ابیانه روستای کوچکی است با جمعیتی بالغ بر ۳۵۰ نفر که از خانه های آجری سرخ رنگ تشکیل شده است. این روستا بخاطر قرار گرفتن در ارتفاع ۲۵۰۰ متری از سطح دریا یکی از بلندترین نقاط مسکونی در ایران می باشد.

از لحاظ موقعیت مکانی روستای ابیانه در ۴۰ کیلومتری شمال غربی نطنز، در دامنهٔ کوه کرکس و در دهستان برزرود قرار دارد. ابیانه با آب و هوای معتدل، دارای موقعیت طبیعی مساعدی است. این روستا در تاریخ ۳۰ مرداد ۱۳۵۴ با شمارهٔ ثبت ۱۰۸۹ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

در زبان محلی به ابیانه، ویونا (Viuna) می گویند. وی(Vi) به معنای بید و ویانه(Viyane) به معنای بیدستان است. با گذشت زمان ویونا به ابیانه تغییر می یابد.

از لحاظ تاریخی، قدمت این روستا به ۱۵۰۰ سال پیش باز می گردد که آن را در زمره ی کهن ترین زیستگاه های انسانی در حاشیه دشت کویر ایران قرار می دهد. آثار و بناهای تاریخی از دوران ساسانی، سلجوقی، صفوی و قاجار در این روستا برجا مانده است. به خاطر مناظر زیبا و آب و هوای مساعد، در دوره صفویه هنگامی که شاهان صفوی برای ییلاق به نطنز می‏رفتند بسیاری از نزدیکان آنها و درباریان ترجیح می‏دادند در ابیانه اقامت کنند.

ابیانه از معماری بومی منحصر به فردی برخوردار است و به همین دلیل یکی از نمونه های کم نظیر و دیدنی اصفهان و همچنین ایران می باشد. شمار خانه ‏های روستای ابیانه در سرشماری سال ۱۳۶۱ برابر با ۵۰۰ واحد برآورد شده. تمام این خانه‏ ها بر روی دامنه ای در شمال رودخانه برزرود بنا شده اند به صورتی که پشت بام مسطح خانه‏ های پایین دست، حیاط خانه‏ های بالادست را به وجود آورده است و هیچ دیواری هم آنها را محصور نمی‏سازد. با این اوصاف، روستای ابیانه در وهله اول روستایی چند طبقه به نظر می‏آید که در بعضی موارد تا چهار طبقه آن را می‏ توان مشاهده کرد. اتاقهای ابیانه به پنجره ‏های چوبی ارسی مانند مجهزند و اغلب دارای ایوانها و طارمیهای چوبی پیش آمده مشرف بر کوچه ‏های تنگ و تاریک‏ اند که خود به صورت مناظر دیدنی و جالبی درآمده‏ اند. نمای خارجی دیوارهای خانه‏ های ابیانه با خاک سرخی که معدن آن در مجاورت روستاست پوشیده شده است و به همین دلیل است که این روستا به روستای سرخ نیز شهرت دارد.

بخاطر نبود فضای کافی برای ساخت خانه، در روستا چنین رسم شده است که هر خانواده انبار غارمانندی را بر روی تپه های یک کیلومتری روستا، در کنار جاده و نرسیده به ابیانه، ایجاد کند. از این غارها که در دل تپه ها حفر شده اند برای نگهداری دام و نیز آذوقهٔ زمستانی و اشیاء غیرضروری استفاده می شود. شغل و پیشه اهالی ابیانه کشاورزی، باغداری و دامداری است که با روش های سنتی اداره می شود. برای آبیاری مزارع و باغات روستا از هفت رشته قنات استفاده می شود. گندم، جو، سیب زمینی و انواع میوه به خصوص سیب، آلو، گلابی، زردآلو، بادام و گردو محصولات این روستا است.

بخاطر کوهستانی بودن و دور بودن ابیانه از مراکز پرجمعیت و راه های ارتباطی، قرن هاست که مردم این روستا در انزوا زندگی می کردند و بسیاری از آداب و رسوم قومی و سنتی و از جمله زبان و لهجه قدیم خود را حفظ کرده اند. زبان اهالی ابیانه از زبان های ایرانی شمال غربی است که البته در طول زمان دست خوش تغییر و تحولات زیادی شده و اکنون فقط تعداد کمی از واژه های اصیل پهلوی در گویش آنان شنیده می شود.

مردم ابیانه هنوز از پوشش سنتی خود استفاده می کنند و در حفظ آن تاکید و تعصب از خود نشان می دهند. لباس مردان این روستا شامل شلوار گشاد و درازی از پارچه سیاه(دوید) و لباش زنان آن پیراهن بلندی از پارچه‏ های گلدار و رنگارنگ با چارقدهای سفیدرنگی است.

این روستای کهن دارای آثار تاریخی بسیاری است که قدیمی ترین آنها آتشکده ابیانه است. این آتشکده نمونه ای از معابد زردشتی است که در جوامع کوهستانی ساخته شده است.

از دیگر آثار تاریخی و مذهبی ابیانه به ۱۱ مسجد و ۲ زیارتگاه می توان اشاره کرد. یکی از بارزترین و قدیمی ترین مساجد ابیانه، مسجد جامع است و قدیم ترین اثر تاریخی این مسجد، منبر چوبی منبت کاری آن است که در سال ۴۶۶ هجری قمری ساخته شده است. مسجد قدیمی دیگر مسجد برزله است که قدمت آن به دوره ایلخانان بازمی گردد و دارای فضای دلبازی است که روی در لنگه شرقی آن سال ۷۰۱ هـ. ق. نوشته شده است.

دو زیارتگاه ابیانه عبارتند از مرقد شاهزاده عیسی و شاهزاده یحیی در جنوب روستا که به گفته اهالی فرزندان امام موسی کاظم بوده اند؛ و زیارتگاه هینزا.

این روستای کهن دارای سه قلعه می باشد که مربوط به دوران یاغیگری بوده، مردم برای حفظ امنیت خود در مقابل یاغی های محلی ساخته اند و در آن به نوبت کشیک می داده اند. قلعه پال همونه یا تخت هامان که در جنوب غربی روستا قرار دارد و قدمت آن به ۲۰۰ سال پیش بازمی گردد. قلعه دیگر هرده است که در شمال شرقی روستای ابیانه قرار دارد و به محله هرده تعلق دارد. قلعه سوم پاله است که در شمال غرب روستا واقع شده و به محله پل تعلق دارد.

بهترین فصل برای مسافرت به ابیانه، بهار و تابستان است. ایام نوروز و همچنین ایام گلابگیری که معمولا اواخر اردیبهشت رخ می دهد، ابیانه میزبان بازدیدکنندگان زیادی برای دیدن این روستای تاریخی است. مسیر ابیانه نسبتا طولانی و دسترسی به آن دشوار است.علاوه بر این به علت قرار نداشتن بر روی هیچ کدام از راه های اصلی، ماشین خطی یا مینی بوسی در آن مسیر کار نمی کند. روستای ابیانه در جنوب کاشان و در فاصله حدود ۸۰ کیلومتری آن قرار دارد.