بهاری سلامت با چند توصیه مزاج شناسی
مزاج شناسی فصل بهار ؛ نکاتی که همه باید بدانیم
بر اساس گفته های طب سنتی همه موجودات اعم از انسان، حیوانات، گیاهان و فصل ها دارای مزاج هستند. اگر مزاج فصول مختلف شبیه هم باشد، آب و هوا به طور کلی از اعتدال خارج شده و زمینه ساز شیوع بیماری های مختلف می گردد. در هر فصل با توجه به طبع و مزاج آن باید نکاتی را رعایت کنیم تا بدن سالمتری داشته باشیم. در ادامه این بخش از بهداشت و سلامت نمناک جزئیات مزاج شناسی فصل بهار را آورده ایم.
فصل بهار چه طبیعت و مزاجی دارد؟
فصل بهار مناسب ترین فصل زندگی و مایه آسودگی جسمی و تندررستی و اگر به مزاج اصلی خود باشد، برترین فصل ها و مناسب مزاج خون و روح است.
برخی معتقدند که مزاج بهار گرم و تر است اما این فصل از نظر گرمی و سردی، تری و خشکی در اعتدال است و تا حدودی میل به حرارت ملایم و رطوبت دارد.
فصل بهار گرما و حرارت درحد اعتدال دارد و موجب تحلیل بدن نمی شود و مانند هوای تابستان تحلیل برنده نیست.
فصل بهار موجب حرکت خون به سطح بدن در حد اعتدال شده و سبب سرخی رنگ چهره و پوست افراد می گردد.
باید نبایدهای مزاج شناسی و تدابیر فصل بهار
جهت حفظ سلامتی در هر فصلی از تدابیر مناسب آن استفاده کنید. تدابیر فصل بهار عبارتند از:
کمتر غذا بخورید
در فصل بهار غذاهای لطیف تر و سبک تر مصرف کرده و در خوردن، حد اعتدال نگه داشته شود. برای لذت بردن از طراوت بهاری و جلوگیری از سستی و افزایش غلظت خون به سمت یک رژیم غذایی سبک پیش بروید.
مایعات و شربت های خنک بنوشید
در فصل بهار مصرف شربت های خنک مانند شربت انار و سکنجبین و سبزی های معطر مانند ریحان و گل سرخ و مورد سودمند است. نوشیدنی های خنک مانند شربت ریواس، شربت عناب، شربت تمرهندی، شربت زرشک و غوره، شربت نارنج، لیمو و به و عرق های گیاهان بهاره چون شاهتره، کاسنی و خرفه نیز برای فصل بهار مناسب است.
برای پاکسازی بدن آش های ملین بخورید
در روزهای پایانی زمستان و روزهای نخست فروردین ماه برای پاکسازی بدن، آش های ملین بخورید یا از داروی مسهل استفاده کنید. همه افراد برای اینکه مواد زائد و سموم کمتری در بدن شان انباشه شود، باید کمتر غذا بخورند.
نوشیدنی گرم نخورید
در فصل بهار از مصرف نوشیدنی های گرمی بخش و یا بسیار تری بخش مانند شربت های بسیار شیرین تهیه شده از انگور یا خرما ، شیر و دوغ زیاد و … اجتناب کنید.
شیرینی جات مصرف نکنید
در فصل بهار غذاهای مولد خون مانند شیرینی ها، کیک و خامه زیاد و… مصرف نکنید.
در فصل بهار غذاهای سبک زیر را مصرف کنید
در فصل بهار غذاهایی مانند آش، بورانی، اسفناج، بورانی شبدر و یونجه، کاهو سکنجبین، سمنو، آش شبدر و قره قروت که انرژی پایه و ویتامین مورد نیاز بدن را تامین می کنند و خاصیت غذایی کمتری دارند و موجب پاکسازی خون و تقویت اعصاب و قوای بدن می شوند را مصرف کنید.
از مصرف غذاهای چرب پرهیز کنید
در فصل بهار از مصرف غذاهای چرب و سرخ کردنی خودداری کرده و از پرخوری، بر هم خوری و با هم خوری بپرهیزید.
خوراکی های با مزاج گرم را کمتر مصرف کنید
خوراکی هایی مانند آجیل های شور، تخمه، گردو و دیگر مغزها و همچنین ادویه تند مانند فلفل، دارچین، زنجبیل را کمتر مصرف کنید.
از خوردن میوه های تر بپرهیزید
از خوردن میوه های لطیف و تری بخش که در بدن به سرعت دچار تغییرات نامطلوب می شوند مانند خیار و هندوانه بپرهیزید.
از حمام طولانی پرهیز کنید
در بهار باید از استحمام طولانی یا خیلی گرم و سونا اجتناب کنید.
ورزش ملایم انجام دهید
در فصل بهار از انجام ورزش های سنگین بپرهیزید و ورزش معتدل انجام دهید. ورزش شدید موجب هیجان مواد ساکن در بدن شده و می تواند موجب بروز برخی بیماری ها از جمله بثورات پوستی گردد ولی ورزش معتدل می تواند باعث تحلیل مواد و فضولات و دفع آنها از طریق ادرار و مدفوع شود.
لباس های لطیف و سبک بپوشید
در فصل بهار لباس های لطیف و سبک مانند جامه های کتانی و جامه های پنبه ای بپوشید و در فصل بهار باید رو اندازتان را کم کنید.
به غذای کودکان در فصل بهار توجه کنید
در فصل بهار به کودکان خود غذاهای پرادویه ندهید و آنها را از مصرف غذاهای محرک و خوراکی هایی که طبیعت سرد دارند و ترشی منع کنید و برای مبتلا نشدن کودک به یبوست از آلوبخارا در غذاهای کودکان بهره ببرید.
در فصل بهار حجامت انجام دهید
بهار بهترین فصل برای اقداماتی مانند حجامت، فصد و زالواندازی است تا اخلاط فاسد از بدن خارج شده و غلبه خون کاهش یابد. به جز حجامت کم کردن خون از راه خون دادن و یا فلبوتومی در سازمان انتقال خون می تواند تا حد قابل قبولی به شما کمک کند.
مزاج شما و بیماری های رایج فصل بهار
در بهار بیماری های مختلفی اعم از صفراوی، سوداوی، بلغمی و دموی افزایش می یابد و افراد دارای مزاج گرم و تر (دموی) بیشتر مریض شده و افراد دارای مزاج سرد و خشک (سوداوی) حال بهتری دارند. کسانی که در زمستان به سبب پرخوری و کم حرکتی دچار انباشت مواد زاید در بدن شده اند، در بهار بیشتر بیمار می شوند.
در فصل زمستان به دلیل نیاز بدن به انرژی بیشتر برای مقابله با سرما، انسان غذای بیشتری می خورد، بنابراین فضولات و مواد زائد بیشتری در بدن تولید شده و دفع پیدا نمی کنند. این مواد زائد در فصل بهار به علت ایجاد گرمای معتدل رقیق شده در بدن پخش می شوند و در صورت عدم دفع به سوی اندام های ضعیف مانند کشاله های ران و زیر پوست، بطن های مغزی، غشاهای مغزی، بینی، مفاصل و … جاری شده و انسان را مستعد ابتلا به بیماری هایی مانند دمل ها و ورم های حلق، زکام، گرفتگی صدا، سرفه، حساسیت های فصلی (رینیت آلرژیک)، درد و ورم های مفصلی، وسواس سوداوی و حتی صرع و سکته ها می کنند.
در فصل بهار امراض مزمن به هیجان وا می داردو خلط های راکد را جاری می کند. گرمای بهار سبب متخلخل شدن بدن و روان شدن اخلاط شده و همه رگ ها و اندام ها از خلط پرشده و بیماری های مربوط به افزایش اخلاط روی می دهد. در فصل بهار بهتر است قبل از آنکه اخلاط با گرما و حرارت تابستان گداخته و منبسط شوند، تدابیر صحیحی را برای دفع اخلاط به کار ببرید.
درمان حساسیت ها در فصل بهار
۱٫ برای درمان حساسیت ها و آلرژی های فصلی بهار به مدت سه روز از ماءالشعیر طبی سنتی استفاده کنید و غذای دیگری نخورید. تهیه این نوشیدنی بسیار ساده بوده و فقط باید جو را در آب بجوشانیم و نسبت آب به جو باید یک به چهارده باشد یعنی یک لیوان جو و ۱۴ لیوان آب، که به مدت یک ساعت روی حرارت قرار می دهیم تا بجوشد و زمانی که دانه های جو شروع به باز شدن کردند و رنگ آب به رنگ صورتی تبدیل شد، در این مرحله شعله گاز را خاموش می کنیم و به ماءالشعیر اجازه می دهیم که سرد شود و جوی پخته شده را از آب جدا می کنیم، آبی که جو در آن جوشیده شده است ماءالشعیر است. در پایان این رژیم غذایی سه روزه نیز بیمار باید تا چند روز از سبزی های پخته، بدون ادویه و کم حجم به عنوان غذا استفاده کند.
۲٫ برای درمان خارش گلو در بهار در دو لیوان آب چند گرم گل بنفشه و شکرتیغال را ریخته و روی حرارت ملایم بجوشانید تا یک لیوان آن باقی بماند. سپس آن را صاف کرده و شب پیش از خواب و صبح ناشتا میل کنید.
۳٫ برای درمان عطسه های زیاد ناشی از حساسیت فصلی درون حفره های بینی و روی پیشانی خود را روزی دو بار با روغن بنفشه چرب کنید.
۴٫ برای درمان خارش های فصل بهار و از بین رفتن تلخی دهان در این فصل خوردن گیاه خرفه به عنوان سبزی خوردن در وعده های غذایی تاثیر بسیار زیادی دارد.
