علت بی میلی و تاخیر ازدواج جوانان مشخص شد
چرا پسرهای مجرد اصلا شرایط خود را برای ازدواج مناسب نمی بینند
یکی از ویژگی های جامعه ما آمار بالای جمعیت جوان است که می تواند یک فرصت برای توسعه کشور باشد.این آمار بالا با آمار پایین دیگری در زمینه کاهش تمایل به ازدواج دایم، موجب نگرانی هم شده است.
البته چندان نیازی به آمار و ارقام نیست. همین که به اطراف تان نگاه کنید، می بینید که تعداد پسران مجرد نسبت به نسل قبل چند برابر شده است. این موضوع را سازمان جوانان هم تایید می کند و با توجه به نتایج یک نظرسنجی در شهر تهران پسرها اشتیاق چندانی برای ازدواج ندارند. این نظرسنجی که با هدف بررسی عوامل موثر بر تاخیر ازدواج از منظر جوانان انجام شد، نشان داد که ۴۹٫۵ درصد پسران ۱۵ تا ۲۹ ساله مجرد اصلا شرایط خود را برای ازدواج مناسب نمی بینند اما از میان دختران همین سال، تنها ۲۲٫۳ درصد برای ازدواج آمادگی ندارند.
ریشه یابی عوامل تأخیر در ازدواج
به خاطر ادامه تحصیل ازدواج نمی کنند
دلایلی که جوانان را در بستن پیمان مشترک منصرف می کند کم نیستند، اما این نظرسنجی نشان می دهد قصد ادامه تحصیل، یکی از اصلی ترین این دلایل است. یافته ها نشان می دهد ۵۲٫۶ درصد از دختران و ۴۴٫۸ درصد از پسران ترجیح می دهند به جای ازدواج، درس شان را ادامه دهند. افزایش سطح تحصیلی دختران نسبت به پسران هم به نظر ۷۴٫۴ درصد دختران و ۴۰درصد پسران در کاهش آمار ازدواج تاثیرگذار است.
نمی توان عوامل دیگر را فراموش کرد و تنها تمایل به ادامه تحصیل را در این زمینه موثر دانست. در بسیاری موارد، تمایل افراد، به ویژه دختران به ادامه تحصیل ناشی از بیکاری است و بسیاری از پسر ها هم برای به دست آوردن شأن اجتماعی بالاتر به تحصیلات رو می آورند. خیلی از دخترها تحصیل را به عنوان یک سرگرمی و راهی برای ورود به جامعه می بینند و پسرها هم گمان می کنند که با بالاتر بردن پایگاه اجتماعی شان، برای داشتن یک ازدواج موفق امکان بیشتری را پیدا می کنند.
علل عدم تمایل جوانان به ازدواج
به خاطر نداشتن شغل مناسب ازدواج نمی کنند
بر کسی پنهان نیست که نگرانی های اقتصادی بیشتر از هر دلیل دیگری جوانان را به مجرد ماندن ترغیب می کند. از هزینه های سرسام آور اجاره خانه گرفته تا فراهم کردن مقدمات یک جشن عروسی و به جا آوردن رسوم، همه و همه در منصرف کردن جوانان از ازدواج نقش دارند. طبق این نظرسنجی، یافتن شغل مناسب به نظر ۸۹٫۹ درصد دختران و ۹۱٫۸ درصد پسران، انتظار جهت دستیابی به امکانات رفاهی برای شروع زندگی مشترک از نظر ۸۱٫۵ درصد دختران و ۸۳٫۶ درصد پسران، اشتغال زنان نیز از نظر ۷۸٫۴ درصد دختران و ۴۱٫۶ درصد پسران تاثیر زیادی دارد. همچنین به نظر ۵۲٫۲ درصد دختران و ۴۴٫۹درصد پسران کسب درآمد توسط زنان و بی نیازی آنها از مردان در افزایش سن ازدواج جوانان تاثیر بسیار زیادی در تاخیر سن ازدواج دارد.
می توان مشکلات اقتصادی و معیشتی را به عنوان عامل اصلی دوری جوانان از ازدواج در نظر گرفت. در کشور ما با وجود سنت های بسیاری که بار مالی زیادی را بر دوش خانواده ها می گذارند، اقدام برای ازدواج نیازمند پشتوانه مالی بزرگی است و این موضوع باعث طفره رفتن جوانان از این تصمیم می شود. سنت هایی مثل جهیزیه کامل، هدیه های سنگین برای مناسبت های مختلف و بسیاری موارد دیگر، به ۲ جوان که پشتوانه مالی قوی ندارند اجازه تصمیم گیری در این مورد را نمی دهد. در بسیاری از موارد، خانواده ها هم امکان تحمل چنین بار مالی سنگینی را ندارند و برای ازدواج فرزندانشان پیش قدم نمی شوند.
برای شرایط ازدواج سختگیری می کنند
میزان سختگیری پاسخگویان برای انتخاب همسر در پسرها از دختران بیشتر است. نتایج ارزیابی ها نشان می دهد درحالی که تنها ۴۵درصد دخترها سختگیری بسیار زیادی برای شرایط ازدواج دارند اما حساسیت پسرها هم کم نیست و ۵۳٫۱ درصد آنها دنبال شرایط ایده آلی برای ازدواج هستند.
یکی از علت های کم شدن آمار ازدواج در جامعه ما، روابط آزاد خارج از محدوده ازدواج است. دکتر افشار نادری با بیان این مطلب می گوید:«زمانی که پسرها به سادگی به چنین روابطی دسترسی دارند، انگیزه چندانی برای تشکیل خانواده برایشان باقی نمی ماند. پسرهایی که از این طریق خود را از نظر عاطفی ارضا می کنند، دیگر دلیلی نمی بینند که برای ساختن یک زندگی خود را به دردسر بیندازند و از زیر بار مسئولیت هایی که فرهنگ بر دوش شان می گذارد، فرار می کنند.»
بعضی از تجملات نادرستی که در فرهنگ ما نهادینه شده اند، مانع از تشکیل یک زندگی آرام می شوند. شاید اگر خود خانواده ها در این زمینه آگاهی پیدا کنند آمار ازدواج روزبه روز بالاتر برود
پسرهایی که شرایطشان را برای ازدواج مناسب می دانند
۲۷٫۵ درصد دختران و ۴۹٫۵ درصد پسران اصلا شرایط خود را برای ازدواج مناسب نمی بینند و فقط ۲۲٫۳ درصد دختران و ۶٫۵ درصد از پسران شرایط خود را به میزان زیاد و بسیار زیاد برای ازدواج مناسب دانسته اند.
در شرایط فعلی تنها در موارد اندکی می بینیم که هر دو طرف شاغل هستند و در اغلب موارد تنها یکی از ۲نفر، شغلی با درآمد قابل قبول دارد. از آنجا که در فرهنگ ما برعهده گرفتن مسئولیت های مالی توسط زنان چندان شایسته تلقی نمی شود، پسرانی که درآمدی ندارند، نمی توانند تصمیمی برای تشکیل خانواده بگیرند. درست است که پسران شاغل در شرایط فعلی کم نیستند. اما با وجود هزینه های بالای زندگی، یک کار ساده با درآمد ناچیز نمی تواند هزینه های سنگین زندگی را پاسخگو باشد و از عهده مخارج سنگین یک زندگی بربیاید.
عروسی رۆیایی می خواهند
نحوه برگزاری مراسم ازدواج هم از مواردی است که نمی گذارد این پیمان به راحتی بسته شود. این بار دختران هستند که مانع می تراشند و از آرزوهای کودکی شان نمی گذرند. بر اساس آمار ها تنها ۴۰٫۳ درصد از دختران حاضرند با یک عروسی ساده به خانه بخت بروند، درحالی که ۴۳٫۲ درصد از پسران اهمیتی به یک عروسی مجلل نمی دهند. میزان تمایل به انجام مراسم عروسی در یک سالن مجلل یا در یک هتل یا باشگاه درجه یک هم در دختران ۲۰٫۸ درصد است و در پسران ۱۵٫۲درصد است.
بعضی از تجملات نادرستی که در فرهنگ ما نهادینه شده اند، مانع از تشکیل یک زندگی آرام می شوند. شاید اگر خود خانواده ها در این زمینه آگاهی پیدا کنند آمار ازدواج روزبه روز بالاتر برود.
مسئولان باید با ایجاد کار برای جوانان، یکی از اصلی ترین دغدغه ها را حل کنند. از طرف دیگر اگر دولت بتواند مسکن هایی را با شرایط ویژه به جوانان واگذار کند، مطمئنا شاهد آمار بسیار بالاتری در زمینه ازدواج خواهیم بود. گام بعدی فرهنگ سازی است؛ با از بین بردن تجملات و فرهنگ سازی درست در میان جوانان، می توانیم مشکل را حل کنیم.
دلایل اصلی تاخیر ازدواج جوانان
معیارهای ازدواج موفق چیست؟
به گفته رئیس مرکز مطالعات و پژوهش های راهبردی وزارت ورزش و جوانان، نتایج مربوط به معیارهای پاسخگویان از ازدواج موفق نشان می دهد تفاهم و درک متقابل، شرایط مالی مناسب و صداقت به ترتیب از مهم ترین معیارهای موردنظر پاسخگویان محسوب می شود و از بین معیارهای عنوان شده برای ازدواج در این طرح در بین دختران و پسران به ترتیب ۳مورد اخلاق و رفتار، همفکر و هم عقیده بودن و هم ترازی فرهنگی خانواده ها از مهم ترین عوامل بوده اند.
همه این عوامل را می توان به عنوان فاکتور های دخالت کننده در ازدواج و موفقیت آن بررسی کرد اما همانطور که گفته شد، در شرایط فعلی، عامل اقتصاد از مهم ترین دلایلی است که تشکیل یک زندگی و دوامش را تحت تاثیر قرار می دهد. با فرهنگ سازی و تغییر نگاه جوانان نسبت به شرایط تشکیل خانواده هم می توان قدم بسیار موثری در این زمینه برداشت.
جوانان تا ۲۷ سالگی مجرد می مانند
به گفته دکتر مطلق، رئیس دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت، در گذشته میانگین سن ازدواج ۲۱ سال بوده، اما امروزه به طورمیانگین جوانان تا ۲۷ سالگی مجرد می مانند.
دکتر مطلق پیش از این با بیان اینکه سن بارداری در کشور حدود ۸ تا ۱۰ سال افزایش پیدا کرده است، گفته بود:«بهترین شرایط برای بارداری زنان در ۲۰ تا ۳۰ سالگی است و کشورهای غربی بهترین سن باروری را ۲۵سال اعلام کرده اند.» او در شرایطی این موضوع را بیان کرده بود که به دلیل بالا رفتن آمار ازدواج فاصله فرزندآوری پس از ازدواج هم بسیار طولانی شده است.
زوجی که در سن بالاتری ازدواج می کنند، فرزندان کمتری خواهند داشت و انعطاف خود را برای کنارآمدن با سختی های زندگی از دست می دهند. شاید در برخی موارد با بالا رفتن سن، نگرش زوج ها منطقی تر شود، اما گذشته از رشد این منطق، سختگیری های بی مورد هم از مواردی هستند که با بالا رفتن سن ازدواج به این مسیر راه پیدا می کنند. خانواده ها باید اندکی سنت های پرهزینه را کنار بگذارند و به جوانانشان آگاهی لازم را داده و آنها را در این مسیر حمایت کنند.
تاثیر چشم و هم چشمی و توجه بیش از اندازه به مادیات در تاخیر ازدواج جوانان
چشم و هم چشمی ها دمار از روزگار جوانان درآورده است. به تنها چیزی که در ازدواج جوانان فکر نمی شود این است که آیا زندگی کردن را یاد گرفته اند؟ فقط درباره شغل، پول، خانه، ماشین و… بحث می شود.
جوانان و خانواده ها کتاب روانشناسی و تربیتی نمی خوانند، از نیازهای همسر و مسئولیت های خود در قبال خانواده اطلاع ندارند. هرازگاهی تلویزیون برنامه ای را به صورت گذرا نمایش می دهد که اگر مطالب صحیحی عنوان شود، کافی نیست. ما دائما چشم مان به زندگی و رفاه دیگران است. خود را با دیگران مقایسه می کنیم و به دنبال آن تحقیر افراد متقاضی ازدواج به همراه می آید. اینکه اگر اقوامم فلان سالن مراسم عروسی گرفته اند، من باید بالاتر باشم و همینطور درباره موضوعات دیگر.
اینها همه می تواند ازدواج را تا مدت ها به تعویق بیندازد. ما از معنویت حرف می زنیم اما واقعا معنویت کجا وجود دارد؟ همه آدم ها از صبح تا شب به دنبال مادیات هستند. یک مادر الان مادر نیست، نقش ها عوض شده است و یک مادر الان تنها مادر نیست و هزاران نقش دیگر هم دارد. عاطفه دادن، بزرگ کردن ایمن(به لحاظ روانی)، اعتماد به نفس دادن و… وظیفه پدر و مادر است. بقیه موارد را باید به اختیار و عملکرد فرزندان گذاشت. جوانان بیشتر به مادیات فکر می کنند تا اخلاق و اعتقادات. این آسیبی است که دامن جامعه را گرفته است.