اهمیت رازداری در زندگی و راههای رسیدن به آن
تاثیر مثبت رازداری در زندگی
رازداری یکی از صفات پسندیده ای است که در روابط اجتماعی باعث ایجاد اعتماد و اطمینان و حسن نیت دیگران نسبت به ما میشود . هر انسانی در زندگی فردی و اجتماعی خویش، خواه ناخواه اسرار مگو دارد که بایستی در نگه داری آن کوشا باشد. برخی از این اسرار مربوط به خودش و برخی مربوط به خانواده یا جامعه اوست. امروزه با توجه به وجود ابزار پیشرفته و حساس جاسوسی و اطلاعاتی و کاربرد گسترده آنها برای دگرگونی سرنوشت ملت ها، ضرورت رازداری، بدیهی و انکارناپذیر است و گذشته از آنکه فضیلتی اخلاقی به شمار می آید، در نیک بختی انسان ها نیز تأثیر بسزا دارد.
رازداری، از امور بسیار مهم در اسلام به شمار می آید و در گفتار و شیوه زندگی پیشوایان شیعه(ع) جایگاه ویژه ای دارد.
رازداری، فضیلتی اخلاقی است که در توفیق یافتن به انجام دادن کارها و پیروزی و نیک بختی انسان ها نقش بسزایی دارد. تا دلمان می گیرد به دنبال بهانه کوچکی می گردیم تا با اطرافیان مان درد و دل کنیم و با حرف زدن، کمی از بار روانی مشکلات مان کم کنیم، اما گاهی همین درد و دل های ساده و خودمانی کار دست مان می دهد. وقتی درد و دل می کنیم یادمان می رود بعضی حرف ها نه تنها از دلمان بلکه نباید از چاردیواری مان بیرون رود.
راز و البته حفظ آن مقوله ای است که همیشه با آدمی بوده است. این که فرد رازش را به چه کسی بگوید و به چه کسی نگوید، دغدغه ای است که همواره ذهن آدمی را به خود مشغول داشته است. یکی از دشوارترین مواقع در زندگی آدمی وقتی است که بفهمد رازش فاش شده و دشوارتر از آن وقتی است که بفهمیم این راز از سوی فردی خودی فاش شده که زمانی محرم اسرارمان بوده است.
حریم خصوصی را چگونه تعریف می کنید؟
براساس منابع علمی، حریم خصوصی یعنی یک فرد یا گروه بتواند خود یا اطلاعات مربوط به خود را مجزا کند و در نتیجه بتواند خود یا اطلاعاتش را با انتخاب خویش در برابر دیگران آشکار کند. ریشه و اساس مشکل حریم خصوصی مربوط به افشاگری نامناسب و بدون کنترل داده های شخصی است.
برخی از مردم به سادگی رازهای خود و دیگران را افشا می کنند و پیامدهای منفی آن را نمی سنجند. و به قول سعدی:«خامشی به که ضمیر دل خویش – به کسی گویی و گویی که:مگوی» «ای سلیم! آب ز سرچشمه ببند – که چو پر شد، نتوان بستن جوی».
رازداری یک فضیلت اخلاقی است
چند قدم تا رازداری:
راز حق الناس است
این حرفی که درحال گفتنش هستم چیست؟ راست است؟ دروغ است؟ اجازه دارم آن را بیان کنم؟ شکل گفتنم درست است؟ در حال انتقال چه اطلاعاتی به شنونده خود هستم؟ و عواقب احتمالی این حرفم چیست؟
اگر بدانید که یک لحظه بی ملاحظگی به ظاهر ساده شما در نگه نداشتن یک راز تا چه حد می تواند خطرناک باشد – احتمالا مثل نارنجکی که به کمر شماست – مواظب ضامن آن خواهید بود. راز، یکی از انواع حق الناس محسوب می شود.
پس همانطور که از فاش شدن اسرار زندگی خصوصی خودتان می ترسید، از گفتن راز مردم بترسید و خیالتان جمع باشد که کاملا ترس بجایی دارید. این خطر را جدی بگیرید و با ضامن این نارنجک هیچ وقت بازی نکنید.
زبان شما، ضامن نارنجک است
امیر مؤمنان زبان را مانند تیری که به خطا می رود خطرناک می شمرد و اینگونه وصفش می کند:«احذروا اللسان فانه سهم یخطی؛ از زبان بترسید که آن تیری است که (بسیار) به خطا می رود.»
آنقدر این صفت شناخته شده است که بسیاری از کنایه ها مثل اینکه «فلانی دهان لق است»، «دلش در و طاقچه ندارد» و «سفره دلش را هر جایی باز می کند» یا «حرف کسی را این طرف و آن طرف می برد» و نظایر آن اشاره به همین صفت زبان دارند.
کمتر حرف بزنید
برای اینکه بتوانید مراقب زبان خود باشید باید در قدم اول کمتر حرف بزنید. کسی که پر حرفی می کند دقت در پردازش حرف هایش را از دست می دهد. به همین خاطر است که افراد پر حرف برای رازداری چندان قابل اطمینان نیستند. اگر می خواهید رازدار باشید کمتر حرف بزنید تا چیزی که نباید بگویید، ناگهان از دهانتان بیرون نپرد. مطمئن باشید ضرر نمی کنید.
با شیوع غیبت بجنگید!
اگر کسی با اشتیاق، برای گفتن راز دیگران به سراغ شما می آید و با بی میلی شما به شنیدن آن راز روبه رو شود و به در بسته بخورد، حتما دفعه بعد به دنبال مشتری دیگری خواهد بود. نه زبانی باشید برای گفتن راز دیگران و نه گوشی برای شنیدن اسرار خلق خدا از زبان دیگری. اگر همه اینطور باشیم حلقه شایعه خواهد شکست و بازار آبروبری و غیبت کساد خواهد شد.
مواظب عادت های غلط باشید
یکی از چیزهایی که باعث افشای یک راز، چه راز خودتان و چه راز دیگری می شود عادت های غلطی است که ممکن است برای شما گران تمام شوند. مثل دادن اطلاعات غیرضرور به افرادی که نمی شناسید یا گفتن بی دلیل هر حرفی حتی به کسانی که می شناسید. تا زمانی که سری در اختیار شماست او اسیر شماست اما وقتی آشکار شد شما اسیر او هستید. حضرت امیر می فرمایند:«من کتم سره کانت الخیره بیده؛ کسی که راز خویش را حفظ کند اختیار خود را در دست دارد.»
چند مورد از اثرات نامطلوب عدم رازداری
برخی از مردم به سادگی رازهای خود و دیگران را افشا می کنند و پیامدهای منفی آن را نمی سنجند. و به قول سعدی:«خامشی به که ضمیر دل خویش – به کسی گویی و گویی که:مگوی» «ای سلیم! آب ز سرچشمه ببند – که چو پر شد، نتوان بستن جوی»
– پرورش شخصیت منفی
– شیوع اختلالات روانی از جمله افسردگی و اضطراب
– شیوع بدبینی در جامعه یا پایین آمدن مشارکت عمومی
– کاهش درجه ایمان و اعتقاد به خدا
– غفلت و انحطاط اخلاقی
– اشاعه زشتی
پس عادت کنید قبل ازگفتن هر حرفی ۳ سؤال از خودتان بپرسید:
چه می گویم؟
این حرفی که درحال گفتنش هستم چیست؟ راست است؟ دروغ است؟ اجازه دارم آن را بیان کنم؟ شکل گفتنم درست است؟ در حال انتقال چه اطلاعاتی به شنونده خود هستم؟ و عواقب احتمالی این حرفم چیست؟
برای چه می گویم؟
دلیل من برای بیان این حرف چیست؟ آیا دلیل معقولی برای آن دارم؟ مطمئن باشید اگر دلیل معقولی برای بازگو کردن حرف خود پیدا نکنید حتما بیان آن حرف، احتمال اشتباه کردن تان را بالاتر می برد.
به که می گویم؟
آیا شنونده و مخاطب خودم را خوب می شناسم؟ آیا دقیقا خصوصیات اخلاقی او را می شناسم؟ آیا می دانم ممکن است بعد از شنیدن حرف های من چه عکس العملی نشان بدهد؟ بسیاری از مشکلات از جایی شروع می شوند که ما به اصطلاح سفره دلمان را پیش هرکس و ناکسی باز می کنیم و بعد نتایج زیانبار آن دامان خودمان را هم می گیرد.
نکته آخر :
راز سخن گفتن طوطی ها هم برملا شد.پس از همین امروز تصمیم بگیرید،طوطی نباشید، طوطی ها در تقلید آواها و صحبت کردن انسان باشد، بی نظیر هستند و برای مردم جذاب، در صورتی که اگر شما رازدار نباشید از گروههای دوستی و فامیلی حذف خواهید شد.
