راز موفقیت ایلان ماسک مدیر عامل شرکت تسلا موتورز

جاه طلبی شدید و اعتماد به نفس بالای ایلان ماسک موجب شده تا با وجود چالش های بسیار، بتواند به طور هم زمان این دو مسئولیت را پیش ببرد. چالش های زیادی مانند ایراد خودروها، پرتاب های ناموفق موشک ها و بحران های اقتصادی در مسیر موفقیت او وجود داشته است.

شگرد ساده ایلان ماسک برای موفقیت

ایلان ماسک از همکاری در پروژه ای برای سکونت انسان در مریخ خبر داد

ایلان ماسک در آفریقای جنوبی بزرگ شد. سپس به کانادا و در نهایت به ایالات متحده امریکا نقل مکان کرد. او در رشته های فیزیک و اقتصاد تحصیل کرده است. شاید این سابقه برای فردی که در صنعت خودروسازی و هوافضا فعالیت دارد، چندان مورد انتظار نباشد. اما هیچ چیزی نمی توانست ماسک را برای رسیدن به اهدافش محدود کند. اهدافی که شامل ایجاد سامانه ی حمل و نقل پاک و انقلابی در سفرهای بین سیاره ای بود.

در اواخر سال ۲۰۱۲ او به اسپیس دات کام گفت که اسپیس اکس می خواهد به برنامه ای برای برپایی یک مجموعه ی ۸۰۰۰۰ نفری انسانی خودمختار در سیاره ی مریخ کمک کند. در ماه دسامبر او به مجله ی اسمیتسونیان گفت:«دغدغه ی من مسائل اقتصادی نیست. بلکه دغدغه ی من حل مشکلات آینده ی بشریت است.»

رویکرد ساده ی تسلا

دنیای خودروسازی امروزه چالش های بسیاری را تجربه می کند. روند طراحی و ساخت خودرو هزینه های گزافی به دنبال دارد. علاوه بر آن احتمال اشتباه هم بسیار بالاست. برای موفقیت در این کارزار پرخطر، ماسک یک برنامه ی ساده ی تجاری تدوین کرد که آن را در آگوست سال ۲۰۰۶ در وبلاگ اش توضیح داد:

۱٫ ساخت خودروهای اسپرت

۲٫ استفاده از درآمد حاصل برای ساخت خودروهای ارزان

۳٫ استفاده از درآمد حاصل از فروش خودروهای ارزان و گسترش تولید خودروهای ارزان

۴٫ هم زمان با برنامه های بالا، ایجاد امکان تولید خودروهای برقی با آلایندگی صفر

تسلا توانسته است تاکنون به خوبی طبق برنامه های خود پیش رفته برود:خودروی رودستر که یک خودروی اسپرت تمام برقی است، بین سال های ۲۰۰۸ تا اوایل سال ۲۰۱۲ میلادی تولید شد. این خودروی دو سرنشین در زمان ۳/۷ ثانیه از سرعت صفر به ۹۶ کیلومتر در ساعت می رسد. این خودرو با هر بار شارژ مسافتی بیش از ۳۲۰ کیلومتر را می تواند طی کند. البته قیمت این خودرو به طور تقریبی ۸۹۰۰۰ دلار بود که مبلغ بالایی به حساب می آمد.

خودروی تسلا مدل اس

پس از رودستر، تسلا خوردوی مدل اس (Model S) را تولید کرد. خودروی اس، خودرویی بزرگ تر و کاربردی تر به حساب می آمد. بر اساس پیش بینی ماسک این خودرو باید نصف رودستر قیمت می داشت. این خودرو ارزان تر از مدل قبلی بود، اما باز هم نمی شد آن را خودرویی ارزان به حساب آورد. این خودرو از قیمت ۵۲۴۰۰ دلار شروع می شد و بهترین نسخه ی آن هم با دارا بودن باتری ۸۵ کیلووات بر ساعت و برد ۴۸۰ کیلومتر با هر بار شارژ ،۷۲۴۰۰ دلار قیمت داشت. این قیمت چندان هم ارزان نبود. اما ماسک همچنان قصد داشت خودرویی ارزان تر تولید کند.

این قیمت ها موجب شد تا مدل اس به یک خودروی لوکس برای ثروتمندان تبدیل شود. باب لوتز مدیر جنرال موتورز و منتقد این مدل در جولای سال ۲۰۱۲ در مورد این خودرو این گونه اظهارنظر کرد:«مدل اس خودرویی عالی تنها برای طبقه ای خاص از جامعه است.»

آدام هارتونگ در پاسخ به این انتقاد، به ستایش برنامه های ایلان ماسک پرداخت و از تسلا با عنوان «نوآوری تحول آفرین» یاد کرد.

همان طوری که انتظار می رفت قرار نبود رودستر خودرویی برای همه ی مردم باشد. هدف از ساخت رودستر اثبات این بود که می توان بدون استفاده از روش های سنتی هم یک خودروی خوب ساخت؛ کاری که لوتز آن را غیرممکن می دانست. به هر حال تسلا موفق شده خودرویی بسازد که به قدرت خرید افرادی بیشتری نزدیک است.

مهم تر از همه این بود که مدل اس یک خودروی عالی بود. مجله موتور ترند در سال ۲۰۱۲ آن را «خودروی سال» انتخاب کرد. نکته ی جالب این بود که برای اولین بار در طول ۶۳ سال گذشته این عنوان به خودرویی بدون موتور احتراق داخلی می رسید.

ماسک از لحظه ی دریافت جایزه اش با عنوان «نقطه ی عطفی در تاریخ» یاد کرد. او گفت تسلا نه تنها بهترین خودروی برقی؛ بلکه بهترین خودرو را ساخته است.

پس از مدل اس، تسلا مدل اکس را تولید کرد. در فوریه ی سال ۲۰۱۲ تسلا از اولین خودروی اس یووی تمام برقی جهان رونمایی کرد. تسلا اعلام نمود تولید این خودرو اواخر سال ۲۰۱۳ آغاز می شود. البته این زمان در حدود یک سال به عقب برده شد.

در همین زمان اعلام شد که مدل اکس نیز قیمتی نزدیک به مدل اس خواهد داشت. بنابراین مدل اکس نیز آن خودروی ارزانی که ماسک پیش بینی کرده بود، نمی توانست باشد.

پیدا کردن افراد مناسب

ایلان ماسک از افراد مستعد و مناسب بهره می برد

یکی از مهمترین توانایی های ایلان ماسک قدرت خواندن و یادگیری سریع اوست. مجله ی موفقیت در مورد او می نویسد ماسک با خواندن کتاب و سؤال پرسیدن در علوم موشکی به تخصص رسید. ماسک افراد باهوش و بااستعدادی را دور خود جمع کرد و از تخصص آنها در خصوص چیزهایی که نمی دانست، بهره برد.

سابقه ی شکست ها

تسلا و اسپیس اکس در حال رقابت در صنایع بسیار پرهزینه ای هستند. صنایعی که بیشتر در سلطه ی شرکت های بزرگ و نهادهای دولتی می باشد. این امر موجب شده هیچ گاه موفقیت برای آنها کار ساده ای نباشد. بر اساس اعلام مجله موفقیت سه موشک اولی که شرکت اسپس اکس پرتاب کرد، با شکست و انفجار همراه بود. ولی حتی این هم نتوانست باعث تسلیم شدن آنها شود.

در سال ۲۰۰۸ و به دنبال بحران های بی سابقه ی اقتصادی، شرکت تسلا در آستانه ی نابودی قرار گرفت. این زمان مصادف بود با وقتی که تسلا برای تولید مدل اس نیاز به منابع مالی داشت. ماسک تصمیم گرفت با صرفه نظر کردن از درآمد حاصل از موفقیت در پی پال، خودش را ورشکست اعلام کند و در عوض از نابودی تسلا جلوگیری کند. او آخرین پولش که معادل ۳۵ میلیون دلار بود را نیز به تسلا تزریق کرد.

کیمبل برادر ایلان ماسک در خصوص آن دوران می گوید:«دوران بسیار سختی بود. وضعیت خیلی بدی برای ایلان پیش آمده بود. هر روز در مورد ورشکستگی او صحبت می کردیم. تسلا در آستانه ی تحویل خودروهایی بود که پولش را از قبل دریافت کرده بود. شاید در آن زمان اعلام ورشکستگی تسلا برای ایلان آسان تر بود. اما او هر چیزی که داشت را خرج کرد تا تسلا را زنده نگه دارد.»

در سال ۲۰۰۹ شرکت برای ساخت خودروها یک وام ۴۶۵ میلیون دلاری دریافت نمود. در ماه ژوئن سال ۲۰۱۰ عرضه ی اولیه ی سهام شرکت با موفقیت انجام شد. به این ترتیب تسلا تبدیل به اولین خودروساز از سال ۱۹۵۶ تبدیل شد که سهام خود را برای عموم عرضه کرد.

ایلان ماسک هرگز برای ایجاد تقاضای خرید مدل اس مشکلی نداشت. در نهایت تسلا توانست به هدف خود که تولید ۴۰۰ خودرو در هفته بود برسد. شرکت برای درآمدزایی به این تعداد فروش خودرو در هفته نیازمند بود. همچنین در همان ماه شرکت اسپیس اکس هم یک سفر موفق دیگر به ایستگاه فضایی بین المللی را به انجام رساند.

ویژگی مشترک مدیریت ماسک که باعث موفقیت چشمگیر این دو شرکت شد، قدرت ریسک پذیری و اعتمادبه نفس بی نظیر ماسک بود که دیگران را نیز با ایده های دیوانه وار خود همراه می کرد.

موفقیت به چه قیمتی؟

البته در مقابل خصوصیات مثبت، ایلان ماسک خصوصیات منفی هم دارد. ماسک فرد انتقادپذیری نیست و در مقابل انتقادات به تندی پاسخ می دهد. به ندرت می توان دید که ماسک به اشتباهش اقرار کند. چراکه باور دارد همیشه می داند چه کاری درست است.

ایلان ماسک شخصیت انتقادپذیری ندارد و نسبت به انتقادات واکنش نشان می دهد

جان برودر در نقدی در نیویورک تایمز مدل اس را دارای کاستی هایی خواند. ماسک در حساب توئیتر خود ادعای برودر را «دروغین» خواند و در پستی در وبلاگش او را مورد حمله قرار داد.

در نهایت تایمز تأیید کرد که مطلب مزبور از لحاظ صحت و قضاوت نویسنده دارای مشکلاتی بوده است. مقابله ی ماسک با اعتراضات، شاید همراهی حامیانش را به دنبال داشته باشد، ولی در جذب علاقه و احترام سایرین اثری منفی دارد.

پیتر هندل مدیرعامل شرکت آموزش های حرفه ای دیل کارنگی در مصاحبه ای با بیزینس اینسایدر گفت:«بهتر بود آقای ماسک به جای این که آن مقاله را «گیج کننده» و «غیردقیق» بخواند، سوابق مربوط به عملکرد خودرو را منتشر می کرد. موضع گیری های این چنینی در مقابل نوشته ی یک روزنامه نگار پایان خوشی ندارد. زیرا می تواند به روابط آنها صدمه بزند، منجر به ایجاد خصومت شود و اعتبار آنها را لکه دار کند. در عمل این اقدامات به افزایش تعداد طرفداران و تحت تاثیر قرار دادن مردم منجر نمی شود.»

پس از این ماجرا در شبکه های اجتماعی توئیتر تلاش هایی برای از بین بردن کدورت های به وجود آمده صورت گرفت. اما این تلاش ها حاصلی نداشت. زیرا چندی بعد در نمایشگاه خودروی ژنو از ایلان ماسک در مورد آن مقاله سؤال پرسیده شد، ولی او همچنان از آن مقاله عصبانی بود و نسبت به آن واکنش منفی نشان داد.

با این وجود، هندل معتقد است ویژگی های شخصیتی ماسک برای او مزایایی نیز به همراه دارد. هندل می گوید:«رویکرد تهاجمی مدیریت ایلان ماسک الزاما چیز بدی نیست. در صنعتی که ماسک فعالیت می کند، او در نوک پیکان نوآوری و خلاقیت قرار دارد. بنابراین احساس می کند که روش او برای هدایت تجارتی که در دست دارد، ضروری است.»

چیزی که واقعا اهمیت دارد عملکرد ماسک است، نه شخصیت او. تا وقتی که تسلا خودروهای خود را به موقع تحویل دهد و سفرهای اسپیس اکس موفقیت آمیز باشد، شخصیت ماسک برای سرمایه گذاران هیچ اهمیتی نخواهد داشت.

اگر هر دوی این شرکت ها با موفقیت به راه خود ادامه بدهند، رؤیای ماسک برای ساخت آرمان شهرش به واقعیت می پیوندد. آرمان شهری که در آن درآمد این استارتاپ ها، به مدل های واقعی برای عصر جدید تبدیل می شود.