انواع ازدواج؛ از پرخطر گرفته تا معمولی

شما یکی از برگزیده های جشنواره ازدواج هستید، چه عواملی در انتخاب شما موثر بود؟

مجموع فعالیت هایی که من در سال های گذشته در حوزه ازدواج انجام داده بودم مدنظر مسئولان برگزاری جشنواره قرار گرفت. اولین دلیل تصدی دفتر ازدواج بود، دلیل بعدی به مشاوره ازدواج و تدریس حقوق خانواده در دانشگاه ها برمی گشت. نکته مهم بعدی، فعالیت های پژوهشی مختلف در حوزه خانواده و ازدواج و در نهایت مباشرت در امر ازدواج بود.

این که سردفتر ازدواج هستید یعنی تا حالا صیغه طلاق نخوانده اید؟

بله همین طور است؛ چون دفتر من صرفا دفتر ازدواج است.

چرا این تفکیک را بین ازدواج و طلاق قائل شدید؟ دفترهای زیادی در سطح کشور مشغول خدمات رسانی در هر دو حوزه هستند؟

از نظر من حوزه طلاق دو مشکل بزرگ دارد . البته از نظر مالی خیلی هم کار پردرآمدی است و ۱۰ برابر ازدواج درآمد دارد. اما من در بسیاری از احکام صادره شده در این حوزه شبهه شرعی می بینم، یعنی حس می کنم در بسیاری از طلاق هایی که امروزه از مجاری قانونی صادر می شود، جنبه های شرعی درنظر گرفته نمی شود. دلیل دوم هم این است که همه ما می دانیم طلاق منحوس ترین اعمال نزد خداوند است، این که ما در قرآن سوره ای به اسم طلاق داریم یعنی خداوند نسبت به این موضوع حساسیت نشان داده؛ پس چرا باید من مجری این حکم باشم؟ به خاطر همین هیچ وقت نشده صیغه طلاقی را بین زن و مردی جاری کنم. فکر می کنم دفاتر ازدواج و طلاق با راهنمایی و ارشاد زوجین و تلاش در جهت ایجاد صلح و دوستی بین خانواده ها می توانند در کاهش آمار طلاق نقش مثبتی داشته باشند، اما متاسفانه امروز خیلی ها این تلاش را ندارند. بسیاری اوقات دفاترطلاق، خیلی سریع طلاق های درخواستی را ثبت می کنند؛ مثلا زوج ها ساعت ۲ می آیند و تا ساعت ۳ طلاقشان ثبت شده است .

از همان ابتدای شروع کارتان تصمیم گرفتید وارد حوزه طلاق نشوید؟

بله. همین طور بود. طلاق به نظرم کار تلخی است؛ یکی از دلایلی که در این جشنواره انتخاب شدم این بود که در حدامکان تا آنجا که توانسته ام – چه به صورت مشاوره های تلفنی و از راه دور و چه به صورت مراجعه های حضوری- مانع جاری شدن طلاق شده ام. مثلا خیلی وقت ها زن و شوهرها به اشتباه برای طلاق به دفتر ما مراجعه می کنند، بعد از حضور تازه می فهمند اینجا فقط دفتر ازدواج است، در این موارد بارها شده وقتی از نیت شان برای جدایی با خبر شده ام، سعی کرده ام برای رضای خدا صلح و سازش را بین آنها برقرار کنم که خوشبختانه در بیشتر موارد موثر بوده است .

می توانید یک نمونه را مثال بزنید؟

بله . چند ماه پیش زوجی از تهران به اردبیل آمده بودند، چون عقدشان در این شهر ثبت شده بود از همین جا هم برای جدایی اقدام کرده بودند. دوتا بچه هم داشتند و وقتی دلیل جدایی را از آنها پرسیدم، مرد خانواده گفت همسرم خیلی برای غذا پختن وقت نمی گذارد. من توضیح دادم که طبق نظر فقها وظیفه زن غذا پختن نیست. حتی دلایل عقلی آوردم. بالاخره بعد از یک ساعت این زن و مرد با هم صلح کرده و برگه درخواست طلاقشان را پاره کردند. این موارد اغلب با صحبت کردن حل می شود، اما متاسفانه کسی برای این موضوع وقت نمی گذارد.

حتما زوج های زیادی در این سال ها برای ازدواج به شما مراجعه کرده اند، این ازدواج ها را چطور ارزیابی می کنید؟

اگر بخواهم تجربیات این مدت را دسته بندی کنم، ازدواج های جامعه امروز را به سه دسته تقسیم می کنم؛

دسته اول، ازدواج هایی که براساس مطالعه، تحقیق، تدبیر و آگاهانه و خلاقانه انجام می شود. در این وصلت ها، دختر و پسر با تفکر خلاق و بررسی جوانب مختلف، همدیگر را انتخاب کرده اند. اینها از هر نظر ازدواج های موفقی دارند، مهریه هایشان متعادل است، از جهت اخلاقی و تناسب خانوادگی همسطح هستند و در همان جلسه عقد می توان این را فهمید. اما متاسفانه تعداد این ازدواج ها کم است. من به دسته بعدی می گویم ازدواج های پرخطر. اینها واقعا مشکل دارند، به همین خاطر، هم قبل از عقد تذکر می دهم و هم حین عقد. اما متاسفانه گوش نمی کنند. در این ازدواج ها، دختر و پسر با روش های غلط مثل دوستی های خیابانی و اینترنتی با هم آشنا شده و حتی مقابل مخالفت خانواده هایشان ایستاده اند. اجبار این خانواده ها و نارضایتی شان را به ازدواج باز هم در همان جلسه عقد می توان فهمید. متاسفانه این ازدواج ها رو به افزایش است و هرسال که می گذرد این ازدواج ها بیشتر می شود.

دسته سوم چطور؟

اکثریت ازدواج های امروز، جزو گروه سوم هستند ؛ یعنی نه پرخطر هستند و نه آگاهانه و اصولی. به اینها ازدواج های معمولی می گویم. اینها ازدواج های شانسی و احتمالی هستند، یعنی به صورت اتفاقی آشنایی و سپس خواستگاری انجام می شود؛ نه تحقیق و بررسی خاصی انجام شده و نه سنت شکنی صورت گرفته و کسی رو در روی کسی ایستاده . الان بیشتر ازدواج ها در این گروه قرار می گیرد و ممکن است آینده این ازدواج ها هم خوب نباشد، چون یک اصل مهم که مشاوره برای ازدواج است در این گروه انجام نشده است .

پس به مشاوره ازدواج اعتقاد زیادی دارید؟

ـ صددرصد. پیشنهاد من این است آموزش های همگانی ازدواج هرچه سریع تر راه بیفتد. یعنی دختر و پسرهای جوان قبل از ازدواج همان طور که به دفترخانه ها مراجعه می کنند تا ما آنها را به مراکز متولی آزمایش خون و اعتیاد معرفی کنیم، به همین ترتیب برای حضور در کلاس های آموزشی ازدواج هم معرفی شوند. حالا یا این کار به صورت تشویقی و امتیازی باشد یا به صورت اجباری.

خودتان هم در این زمینه فعال هستید؟

بله تا جایی که می توانم. مخصوصا در فضای دانشگاه و به دانشجوها در این امر مهم مشاوره می دهم. دانشجوهایی که برای مشاوره مراجعه می کنند، سه گروه هستند. گروه اول مراجعه کننده هایی که به راهنمایی کلی درباره ازدواج نیاز دارند، یعنی هنوز به مرحله انتخاب نرسیده اند اما دنبال مشاوره هستند تا ببینند با توجه به چه ملاک هایی می توانند مورد مناسبی را انتخاب کنند.

گروه بعدی، دانشجوهایی هستند که در جریان ازدواج قرار دارند، یعنی مراحل خواستگاری انجام شده، اما هنوز تصمیم قطعی نگرفته اند؛ نمی دانند طرف مقابلشان با این خصیصه ها و مشخصات گزینه مناسبی برای ادامه زندگی است یا نه؟ دسته سوم هم گروهی هستند که ازدواج کرده اند اما مشکل دارند، یا به طلاق واقعی می اندیشند و در مرحله اختلاف و قهر قرار دارند، یا این که در وضعیت طلاق عاطفی هستند. درمجموع همه تلاشم این است جوان ها شریک زندگی شان را آگاهانه انتخاب و زندگی کنند.

نقش خانواده ها را در امر ازدواج چطور می بینید؟

متاسفانه بی تفاوتی یا حتی مانع تراشی پدر و مادرها، ازدواج را برای خیلی از جوان ها سخت کرده است. در حالی که با توجه به آیه قرآنی وظیفه والدین این است که در ازدواج فرزندانشان جدیت به خرج بدهند و از بدو تولد فرزندانشان باید به فکر ازدواج موفق آنان در تمام ابعاد مادی، تربیتی و اقتصادی و همسریابی باشند. اما متاسفانه خیلی وقت ها می بینیم نه تنها برای سروسامان دادن به زندگی فرزندانشان تلاشی نمی کنند، بلکه خودشان به مانعی بزرگ برای انجام این امر مقدس و پسندیده الهی تبدیل می شوند.