چرا بعضی ها تحمل درد دارن بعضی ها نه؟
علل تفاوت میزان تحمل درد در افراد مختلف
همه ما می دانیم که بعضی از افراد نسبت به بقیه به درد بدن حساس تر هستند اما نمی دانیم چرا؟ برخی از افراد هستند که در هر سنی یا در هر خانواده ای حساسیتشان نسبت به درد بیشتر است، مثلاً ممکن است خواهر و برادر آن ها این گونه نباشد.
علت آن این است که بدن این افراد به نوع متفاوتی به درد پاسخ می دهد اما به نظر شما منظور ما چه دردی است؟ تعریف چنین دردهایی خیلی ساده نیست. درد یک حس ناخوشایند است که همراه با آسیب است بنابراین تعریف آن کار راحتی نیست و کنار آمدن با درد، کاری سخت محسوب می شود.
افرادی هم که نسبت به درد حساسیت بیشتری دارند، معمولاً بیشتر از بقیه آزار می بینند. تحقیقات نشان می دهد که بیش از نیمی از حساسیت افراد نسبت به درد مربوط به ژنتیک آن ها است یعنی آن ها حساسیت خود نسبت به درد را از طریق ژن می گیرند.
درد می تواند به دلیل محرک های مختلف ایجاد شود و باعث سوزش و درد های متفاوتی شود. آستانه درد بدن ما وابسته به محرک های مختلفی است اما معمولاً تحت عوامل خاصی با یکدیگر متفاوت می شود که یکی از این عوامل مهم، ژنتیک است. در این بخش از بهداشت و سلامت نمناک قصد داریم که در مورد حساسیت بدن نسبت به درد صحبت کنیم.
عوامل موثر بر حساسیت به درد
همانطور که اشاره کردیم، بعضی از افراد نسبت به دیگران به درد حساس تر هستند و علت آن هم ژنتیک می باشد. ژنتیک ما به طور مداوم و در طول زمان، تحت تاثیر قرار می گیرد. فاکتورهایی که روی آنها موثر هستند، شامل موارد زیر می باشد:
اپی ژنتیک:
بعضی از مطالعات علمی نشان می دهد که حساسیت به درد در دوقلوها یکسان نیست. علت آن هم ژن های متنوع می باشد. از آن جایی که دوقلوها محتوای ژنی یکسانی دارند اما باز هم نسبت به درد عکس العمل متفاوتی دارند. مطالعات به این نتیجه رسیده اند که فضای اجتماعی و سبک زندگی می تواند آستانه تحمل ما را نسبت به درد تغییر دهد.
حساسیت:
درد از طریق دریافت کننده های مختلفی وارد بدن می شود. هنگامی که محرک درد مزمن شود و در طول زمان افزایش پیدا کند، این محرک ها خاموش می شوند و حساسیت فرد کم کم کاهش پیدا می کند.
توجه:
مقدار توجهی که ما به درد خود داریم، معمولاً کم یا زیاد می شود. معمولا می خواهند که برای بعضی از درمان ها بیماران روی چیزهای دیگری متمرکز شوند. همین باعث می شود که توجه آن ها از روی درد برداشته شود و در نتیجه درد کمتری را احساس می کنند.
خواب:
بعضی از افراد نسبت به دیگران، نسبت به درد حساسیت بیشتری دارند و علت آن هم استراحت کم است. مطالعات علمی نشان می دهد که متغیر های مختلفی باعث افزایش فعالیت مغزی در نواحی می گردد که میزان درد را تعیین می کند. استراحت کمتر معمولاً آستانه درد را نیز کاهش می دهد.
دارو:
بدن به دارو مقاوم می شود و نیاز به میزان بالاتری پیدا می کند بنابراین ما با مقاوم شدن به دارو باید دوز آن را افزایش دهیم. افزایش دوز دارو به تغییرات مغزی منجر می شود و افراد نسبت به درد حساس تر می شوند.
افسردگی:
تحقیقات نشان می دهد که افراد دچار افسردگی با درد مکرر و شدیدتری مواجه هستند، اینکه چرا افسردگی خود را به شکل درد جسمی نشان می دهد، احتمالا به دلیل ایجاد اختلال در مسیر درک درد در مغز است.
ضخامت کورتکس مغز:
تحقیقات نشان می دهد ارتباطی بین حساسیت به درد و ضخامت کورتکس مغز وجود دارد. همچنین بر اساس پژوهش ها کمتر بودن ماده خاکستری در مغز با حساسیت بیشتر به درد مرتبط است.
جنسیت:
آستانه تحمل درد در زنان پایین تر است، به همین علت بر طبق تحقیقات پس از عمل جراحی مردان در مقایسه با زنان درد کمتری می کشند.
ورزش:
جالب است بدانید، افرادی که ورزش می کنند تحمل بیشتری نسبت به درد دارند.
استرس و اضطراب:
افرادی که استرس و اضطراب دارند، میزان تحمل درد پایین تری دارند زیرا هورمون استرس باعث بالا رفتن حساسیت به درد در روده ها می شود و در طولانی مدت می تواند ایجاد درد کند و حساسیت بدن را نسبت به درد افزایش دهد.
رنگ مو:
جهش ژنی به نام MCIR که باعث قرمزی مو می شود، احتمالا علت پایین بودن آستانه درد افراد دارای موی قرمز است. بر اساس نتایج بررسی ها افرادی که رنگ مویشان (به صورت مادرزادی) قرمز است، به درد حساس ترند و نسبت به دیگران به ماده بیهوشی بیشتری نیاز دارند.
افرادی که نسبت به درد، حداقل حساسیت را دارند
بعضی از تغییرات ژنتیکی در بعضی افراد وجود دارد که نسبت به درد حساسیتشان بسیار کم است. زمانی که اولین بار این افراد کشف شدند، مورد مطالعه قرار گرفتند. ژنتیک آن ها نیز مورد بررسی قرار گرفت و پزشکان تشخیص های مختلفی را داشتند.
جهش های ژنتیکی می تواند حساسیت به درد را در این افراد دچار تغییر کند و تغییراتی را در دریافت کننده های درد در بدن آن ها به وجود بیاورد. بعضی از این جهش ها روی عصب هایی تاثیر می گذارد که اطلاعات مربوط به درد را به مغز ارسال می کند.
شاید از نظر شما یک مزیت باشد که بعضی از افراد درد را احساس نمی کنند اما در واقعیت این گونه نیست. احساس نکردن درد برای بعضی از افراد که این جهش را داشتند، بسیار خطرناک است زیرا بدن توانایی پاسخ به خطرات مختلف را از دست می دهد.
مثلا فکر کنید که ناخن پای شما داخل انگشتان فرو رفته اما شما احساس نمی کنید و در نتیجه مکانیسم دفاعی به آن پاسخ نمی دهد و ممکن است در نهایت عفونت شدید را تجربه کنید یا تصور کنید که یکی از اندام های داخلی بدن شما دچار بیماری شده اما از آنجا که درد را احساس نمی کنید، هیچ پیگیری ندارید و در نتیجه این بیماری تشخیص داده نمی شود و در نهایت شدیدتر از قبل خودش را نشان می دهد.
افرادی که حساسیت بسیار شدیدی نسبت به درد دارند
بعضی از افراد کاملاً برعکس عمل می کنند و حساسیتشان به درد بسیار بالاست. آن ها سیگنال های مربوط به درد را به شکل کاملا اغراق شده دریافت می کنند، حتی ممکن است کمترین درد را هم نتواند تحمل کند.
این اختلالات مربوط به تغییرات ژنتیکی می باشد که بر جنبه های مختلف اثرگذار است. جدا از ژنتیک، بعضی از افراد هستند که نسبت به دیگران حساسیت درد بیشتری دارند علت آن هم اعتیاد به مواد مخدر است.
افرادی که به صورت مزمن از مشتقات مرفین به عنوان مسکن استفاده می کنند یا افرادی که به هروئین معتاد هستند، معمولاً نسبت به درد حساسیت بیشتری دارند.