سومین موج کاهشی در بازار خودرو

دنیای اقتصاد: طبق داده های بازار آنلاین «دیوار»، متوسط قیمت ۲۰ خودرو منتخب داخلی در بازه زمانی یکم تا هجدهم اردیبهشت امسال، حدود ۱۶۸ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بوده و این در حالی است که میانگین قیمت همین خودروها در کل اسفند ۹۹، بیش از ۱۷۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان به دست آمده و این بدین معناست که بازار اردیبهشت افت ۵ درصدی را تجربه کرده است . این آمار با در نظر گرفتن سبدی از خودروهای داخلی صفر کیلومتر و دست دوم از پژو ۲۰۶ و ۴۰۵ گرفته تا تندر، تیبا و پراید، به دست آمده است. در واقع از آنجا که مرجع اطلاعات، بازار آنلاین «دیوار» است، متوسط قیمت استخراج شده، از دل مدل های صفرکیلومتر و دست دوم بیرون آمده است.

این آمار نشان می دهد موج جدید کاهش قیمت در بازار خودرو از چند هفته پیش شروع شده و پیش بینی کارشناسان این است که در صورت تداوم فضای مثبت درباره آینده برجام و لغو تحریم، این موج همچنان ادامه دار خواهد بود. این سومین موج کاهش قیمتی است که طی این هفت ماه بازار خودرو را دربر می گیرد و اگر تداوم داشته باشد، شاهد رکوردهای تازه ای در کاهش قیمت خودرو خواهیم بود.

شکل گیری این امواج از آبان بود، وقتی که نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به تدریج مشخص و سرانجام جو بایدن توانست بر دونالد ترامپ غلبه کند. ترامپ ضدبرجام بود و زمینه خروج آمریکا از این توافق هسته ای را ایجاد کرد، این در شرایطی است که بایدن میل به بازگرداندن کشورش به این توافق را داشت، از همین رو انتخاب وی و شکست ترامپ، اثر پروانه ای خود را بر اقتصاد ایران گذاشت. پس از اعلام نتیجه قطعی انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا، انتظارات تورمی شهروندان ایرانی کاهش یافت تا بازارها با شوکی منفی مواجه شوند. با ریزش قیمت ارز، منحنی قیمت در بازار خودرو هم افت کرد و این روند تا انتهای دی نیز ادامه داشت، اما در بهمن دچار سکته ای خفیف شد. در اسفند اما موج دوم کاهش قیمت رخ داد، هرچند البته ارتفاع آن کمتر از آبان بود. حالا نیز آمارها نشان می دهند موج سوم کاهش قیمت در بازار خودرو شکل گرفته که ریشه در مذاکرات برجامی دارد.

ایران، اروپا و البته آمریکا از چند هفته قبل در وین وارد مذاکره شده اند تا توافق هسته ای و برجام را احیا کنند. خبر مذاکره به تنهایی سبب کاهش انتظارات تورمی شهروندان ایران شد و در ادامه با توجه به اخبار مثبتی که از وین رسید، انتظارات پایین تر نیز آمد. نتیجه این اتفاق، نزولی شدن قیمت ارز بود که سبب شد بازار خودرو نیز در سرازیری قیمت قرار بگیرد و از آن سو معاملات نیز در آن قفل شود. تا به امروز، اغلب سیگنال های ارسالی از مذاکرات برجامی، مثبت بوده اند و اگر در نهایت به احیای برجام و لغو تحریم ها ختم شوند، اتفاق بزرگ در بازار خودرو رخ خواهد داد:ریزش شدید قیمت.

بازار خودرو در این حدودا سه سال تحریم معمولا موازی با بازار ارز پیش رفت و افت و خیزهای آن را تقلید کرده است. در حال حاضر نیز علت اصلی نزول قیمت خودروها در بازار، کاهشی شدن قیمت ارز است. موج سوم کاهش قیمت خودرو در حدودا هفت ماه گذشته هرچند ارتفاع کمتری نسبت به اولی دارد، با این حال اگر مذاکرات برجامی به سرانجام برسد و آمریکا تحریم های ایران را بردارد، می توان انتظار شکسته شدن رکورد موج نخست را کشید. پیش بینی ها بر این است که لغو تحریم، قیمت ارز را به زیر ۲۰ هزار تومان خواهد رساند و حتی شاید آن را به حوالی ۱۵ هزار تومان هم ببرد؛ در این شرایط، بازار خودرو نیز بدون تردید متاثر از این اتفاق، با ریزش قیمت جدیدی مواجه خواهد شد. البته برخی از شهروندان نیز که بنا را بر به سرانجام نرسیدن برجام و عدم لغو تحریم ها گذاشته اند، از همین رو فروش خودرو را در مقطع فعلی ریسک می دانند.

آنها بر این باورند که در صورت عدم احیای برجام، موتور تورم انتظاری روشن می شود و در نتیجه، قیمت ها در بازارهای مختلف از جمله خودرو شعله ور خواهد شد. از همین رو این دست از شهروندان فعلا میلی به عرضه ندارند و آنها هم منتظرند ببینند در آینده چه پیش خواهد آمد.

چرا رکود؟

با وجود شکل گیری موج سوم کاهش قیمت در بازار خودرو، خرید و فروش در بازار همچنان رکودی سنگین را به خود می بیند. معمولا در دوران کاهش قیمت، تقاضا برای خرید بالا می رود، چون شهروندان نمی خواهند این فرصت طلایی را از دست بدهند. با این حال با وجود وقوع سومین افت قیمت قیمت در بازار خودرو، هنوز هم مشتریان میلی به خرید نشان نمی دهند تا یکی از راکدترین اردیبهشت های بازار خودرو رقم بخورد. منهای یک سری دلایل فرعی مانند تعطیلی های کرونایی هفته های گذشته که شامل بازار خودرو و مراکز شماره گذاری نیز بود، دلیل اصلی رکود معاملات خودرویی به انتظارات تورمی شهروندان مربوط می شود. به نوعی خیلی ها در انتظار تعیین تکلیف سرنوشت برجام هستند، چون خوب می دانند این ماجرا چه نقش مهمی در بازارها به خصوص خودرو خواهد داشت. در حال حاضر که موج سوم کاهش قیمت شکل گرفته، ایرانی ها انتظار ارتفاع بیشتری را دارند و با فرض اینکه برجام احیا و تحریم ها لغو می شوند، بنا را بر ریزش شدیدتر قیمت در آینده گذاشته اند. به عبارت بهتر، بسیاری از شهروندان خرید خودرو در مقطع فعلی را ریسک می دانند و منتظرند تا تحریم ها لغو شود و ریزشی جدید دامان بازار را بگیرد و آنگاه اقدام به خرید کنند. این تصور در نتیجه اخبار مثبت برجامی ایجاد شده، چه آنکه هم از سوی منابع خارجی بر احیای قریب الوقوع برجام تاکید می شود و هم مقامات داخلی آن را حتمی می دانند. همین چندی پیش حسن روحانی رئیس جمهوری اعلام کرد تحریم ها علیه ایران برداشته خواهند شد. رئیس جمهوری آمریکا نیز اعلام کرد عزم ایران برای بازگشت به برجام جدی است. بنابراین با توجه به تصورات مثبت از آینده برجام، میل به خرید به کف رسیده و اگر برجام احیا و تحریم لغو شود، آنگاه بازار خودرو با رشد تقاضا مواجه خواهد شد. البته با توجه به کاهش قدرت خرید، دست بسیاری از شهروندان همچنان از بازار خودرو کوتاه خواهد ماند و آنها چاره ای ندارند جز اینکه یا سراغ دست دوم ها بروند یا شانس خود را در طرح فروش خودروسازان امتحان کنند.

رکوردداران آگهی و قیمت

نگاهی به داده های اطلاعاتی بازار آنلاین «دیوار» تصویر دقیق تری از اوضاع بازار خودروهای داخلی در حدودا سه هفته اردیبهشت ارائه می دهد. بیست خودرو منتخبی که مبنای تهیه این گزارش قرار گرفته اند، عبارتند از:پژو ۲۰۶ در سه مدل تیپ ۲ و تیپ ۵ و صندوقدار V8، پارس در دو مدل ساده و LX، پراید در سه مدل ۱۱۱، ۱۳۱ و ۱۳۲، پژو ۲۰۷ در مدل های معمولی و اتومات، کوئیک در دو مدل معمولی و اتومات، ساندرو در مدل های معمولی و اتومات، تندر-۹۰، پژو ۴۰۵، رانا، ساینا، سمند و تیبا۲٫ متوسط قیمت این سبد خودرویی در اسفند ۹۹ چیزی حدود ۱۷۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بود ، حال آنکه در اردیبهشت۹۹، میانگین قیمت به ۱۶۸ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان رسیده است. با این حساب، متوسط قیمت خودرو در بازه زمانی یکم تا هجدهم اردیبهشت و نسبت به کل اسفند ۹۹، کاهش ۲/ ۶درصدی را نشان می دهد. طبق جدول مربوط به اردیبهشت، در مجموع ۱۱۲ هزار و ۳۵۹ آگهی فروش خودرو در بازار آنلاین «دیوار» به ثبت رسیده است، حال آنکه در اسفند، ۲۰۹ هزار و ۹۹۴ آگهی به ثبت رسیده بود. طبعا یکی از دلایل کمتربودن تعداد آگهی های اردیبهشت نسبت به اسفند، این است که برای اسفند کل ماه در نظر گرفته شده و برای آمار مربوط به اردیبهشت، ۱۸ روز از آن لحاظ شده است. با این حال اما ممکن است نااطمینانی به آینده از یک سو و پایین آمدن قیمت نیز از سوی دیگر، برخی را به عدم فروش خودرو مجاب کرده و برخی نیز فروش را فعلا ریسک می دانند. به هر حال در محاسبات مربوط به آینده برجام، نمی توان کاملا مثبت نگاه کرد و برخی درصدی را بابت به سرانجام نرسیدن مذاکرات لحاظ می کنند. بدون تردید، از دست رفتن فرصت طلایی احیای برجام و لغو تحریم، انتظارات تورمی ایرانی ها را شعله ور خواهد کرد و این به معنای اوج گیری قیمت ها در بازارها به خصوص خودرو است. اما در جمع خودروهای آگهی شده منتخب در اسفند ۹۹، کمترین میانگین قیمت به پراید ۱۳۲ تعلق دارد که رقمی حدود ۸۸ میلیون تومان برای آن ثبت شده است. بیشترین میانگین قیمت ثبت شده در جدول اسفند نیز نصیب رنو ساندرو اتومات شده که روی عددی بالغ بر ۳۴۰ میلیون تومان ایستاده است. نه پراید و نه ساندرو، هیچ کدام دیگر به تولید نمی رسند. در جدول اردیبهشت نیز کف و سقف متوسط قیمت خودرو به پراید و ساندرو اختصاص دارد، منتها با ارقامی کمتر. میانگین قیمت پراید ۱۳۲ در اردیبهشت، حدودا یک میلیون تومان کمتر از اسفند بوده و متوسط قیمت ساندرو نیز در این بازه زمانی به ۳۳۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان رسیده است.

نکته دیگر در مورد جداول قیمت اسفند و اردیبهشت، به پژو ۲۰۶ تیپ ۲ مربوط می شود. در جدول اسفند، بیشترین آگهی ثبت شده، به پژو ۲۰۶ تیپ تعلق دارد، به نحوی که ۲۹ هزار و ۱۹۰ مورد آگهی برای این خودرو در «دیوار» به ثبت رسیده است. در آمار اسفند اما کمترین آگهی به ساندرو معمولی تعلق گرفته که آگهی دهندگان آن تنها ۳۱۲ نفر بوده اند. در جدول اردیبهشت نیز رکورد ثبت آگهی در اختیار پژو ۲۰۶ تیپ ۲ با ۱۵ هزار و ۶۱۷ مورد قرار دارد. کمترین آگهی ثبت شده را نیز بازهم ساندرو معمولی به خود اختصاص داده، چه آنکه تنها ۱۶۰ دستگاه از آن برای فروش گذاشته شده است.

انتهای پیام/م