صف تقاضای کاذب برای واکسن آنفلوانزا
ایران:گزارش های میدانی ما نشان می دهد؛ آمار مراجعه به داروخانه ها در هفته ای که گذشت بسیار بالا بود. خیلی ها در کنار نسخه ای که به داروخانه می آورند درخواست واکسن آنفلوانزا هم می کنند اما پاسخی که می شوند این است:«واکسن نداریم.» «واکسن هنوز توزیع نشده است. فعلاً هیچ جا پیدا نمی کنید.»
از چند هفته گذشته رئیس سازمان غذا و دارو در نشست هم اندیشی فعالان حوزه دارو و تجهیزات پزشکی با وزیر بهداشت درباره جزئیات توزیع واکسن آنفلوانزا گفته بود که امسال با توجه به شرایط خاص ناشی از کرونا، تأمین ۲٫۵ میلیون دوز واکسن را برای گروه های پر خطر در نظر گرفته اند و قرار است هفته آخر شهریور و اوایل مهر ماه واکسن آنفلوانزا در شبکه بهداشت برای گروه های پر خطر و کادر بهداشت و درمان به صورت رایگان توزیع شود. بر اساس اعلام سازمان غذا و دارو؛ علاوه بر گروه های پر خطر، ۸ و نیم میلیون دوز دیگر واکسن آنفلوانزا برای سایر افراد نیز وارد شده است. آن طور که تاکنون برنامه ریزی شده، واکسن آنفلوانزا از ابتدای مهر در داروخانه ها برای افراد سالمند بالای ۶۵ سال توزیع می شود؛ به طوری که این افراد می توانند با ارائه کارت ملی و ثبت کد ملی خود واکسن را دریافت کنند. سپس در فاز بعد محموله های بعدی واکسن آنفلوانزا در داروخانه ها توزیع خواهد شد و سایر افراد می توانند برای تهیه واکسن به داروخانه ها مراجعه و واکسن را با ارائه کارت و کد ملی دریافت کنند.
گزارش ها از داروخانه ها نشان می دهد که امسال به دلیل ایجاد تقاضای کاذب میزان واردات با تعداد تقاضا ها همخوانی نخواهد داشت. خیلی از داروسازان می گویند، تزریق واکسن آنفلوانزا برای همه افراد نیاز نیست با این همه شروع فصل سرماخوردگی یعنی اواخر شهریور و اوایل مهر ماه، بهترین زمان تزریق این واکسن است البته چنان که کارشناسان می گویند، این واکسن نهایت تا ۳۰ درصد بدن را در برابر ویروس آنفلوانزا مقاوم نگه می دارد وبرای برخی افراد هم هیچ گونه ایمنی در پی ندارد.
روزی ۲۰۰ مراجعه کننده برای واکسن آنفلوانزا
نبش یکی از گذرهای فرعی در میدان انقلاب جایی که یکی از پر مراجعه ترین داروخانه ها در آن قرار دارد. افرادی در کنار باجه های تحویل دار برای تهیه واکسن آنفلوانزا منتظرند؛ وارد داروخانه دکتر ابراهیمی می شوم متقاضیان با رعایت پروتکل ها و قواعد فاصله گذاری فیزیکی با فاصله چند متر از هم پشت باجه های تحویل دارو ایستاده اند تا نوبت شان برسد و داروی خود را دریافت کنند. مسعود یکی از آنهاست، ۴۸ سال دارد، محله او کیلومترها دورتر از میدان پر تردد انقلاب است. «با این اوضاع کرونا، بالای ۳۰ داروخانه شهر را دانه به دانه گشته ام، همه یک چیز گفتن؛ فعلاً واکسن نداریم.» داروخانه های غیر دولتی برای مسعود و هزاران مراجعه کننده دیگر آخرین ایستگاه برای دسترسی و تأمین واکسن آنفلوانزا است. مراجعه کنندگان به این داروخانه همگی شرایط مسعود را دارند. هر مشتری که به داروخانه می آید بعد از تحویل دارو بلافاصله از متصدی داروخانه یا داروساز تقاضای واکسن آنفلوانزا می کند. «خانم کاظمی» مراجعه کننده دیگری است که برای تهیه واکسن آنفلوانزا به داروخانه دکتر ابراهیمی آمده است. ۱۰ سال است که مبتلا به بیماری پر فشاری خون است. او می گوید:در طول سال های گذشته قبل از آغاز پاییز واکسن آنفلوانزا زده است و تا به حال نشده که دست خالی برگردم اما امسال هر جا رفتم واکسن گیرم نیامده است. چند روز دیگر شهریور تمام می شود و زمان طلایی تزریق واکسن را از دست می دهیم.»
دکتر ابراهیمی مسئول داروخانه که روزانه بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ متقاضی دریافت واکسن آنفلوانزا دارد، می گوید:«از یک هفته پیش فراوان مشاهده کرده ایم که مراجعان با چهره های مضطرب وارد داروخانه می شوند و دنبال واکسن آنفلوانزا هستند. هیچ وقت این موقع سال، برای خرید واکسن آنفلوانزا این همه مراجعه کننده نداشته ایم، اما حالا با خبرهایی که اعلام می شود مردم نگران شده اند. ما سال گذشته بیش از ۵۰ قلم واکسن آنفلوانزا دور ریختیم یعنی کسی نیامد و انداختیم دور. الان موجی راه افتاده که همه فکر کنند باید واکسن بزنند. سؤال اصلی این است که چه کسانی باید واکسن بزنند؟ تزریق واکسن آنفلوانزا پروتکل جهانی دارد؛ افرادی که سالمند هستند، کسانی که بیماری زمینه ای دارند، نقص ایمنی دارند، ایدز دارند، دیالیز می شوند، بچه های زیر ۵ سال و کادر درمان باید واکسن بزنند. تزریق واکسن آنفلوانزا حداقل یک ماه باید قبل از شیوع این بیماری فصلی انجام شود تا آنتی بادی در بدن تولید شود.
آخر شهریور و افزایش درخواست واکسن
چند دقیقه ای را در داروخانه منتظر می مانم. در فاصله کمتر از ۱۰ دقیقه نزدیک به ۸ نفر دنبال واکسن آنفلوانزا هستند. درخواست هایی که اینجا نیز چون دیگر داروخانه ها راه به جایی نبرده و هر بار به در بسته خورده است. داروخانه داران می گویند هر چه به روزهای انتهایی شهریور نزدیک می شویم تعداد این درخواست ها هم زیاد می شود. مردم فکر می کنند واکسن آنفلوانزا هم بازار بورس یا طلاست که جا نمانند برای همین یک مرتبه به داروخانه ها هجوم آورده اند. «خانم بصیر» زن جوانی است که برای خرید داروهای همسرش به داروخانه آمده:«همسرم دیسک کمر دارد آمدم داروهایش را بخرم. امسال به خاطر کرونا همه خانواده مون باید واکسن بزنیم. قبل از اینجا هم از چندتا داروخانه سؤال کردم می گویند واکسن هنوز توزیع نشده است.» چند قدم جلو تر مرد سالخورده ای با چهره ای مضطرب با تلفن همراهش صحبت می کند. «میگن نیست. نداریم. چند جا رفتم. خیلی شلوغ شده. همه دنبال واکسن آنفلوانزاهستند. همین را بگویم که هنوز واکسن را به داروخانه ها نداده اند، نمی دانم چرا اخبار چیزی نمیگه. اگر می دانستم هنوز داروخانه ها نمی فروشند که این همه راه را با این وضعیت کرونا و بیماری تا اینجا نمی آمدم.» مسئول فنی یکی از داروخانه ها در خیابان آزادی هم از تقاضای کاذب تأمین واکسن آنفلوانزا گلایه می کند:«در یک هفته گذشته آمار مراجعه برای تهیه واکسن آنفلوانزا خیلی بالا بود، روزی ۲۰۰ تا ۳۰۰ نفر مراجعه می کنند اما نداشتیم که بدهیم. هر کسی ما را می بیند می گوید دو تا واکسن هم برای مان کنار بگذار. تلفن های زیادی داریم که درخواست واکسن می کنند. بعضی ها هم فکر می کنند واکسن داریم اما نمی فروشیم. تعدادی هم درخواست های عجیب و غریبی دارند مثلاً می گویند اسم مان را در لیست بنویسید پیش پرداخت می دهیم هر زمان واکسن آمد ما را در اولویت قرار دهید. گرفتن پیش پرداخت برای دارو تخلف و غیر قانونی است و هیچ داروخانه ای این کار را نمی کند. بعضی ها فکر می کنند اگر الان نجنبند از بقیه عقب می افتند. همه اینها به خاطر ناآگاهی مردم است. رسانه ها باید به مردم اطلاعات درست دهند؛ یک ترس کاذب بین مردم ایجاد شده است. مردم فکر می کنند اگر سریع تر واکسن تزریق نکنند، می میرند. داروسازان مدعی اند، آشفته بازاری که در توزیع ماسک اتفاق افتاد احتمالاً در مورد واکسن آنفلوانزا هم تکرارشود. دکتر ابراهیمی مسئول یکی از داروخانه ها در میدان انقلاب از ماجرای ارائه واکسن آنفلوانزا در قبال دریافت کارت ملی و ثبت مشخصات افراد باخبر است. او می گوید:«داروخانه نمی تواند با ارائه کارت ملی نحوه فروش واکسن را کنترل کند. روزی هزار نفر برای تهیه واکسن آنفلوانزا به این داروخانه مراجعه می کنند. همین الان سر حق فنی ما دعوا است حالا بیاییم پلیس بازی هم در بیاوریم که کارت ملی با مشخصات فرد هماهنگی دارد یا نه؟ باید مسئولیت این کار را از عهده ما بردارند. پیشنهاد ما این است گروه های پر خطر از طریق سامانه سلامت ثبت نام کنند و در خانه های بهداشت واکسن شان را بزنند. آن مقدار واکسنی هم که به داروخانه ها می دهند با ارز آزاد بدهند. امکان کنترل مراجعان با کارت ملی در داروخانه واقعاً وجود ندارد.» با وجود آنکه متخصصان حوزه سلامت تأکید دارند امسال به دلیل رعایت فاصله گذاری فیزیکی و پوشیدن ماسک، شیوع بیماری آنفلوانزا روند کاهشی خواهد داشت با این حال برخی افراد تحت تأثیر تبلیغات فضای مجازی درباره تزریق واکسن آنفلوانزا روانه بازار سیاه شده اند. آقای «یاری» از تبلیغات واکسن در فضای مجازی می گوید.:«همین الان بازار سیاه به وجود آمده است معلومم نیست واقعاً این چیزهایی که دست مردم می دهند چی هست. ما که به این دلال ها اعتماد نمی کنیم. بهتر است اجازه دهیم واکسن را کسانی بزنند که بیماری زمینه ای دارند یا سالمند هستند اگر چیزی ماند نوبت مردم عادی برسد.»
مسئول امور دارویی داروخانه ای در خیابان شهید مطهری هم با اشاره به بازار سیاه احتمالی واکسن آنفلوانزمی گوید:«همه می گویند تو رو خدا واکسن آمد برای ما کنار بگذارید. حدود ۶۰۰ نفر در این دو هفته به من سپردند که واکسن آمد به ما خبر دهید. با این شرایط شک نکنید بازار سیاه شکل می گیرد. سال قبل که کرونا نبود دو ماه بعد از شروع پاییز، آنفلوانزا شیوع پیدا کرد با وجود این واکسن ۳۶ هزار تومانی در بازار آزاد ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان معامله می شد الان که خیلی وضعیت فرق کرده است. مردم هم سمت بازار سیاه می روند چون معتقدند بر فرض مثال اگر ۵۰۰ هزار تومان هزینه واکسن کنند خیلی بهتر از آن است که گرفتار بیماری و بیمارستان شوند.» آقای سعیدی؛ مدیر امور دارویی داروخانه راسل در خیابان سهروردی جنوبی هم می گوید:«هر سال ۱۵ مرداد ماه ثبت سفارش می کردیم و ۱۰ روز بعد واکسن را تحویل می گرفتیم الان هیچ خبری نیست. دیروز مشتری داشتم که می گفت واکسن را ۳۰۰ هزار تومان خریده است. گفتم از کجا خریدی وقتی هنوز واکسنی توزیع نشده است. گفت از داروخانه خریدم. در حالیکه اگر بخواهند توزیع کنند شرکت های پخش به ما اطلاع می دهند. نمی دانیم از چه کانالی واکسن بیرون درز کرده است. بعضی از مشتری ها که در خانه مریض دارند با الفاظ رکیک به ما ناسزا می گویند که واکسن را برای خانواده و دوست و آشنایان تان می برید. ولی به والله اگر یک قلم هم به ما واکسن داده باشند.
او در ادامه می افزاید:«مردم فکر می کنند واکسن توزیع شده و ما نمی دهیم. بر فرض که به هر داروخانه هم ۴۰ یا ۵۰ قلم واکسن توزیع کنند خیلی کم است چون بین خود همکاران دعوا می شود. ما ۱۰ نفر کارمندیم هر کدامم ۴ نفر عضو خانواده مان باشد ۴۰ نفر می شویم حالا بماند که مادر و پدرم و خواهر و برادرمان هم واکسن می خواهند. آقای سعیدی لیست پیام های تلفنش را نشانم می دهد؛ از اقوام نزدیکش گرفته تا همسایه ها و آشنایان قدیمی به او پیام داده اند که برای شان واکسن آنفلوانزا کنار بگذارد!
انتهای پیام/م
